Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju przesłało do Komisji Europejskiej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój. To największy krajowy program.
O wcześniej zaakceptowanych przez KE programach pisaliśmy: Negocjacje z KE na finiszu
PO IiŚ będzie się koncentrował na finansowaniu inwestycji zmniejszających emisyjność gospodarki, chroniących środowisko, przeciwdziałających zmianom klimatu. To z jego środków będzie również finansowane bezpieczeństwo energetyczne oraz ochrona zdrowia i dziedzictwo kulturowe. To obszary uzgodnione w trakcie negocjacji MIR z KE.
Podobnie jak jego poprzednik, ma przede wszystkim wspierać rozwój infrastruktury
technicznej kraju, co w efekcie przyczyni się do zrównoważonego rozwoju gospodarki oraz zwiększenia jej konkurencyjności.
- Dzięki zachowanej spójności i równowadze pomiędzy działaniami w infrastrukturze oraz wsparciu skierowanemu do wybranych obszarów, program będzie skutecznie realizował założenia Strategii Europa 2020, z którą powiązany jest jego cel główny – wsparcie gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności społecznej i terytorialnej – powiedziała minister infrastruktury i rozwoju Maria Wasiak.
Budżet programu to ponad 27,4 mld euro Funduszy Europejskich (FE), czyli ok. 115,6 mld zł. Głównymi beneficjentami będą podmioty publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego, oraz przedsiębiorcy, w szczególności duże firmy.
Priorytety PO IiŚ 2014-2020 to:
1) Zmniejszenie emisyjności gospodarki (alokacja z FE 1847,5 mln euro):
- wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł energii (OZE);
- poprawa efektywności energetycznej i wykorzystanie OZE w przedsiębiorstwach, sektorze publicznym i mieszkaniowym;
- promowanie strategii niskoemisyjnych;
- rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji, rozwój wysokosprawnej kogeneracji.
2) Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu (alokacja z FE 3439,1 mln euro):
- rozwój infrastruktury środowiskowej;
- ochrona i zahamowanie spadku różnorodności biologicznej;
- poprawa jakości środowiska miejskiego, dostosowanie do zmian klimatu.
3) Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego (alokacja z FE 9532,4 mln euro):
- rozwój drogowej infrastruktury w sieci TEN-T;
- poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego;
- poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym;
- transport intermodalny, morski i śródlądowy.
4) Infrastruktura drogowa dla miast (alokacja z FE 2970,3 mln euro):
- poprawa dostępności miast i przepustowości infrastruktury drogowej (rozwój infrastruktury drogowej w miastach i tras wylotowych z ośrodków miejskich, budowa obwodnic).
5) Rozwój transportu kolejowego w Polsce (alokacja z FE 5009,7 mln euro):
- rozwój kolei w TEN-T, poza tą siecią i kolei miejskich.
6) Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach (alokacja z FE 2349,2 mln euro):
- infrastruktura i tabor dla publicznego transportu zbiorowego w miastach i na ich obszarach funkcjonalnych.
7) Poprawa bezpieczeństwa energetycznego (alokacja z FE 1 mld euro):
- rozwój inteligentnych systemów dystrybucji, magazynowania i przesyłu gazu ziemnego i energii elektrycznej;
- budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego;
- przebudowa terminala LNG.
8) Ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego (alokacja z FE 467,3 mln euro):
- inwestycje w ochronę i rozwój dziedzictwa kulturowego oraz zasobów kultury, np. instytucji kultury, szkół artystycznych.
9) Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia (alokacja z FE 468,3 mln euro):
- wsparcie infrastruktury szpitali ponadregionalnych i współpracujących z nimi jednostek
diagnostycznych w zakresie chorób „aktywności zawodowej” i opieki nad matką i dzieckiem;
- wsparcie infrastruktury systemu państwowego ratownictwa medycznego.
10) Pomoc techniczna (alokacja z FE 330 mln euro).
Kończą się też negocjacje PO WER
PO WER powstał w odpowiedzi na potrzeby reform w obszarach zatrudnienia, wyłączenia społecznego, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia. Będzie też wspierał innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową w wymienionych obszarach. W programie, oprócz środków EFS, dostępne będą także środki Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych. Wsparcie programu będzie komplementarne do działań realizowanych na poziomie regionalnym.
W piątek uzgodniony w toku rund negocjacyjnych Program Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 MIR również przekazał Komisji Europejskiej.
- Program nie będzie prostą kontynuacją Kapitału Ludzkiego 2007-2013, który skupiał wszystkie środki Europejskiego Funduszu Społecznego. W latach 2014-2020 to regiony będą zarządzały większością środków EFS, z których finansowane będą przedsięwzięcia dedykowane konkretnym osobom i grupom. Natomiast z pomocą PO WER realizowane będą reformy systemowe w obszarach takich, jak zatrudnienie, przystosowanie przedsiębiorstw i pracowników do zmian w gospodarce, edukacja oraz zdrowie – podkreśla minister infrastruktury i rozwoju Maria Wasiak.
Ponadto w ramach PO WER przewidziano wsparcie bezpośrednie, w przypadku którego koordynacja na poziomie krajowym może zapewnić wyższą efektywność. Wśród nich znajdą się takie zagadnienia, jak: innowacje społeczne, szkolnictwo wyższe, wsparcie osób młodych.
Na realizację programu dostępna będzie kwota ponad 4,4 mld euro z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz 252,4 mln euro ze specjalnej linii budżetowej Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych.
Priorytety PO WER to:
- Osoby młode na rynku pracy (alokacja EFS i specjalna linia budżetowa: 1757 mln euro): realizacja działań skierowanych do bezrobotnych osób młodych w wieku 15-29 (w szczególności tych, którzy nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu, tzw. Młodzież NEET), które będą przyczyniały się do ich aktywizacji zawodowej oraz poprawy sytuacji na rynku pracy.
- Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji (alokacja EFS: 739 mln euro):
wdrożenie reform systemów i struktur w wybranych obszarach polityk publicznych, kluczowych
z punktu widzenia strategii Europa 2020 i krajowych programów reform.
- Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju (alokacja EFS: 1056 mln euro):
wspieranie jakości, skuteczności i otwartości szkolnictwa wyższego jako instrumentu budowy gospodarki opartej o wiedzę.
- Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa (alokacja EFS: 670 mln euro): realizacja działań nietypowych, innowacyjnych, ponadnarodowych, prowadzących do wypracowania rozwiązań w celu ich przetestowania przed przejściem do fazy wdrożenia, które w większości przypadków będzie miało miejsce na poziomie regionalnym, a także realizacja programów w zakresie mobilności ponadnarodowej.
- Wsparcie dla obszaru zdrowia (alokacja EFS: 301 mln euro): realizowane będą m.in. działania
dotyczące wdrożenia i rozwoju programów profilaktycznych w zakresie chorób negatywnie
wpływających na zasoby pracy, dedykowanych osobom w wieku aktywności zawodowej oraz
wdrożenie działań projakościowych i rozwiązań organizacyjnych w systemie ochrony zdrowia
ułatwiających dostęp do niedrogich, trwałych oraz wysokiej jakości usług zdrowotnych.