Instytut Technologiczny w Massachusetts jest jednym z najlepszych miejsc do prowadzenia specjalistycznych badań.
Instytut Technologiczny w Massachusetts jest jednym z najlepszych miejsc do prowadzenia specjalistycznych badań. Fot. 123rf.com
Reklama.
Emocje na monitorze
Artykuł Rosaling Picard o emocjach w informatyce zainspirował do prac badawczych Ranę el Kaliouby, naukowczynię z MIT, dyrektor ds. naukowych w start-upie Affectiva i zarazem bohaterkę artykułu w „The New Yorker”. – Myślę, że za dziesięć lat nie będziemy nawet pamiętać czasów, gdy nie mogliśmy po prostu zmarszczyć brwi patrząc na ekran, a nasze urządzenie powiedziałoby: „oj, chyba ci się to nie spodobało, prawda?” – mówi Kaliouby cytowana w artykule Raffiego Khatchadouriana.
Kaliouby stworzyła program MindReader, który rozpoznawał kilka podstawowych emocji. – Rozważając jego potencjał, zastanawiała się czy będzie w stanie skonstruować „aparat słuchowy do emocji” dla ludzi z autyzmem. Użytkownik nosiłby przy sobie małą kamerkę, która skanowałaby ludzką mimikę. Komputer delikatnym głosem miałby proponować następne zachowanie: mówienie dalej lub zmianę tematu – pisze Khatchadourian o początkowych planach i działaniach Kaliouby.
Komercjalizacja badań
Gdy w 2008 roku MindReader został udostępniony korporacyjnym sponsorom do testów, stał się najczęściej ściąganym produktem z Media Lab MIT.
Raffi Katchadourian

Pepsi ciekawiło potencjalne zastosowanie w celu poznania preferencji klientów, Bank of America chciał przetestować je w bankomatach, Toyota myślała o sposobie na zrozumienie zachowań kierowców. Pytania przychodziły również od Microsoftu, HP, Yamahy, Hondy, Gibsona, Hallmark, NASA, Nokii.

Ówczesny dyrektor Media Labu postanowił, że projekt należy komercjalizować, ale może uda się przy okazji prowadzić badania dotyczące pomocy dzieciom. Trzy lata później Kaliouby wiedziała już, że nie ma co na to liczyć.
Prezesem Affectivy został David Berman, człowiek z korporacyjną przeszłością – były dyrektor ds. sprzedaży. Postanowił, że firma poświęci się całkowicie pracom komercyjnym. Picard odeszła ze stanowiska, a Affectiva dostała się pod skrzydła firmy Millward Brown zajmującej się badaniem opinii publicznej. Nowy produkt – Affdex – sprawdzał jak publiczność reaguje reklamy. – Firma przeanalizowała ponad dwa miliony filmów w 80 krajach – informuje Khatchadourian.
Ciemna przyszłość?
Coraz więcej firm zajmuje się skanowaniem ludzkiej mimiki i ruchów ciała. Verizon pracuje nad konsolą, która wykorzystuje kamera termograficzną, podczerwień i mikrofon. Po sprawdzeniu pomieszczenia może wyświetlić na ekranie telewizora bardzo konkretnie spersonalizowane reklamy, kłócąca się para zobaczy na przykład reklamę poradni małżeńskiej. Smartfony, gadżety do noszenia, czujniki w domu stale podłączone do sieci – na naszych oczach tworzy się system komercyjnej inwigilacji.
Khatchadourian kończy gorzko swój artykuł zaznaczając, że Kaliouby nie zamierza wracać do badań dotyczących pomocy osobom z autyzmem. Teraz ekscytuje się na myśl o wirtualnych punktach przyznawanych za reakcję na oglądany film lub przebiegnięcie kilku kilometrów.
Polska rzeczywistość
W stronę podobną do Affectivy poszedł gdański start-up Quantum Lab, który tworzy aplikacje mobilne do mierzenia emocji, a od niedawna koncentruje swoje działania na opracowaniu technologii rozpoznawania emocji za pomocą kamer w urządzeniach elektronicznych. Mówił o tym m.in. Bartosz Rychlicki, prezes Quantum Lab, w rozmowie z portalem biznes.trojmiasto.pl.
Bartosz Rychlicki

Zajmujemy się rozpoznawaniem emocji z twarzy, co pozwala agencjom badawczym, czy firmom marketingowym przewidzieć, w jaki sposób i jak bardzo dany produkt spodoba się potencjalnemu odbiorcy. W styczniu odbędzie się premiera naszego nowego produktu - Ellen. Pozwala on w bardzo łatwy sposób reklamę lub dowolny kontent wyświetlić na ekranie komputera w domach klientów. Później analizujemy za pomocą Ellen reakcje ludzi i dostarczamy wyniki klientowi, czyli informacje, jaki jest odbiór danej reklamy czy jak ona wypada na tle konkurencji.

Ich technologia opracowywana jest w polskiej placówce, natomiast komercjalizacją Quantum Lab zajmuje się ze Stanów Zjednoczonych. Ellen testowana jest obecnie przez agencję Universal McCann Poland (z McCann współpracuję również Affectiva), ale produkt działa i znajduje klientów – głównie za granicą.
Na ulicy i w laboratorium
Rozpoznawanie mimiki, a także mowy ciała wykorzystano także w systemie monitoringu w Bytomiu. Nad projektem pracowała międzynarodowa grupa naukowców pod nadzorem konsorcjum założonego przez Polsko-Japońską Wyższą Szkołę Technik Komputerowych oraz firmę TKP SA. System jest w stanie ocenić stan emocjonalny na podstawie mimiki i gestów lub rozpoznać osobę kulejącą np. na lewą nogę. Założeniem nowoczesnego monitoringu jest wczesne wykrywanie osób, które potencjalnie sprawiają zagrożenie.
Swój system rozpoznawania emocji skonstruowała również firma Accrea Engineering. Został on wdrożony jak część projektu Accrea Emo Head, czyli głowy robota, która reaguje na bodźce z zewnątrz, takie jak mimika czy głos.
Szansa dla chorych
Nad społecznym włączaniem dzieci ze stanami spektrum autyzmu pracował z kolei międzynarodowy zespół w projekcie ASC-Inclusion. W skład grupy badawczej wchodziła między innymi dr Agnieszka Rymkiewicz. ASC-Inclusion opracowywany w Niemczech to internetowa platforma, która pomaga dzieciom w rozpoznawaniu, rozumieniu i reagowaniu na mimikę twarzy, intonację głosy i mowę ciała innych osób, a także rozumieniu i wyrażaniu własnych emocji. Narzędzie analizuje mimikę, mowę ciała i intonację i uczy dzieci rozpoznawania sygnałów za pomocą gier.
Komercjalizacja badań nierzadko odciąga naukowców od swoich pierwotnych misji. Na szczęście naukowców na całym świecie jest wielu i nie wszyscy myślą przede wszystkim o zarobku.