Efektywność energetyczna przedsiębiorstw w prosty sposób przekłada się na ich zyski – obniżanie kosztów przy jednoczesnym podnoszeniu wydajności to obszar wielu innowacyjnych projektów. Jednocześnie łatwo dostrzec coraz wyraźniejszy trend przechodzenia z tradycyjnych źródeł energii na te alternatywne, nazywane inteligentną energią. BASF, koncern o 150-letniej tradycji w wytwarzaniu chemii, wspiera szereg ciekawych inicjatyw, mających zbliżyć nas do świata napędzanego z "zielonych źródeł".
Dirk Elvermann, dyrektor zarządzający BASF Polska podczas kwietniowego Kongresu Gospodarczego w Katowicach przedstawił wnioski płynące z optymalizacji energetycznej – a te robią wrażenie.
Firma deklaruje, że w tym samym czasie udało jej się zwiększyć produktywność o 60 proc. Ale wcielanie w życie idei smart energy nie dotyczy tylko gospodarki. Biorąc pod uwagę fakt, że wszyscy korzystamy z zasobów energetycznych naszej planety, które w znacznej mierze są wyczerpywalne, potrzebujemy rozwiązań, które pomogą zarządzać zapotrzebowaniem, dostawami oraz magazynowaniem energii.
Cywilizacja a energia
Rosyjski astronom Nikołaj Kardaszew w połowie lat 60. zaproponował intrygującą klasyfikację innowacyjności cywilizacyjnej, nazywaną Skalą Kardaszewa. Opisuje ona kolejne typy rozwoju (od 0 do 7), które może osiągnąć ludzkość. Wchodzenie na każdy kolejny etap uzależnione jest od umiejętności wykorzystania dostępnych źródeł energii.
W roku 2015 znajdujemy się coraz bliżej osiągnięcia cywilizacji typu 1 (na skali osiągamy dziś ok. 0,72 pkt). Oznacza to, że za jakiś czas będziemy w stanie wykorzystać całą dostępną na Ziemi energię. Kolejny etap to już niezłe science-fiction, ale zgodne z prawami fizyki: chodzi o możliwość swobodnego manipulowania całkowitą energią emitowaną przez Słońce, zaś cywilizacja typu 3 byłaby w stanie kontrolować energię całej Drogi Mlecznej.
Wracając na Ziemię – coraz więcej państw rozumie, że tradycyjne surowce energetyczne będą coraz droższe i coraz trudniejsze w eksploatacji z powodu niemożności ich wielokrotnego wykorzystania. Kluczem do potęgi okażą się te źródła energii, które się nie kończą albo można je odzyskiwać. Podczas katowickiego kongresu BASF Polska zaprezentowała innowacyjne rozwiązania dla zrównoważonego wykorzystania energii w ramach panelu „Smart energy. Inteligentna energia w świecie”, debatując nad listą zagadnień dotyczących nowych technologii, źródeł energii, czynników stymulujących wzrost efektywności energetycznej oraz zarządzania jej zasobami zarówno w produkcji, jak również w miastach i gospodarstwach domowych.
Aktualne prognozy przewidują, że przyrost liczby ludności i podniesienie stopy życiowej będzie prowadzić do wzrostu zapotrzebowania na energię o ponad 50 procent do roku 2050. Już na samo zaspokojenie potrzeb krajów rozwijających się w zakresie rozbudowy elektryfikacji podwoi się.
W tym momencie wykorzystanie energii słonecznej, wodnej czy wiatrowej przestaje być tylko dowodem świadomości i dbałości o planetę, ale jest po prostu rozsądne z ekonomicznego punktu widzenia. A statystyki są nieubłagane – według Średniookresowego Raportu Rynku Energii Odnawialnej 2013 (MTRMR), opracowanego przez Międzynarodową Agencję Energii (IEA), od 2012 do 2018 roku udział energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w globalnej produkcji ma wzrosnąć o 40 procent.
Inteligentna, czyli zielona
Z wtórną energią problem jest następujący: brak globalnej inicjatywy polegającej na dofinansowaniu nowych źródeł jej pozyskiwania sprawia, że jest ona nieefektywna z finansowego punktu widzenia. By mogła konkurować z węglem, ropą czy gazem, musi być tańsza i bezpieczniejsza w wydobyciu i dystrybucji.
BASF podpowiada, że chemia, wbrew powszechnym przekonaniom, może odegrać tu kluczową rolę. Innowacyjne rozwiązania, takie jak stabilizatory ciepła, światła i promieni UV lub nowe systemy drukowania ogniw słonecznych, które pozwalają zwiększyć wydajność energetyczną paneli słonecznych i żywotność systemów, to rozwiązania opierające się głównie na reakcjach chemicznych. Dzięki chemii możliwa jest również bardziej efektywna produkcja oraz instalacja turbin wiatrowych, która przyczynia się do bardziej ekonomicznej eksploatacji.
Pocieszające jest, że pomysłów na korzystanie z inteligentnej energii jest mnóstwo – zwiększa to szanse na wykrystalizowanie się tych najbardziej opłacalnych i łatwych w eksploatacji. Niezwykle ciekawie zakończył się w maju chociażby eksperyment przeprowadzony na przedmieściach Amsterdamu. Biorąc pod uwagę ogromną popularność rowerów w Holandii, postanowiono wybudować tam ścieżkę rowerową, w której podłoże wbudowano ogniwa fotowoltaiczne. W pół roku wygenerowała ona energię potrzebną do zasilania przez 12 miesięcy jednoosobowego gospodarstwa domowego – a wszystko to z zaledwie 70 metrów trasy!
Ten pomysł zrodził się głównie z refleksji nad ograniczeniami, jakie mają ogniwa fotowoltaiczne – by były naprawdę wydajne, muszą mieć odpowiednio dużą powierzchnię. To w znacznej mierze ogranicza możliwość ich budowania na ograniczonych przestrzeniach miejskich.
W zeszłym roku głośno zrobiło się wobec tego o niesamowitych wynikach badań polskiej naukowiec - Olgi Malinkiewicz. Ta doktorantka uniwersytetu w Walencji pokazała, jak można obniżyć cenę wytwarzania paneli fotowoltaicznych dzięki wykorzystaniu do ich produkcji perowskitów.
Miałyby one zastąpić krzem w tradycyjnych bateriach słonecznych, a niezwykła elastyczność nowego materiału pozwoliłaby nie tyle na wytwarzanie urządzeń fotowoltaicznych, co ich... wydruk. To z kolei – przynajmniej teoretycznie – pozwalałoby pokrywać łapiącymi promienie słoneczne warstwami całe budynki, ubrania czy urządzenia mobilne, takie jak smartfon.
To oczywiście niezwykle obiecujące badania, ale koncentrujące się na jednym sposobie dostarczania energii. Słońce nie zaświeci akurat wtedy, gdy będziemy chcieli włączyć ekspres do kawy czy odkurzacz. Co robić z nadmiarem energii ze źródeł odnawialnych wytworzonej w czasie, kiedy jej nie potrzebujemy? Badania chemików koncentrują się na budowie ogromnych akumulatorów – magazynów stacjonarnych, które zrównoważą dostawy i zapotrzebowanie na energię, a BASF poprzez swój projekt zachęca do dyskusji na ten temat i rozwijanie własnych pomysłów na zainicjowanej w tym roku platformie Creator Space Online. Można do niej dołączyć w tym miejscu!
Artykuł powstał we współpracy z BASF Polska.
Reklama.
Dirk Evermann, dyrektor zarządzający BASF Polska, wiodącej firmy chemicznej na świecie
Idea smart energy jest dla nas – wiodącej firmy chemicznej – bardzo istotna. Przemysł ten jest jedną z gałęzi gospodarki, które w największym stopniu mogą przyczyniać się do oszczędzania energii. Przy wysokim zapotrzebowaniu energetycznym posiadamy też szeroki potencjał wprowadzania rozwiązań zwiększających efektywność energetyczną. W ciągu ostatnich 10 lat w BASF ograniczyliśmy zużycie energii o ponad 40 procent i wciąż na bieżąco kontrolujemy bilanse energetyczne procesów produkcyjnych