Wyznawcy hinduizmu wierzyli, że podczas zaćmienia Słońce połykają demony Rahu i Ketu, dlatego witali je fajerwerkami i uderzaniem w patelnie i garnki – miało to wystraszyć złe moce. Babilończycy na czas zaćmienia stawiali na tronie zastępcę króla, by temu prawdziwemu nic się nie stało.
Podania ludowe
Według wielu starych legend Słońce podczas zaćmienia miało być zjadane przez jakiś gwiezdny byt. Mieszkańcy Indii, Indonezji i Chin mówili o smokach, Wietnamczycy wierzyli, że zaćmienie to sprawka ogromnej żaby, Argentyńczycy – Jaguara, a mieszkańcy Syberii – wampira.
Według ludowych podań, dwóm chińskim astronomom nie udało się przewidzieć zaćmienia w 2134 roku przed naszą erą. Lud nie mógł przygotować się na „walkę ze smokiem”, a cesarz był w niebezpieczeństwie. Astronomowie stracili nie tylko pracę, ale również swoje głowy.
Historyczne zaćmienia
Zaćmienia mogły też ratować życie. Było tak w przypadku Krzysztofa Kolumba, który podczas swojej piątej ekspedycji na Jamajce wzbudził w tubylcach strach i szacunek przewidując zaćmienie księżyca. Dzięki temu zdobył od Jamajczyków pożywienie i ochronę, a ludziom Kolumba udało się przeżyć do następnej dostawy.
Dzięki zaćmieniom księżyca już starożytni Grecy zrozumieli, że Ziemia jest okrągła. Wystarczyło przyjrzeć się cieniu, jaki nasza planeta zostawiała na księżycu. Zaćmienia umożliwiły im również obliczenie średnicy naszej planety.
Pierwszy udany obraz fotograficzny (dagerotyp) całkowitego zaćmienia Słońca udało się zrobić w lipcu 1851 roku Berkowskiemu (jego pierwsze imię nie jest znane) z Królewca. Naświetlanie trwało 84 sekundy.
Zaćmienia względności
Jednym z najważniejszych zaćmień w historii nauki jest na pewno zaćmienie z 29 maja 1919 roku. Dzięki niemu sprawdzono ogólną teorię względności.
W 1905 roku Albert Einstein ogłosił specjalną teorię względności. Dwa lata później rozpoczął prace na teorią ogólną. Po ośmiu latach zaprezentował swoje odkrycia przed Pruską Akademią Nauki. Równania Einsteina precyzują jak na geometrię przestrzeni i czasu wpływa jakakolwiek materia i promieniowanie. Zgodnie z teorią, grawitacja wpływałaby na światło, przestrzeń i czas. Słońce zmieniałoby w takim razie bieg światła z gwiazd. Te zmiany udało się zauważyć właśnie podczas zaćmienia Słońca w 1919 roku.
Naukowe zasłonięcia
Dzięki zaćmieniom naukowcy mogą dokładnie określić kształt księżyca albo obliczyć średnicę Słońca. Zaćmienia Słońca umożliwiają też dokładniejsze zbadania korony gwiazdy, co w normalnych warunkach, przy pełnym oświetleniu nie było możliwe. Zainspirowało to powstanie przyrządu astronomicznego zwanego koronografem, który zasłania światło pochodzące bezpośrednio z tarczy słonecznej i pozwala obserwować samą koronę. Pierwszy koronograf skonstruował Bernard Lyot w 1930 roku.
Najdłuższe całkowite zaćmienie Słońca może trwać około 7,5 minuty. Księżyc porusza się z prędkością około 2250 kilometrów na godzinę.