Ośrodki innowacji: aktywne mają efekty, inne ledwo dają radę. Dlaczego? "Nikt nie dba o rozwój merytoryczny instytucji"

Marzena Mażewska: Średnio. Ani bardzo dobrze, ani bardzo źle. Jest grupa aktywnych ośrodków, które mają efekty i jest grupa maruderów, którzy idą noga za nogą.

Nie zmieniło się o tyle, że w każdej grupie są najlepsi i najgorsi. Ale są postępy. Wyraźnie widać, że rośnie liczba parków i inkubatorów technologicznych, które świadczą usługi innowacyjne. W centrach transferu technologii pojawiły się wpływy z komercjalizacji. Niektóre parki zaczęły ze sobą współpracować. W tym czasie 17 parków zostało wyposażonych w laboratoria i podejmują one wspólpracę między sobą w zakresie obsługi klientów. Może to nie jest postęp lawinowy, ale widoczny.

Bo właściwie nikt nie dba o rozwój merytoryczny samych instytucji. Dba się o to, żeby parki i inkubatory miały infrastrukturę techniczną, żeby sale były dobrze wyposażone. Dużo mniej uwagi poświęca się potencjałowi merytorycznemu ośrodków. Tu jak w każdej firmie trzeba również inwestować w ludzi.

Zgadzam się, ale taka jest polityka. Jeśli przez lata rozdajemy szkolenia i doradztwo za darmo, to nie oczekujmy, że teraz przedsiębiorca przybiegnie do nas z pieniędzmi. Ilość dostępnych nieodpłatnych źródeł finansowania wsparcia firm jest tak duża, że instytucje (nie tylko ośrodki innowacji) konkurują na rynku o tego nie płacącego klienta.

Mnie niepoki coś innego – stale zmniejszająca się liczba ośrodków zajmujących się firmami technologicznymi. Może się zdarzyć, że gdy pojawią się pieniądze na innowacje, możemy nie mieć potencjału do wspierania przedsiębiorców. Same pieniądze wszystkiego nie załatwią. Będą musiały być wzbogacone usługami doradczymi, mentoringowymi, coachingowymi. Naukowcy, którzy najczęściej inicjują tworzenie takich firm, nie tylko nie potrafią zarządzać firmą czy wynegocjowac uczciwe warunki z inwestorem, ale przede wszystkim nie są w stanie wejść na rynki międzynarodowe, na które większość tych firm jest „skazana“. Ostatnie badanie zaprezentowane w Raporcie „Ośrodki innowacji" wskazuje, że zmniejsza się liczba ośrodków innowacji. Praktyka pokazuje, że zajmowanie się innowacjami wcale nie jest łatwe.

Wzieliśmy kawałek tortu i narzekamy, że jest taki niedobry. Ale weźmy cały tort. Zobaczmy na statystykę potencjału innowacyjnego polskich firm. Zobaczmy skłonność przedsiębiorców do wdrażania innowcji. Te wszystkie współczynniki są bardzo niskie. W tym jest prawdziwy problem. Pozyskanie do współpracy innowacyjnych firm jest dużym wyzwaniemi wymaga dużych nakładów pracy . Jeśli ośrodek może robić coś, co z łatwością zapewnia mu utrzymanie, to nie ma motywacji do szukania innowacyjnych przedsiębiorców. Najpierw mówimy, że chcemy, żeby ośrodki zachowywały się rynkowo, a potem jest nam nie w smak, że tak robią.

Należy jednak podkreslić, że nie tylko jedna strona ma coś za uszami. Odpowiedzialność rozkłada się na wiele różnych decyzji związanych z całym systemem wsparcia dla przedsiębiorców. Wnioskowaliśmy przy opracowaniu programów operacyjnych, żeby chociaż w części urynkowić usługi dla przedsiębiorców.

Dyrekcję bardziej interesuje, czy jest pod czy nad kreską, czyli najpierw patrzą na wskaźniki ekonomiczne – jest to jednak tendencja ogólno europejska. W następnej kolejności przegląda się wybrane efekty działania. Interesariusze, np. założyciele, patrzą, czy są spełnione ich cele, np., czy ośrodek jest widoczny na lokalnym rynku. Z kolei instytucji finansujacych projekty, nie interesuje działanie całego ośrodka, tylko wskaźniki realizacji dofinansowanego projektu.

Zgadzam się, ale żeby współpracować, musimy najpierw poznać się, polubić i zrozumieć. Bez tego nie ma współpracy. Na całym świecie to tak działa. Skłonność ośrodków w tym zakresie jest słaba.

Może dużo, ale za mało na zmianę mentalności . Czy firmy są gotowe, żeby absorbować wiedzę od naukowców? Chyba wciąż nie. Czy naukowcy są gotowi, żeby przekazywać tę wiedzę. Też nie do końca. Przełamywanie barier i kształtowanie nowych postaw to długotrwały proces. I choć niestety nie wszystko nam się udaje, to.....