Zazwyczaj kiedy myślimy o innowacjach w medycynie, to na myśli przychodzą nam tylko nowe sposoby leczenia. Jednak równie istotne są także inne rozwiązania z pogranicza takich dziedzin jak medycyna i informatyka, które poprawiają jakość pracy lekarzy oraz obsługę pacjentów.
Technologie w medycynie to nie tylko nowe narzędzia wykorzystywane do leczenia, czy opieki nad pacjentami. Często zapominamy o zdawałoby się najoczywistszej rzeczy jaką jest zarządzanie informacją. Wykorzystanie nowoczesnych technologii informatycznych przy przetwarzaniu danych medycznych przekłada się bezpośrednio na wymierną korzyść zarówno dla szpitali, lekarzy, jak i pacjentów. Pozwala na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy oraz zwiększenie komfortu leczenia.
Tematowi zarządzania danymi medycznymi, sposobom zapewniania bezpieczeństwa wymiany informacji oraz rozwojowi innowacyjnych usług w tej dziedzinie poświęcono konferencję „Elektroniczna Dokumentacja Medyczna w Polsce i Europie”, którą dla potrzeb przedsiebiorców branży IT zrzeszonych w Ogólnopolskim Klastrze e-Zdrowie zorganizował jego koordynator instytucjonalny spółka Data Techno Park z Wrocławia. Brzmi nudnie? Jednak pozory mylą. Podczas dwóch dni obrad dyskutowano nad poszczególnymi rozwiązaniami oraz sposobami ich wprowadzania w różnych krajach. Doświadczenia takich państw jak Hiszpania, Łotwa, Estonia czy Norwegia mogą przysłużyć się w rozwoju Polski pod tym względem.
Co ważne, celem konferencji nie było samo pochwalenie się osiągnięciami. Staraniem organizatora doszło – jak wynika z rozmów kuluarowych - do wyraźnego wzmocnienia świadomości co do korzyści płynących ze współpracy branż IT, sektora medycznego i przedstawicieli jednostek naukowo-badawczych. Udział w niej wzięli nie tylko członkowie Ogólnopolskiego Klastra e-Zdrowie ale także przedstawiciele placówek medycznych oraz specjalistów IT dbających o prawidłowe funkcjonowanie zasobów teleinformatycznych polskich szpitali. Wszyscy zainteresowani rozwijaniem nowoczesnych usług dla branży ochrony zdrowia mieli okazję swobodnie rozmawiać z prelegentami i wymienić się swoimi spostrzeżeniami.
Co się dzieje za granicą
Przetwarzanie danych brzmi może niezbyt atrakcyjnie, ale pod tym pojęciem kryje się wiele ciekawych sposobów na poprawę jakość pracy lekarzy i usług świadczonych w służbie zdrowia. Na przykład na Łotwie firma Meditec stworzyła system informatyczny „Emy” (wym. I-Em-Aj) przeznaczony dla służb ratunkowych.
Od 2012 roku obsługuje on cały rynek usług medycznych tego kraju i jest kompatybilny z innymi usługami ratunkowymi. Ta sama firma stoi także za systemem HealthPoint, dzięki któremu pacjenci mają dostęp do usług medycznych przez portal oraz aplikację na najważniejszych platformach systemowych (Android, iOS, MS Windows). Spiritus movens obydwu, współdziałających ze sobą systemówjest Siergejs Skusovs, niespełna 28-letni inżynier i członek zarządu spółki. On też, w czasie konferencji, przedstawił zasady funkcjonowania i metodykę wymiany danych pacjenta pomiędzy „Emy”, a innymi systemami stosowanymi w medycynie ratunkowej.
Z kolei w Estonii udało się stworzyć kompleksowy system eZdrowia, z którego korzysta większość obywateli (98 proc. populacji kraju), szpitali i lekarzy. Dzięki niemu pacjenci mogą prześledzić historię wszystkich swoich zabiegów medycznych, a także historię chorób członków rodziny, przypomnieć sobie wyniki badań, upoważnić dowolnego obywatela do dostępu do danych czy przede wszystkim odebrać receptę. Co ciekawe e-Recepty stanowią 99 proc. wszystkich wydanych recept w Estonii. Architekturę estońskiego systemu e-Zdrowie opisał Raul Mill, członek zarządu Estonian e-Health Foundation. Prezes Mill odpowiedział też na szereg pytań dotyczących niebywałego sukcesu systemu jeśli idzie o liczbę jego użytkowników. Mimo że niemożliwym jest proste odwzorowanie estońskiego e-Zdrowia jako systemu krajowego w Polsce, to w ocenie uczestników konferencji przeważały opinie, iż Estonia to idealny model rozwoju dla naszych regionalnych platform e-Zdrowie.
Polacy nie gęsi…
We wprowadzaniu innowacyjnych rozwiązań na styku medycyny i IT Polacy też mogą pochwalić się swoimi osiągnięciami. Gros innowacji powstaje zwłaszcza w grupie mikro i małych przedsiębiorstw coraz częściej łączących swoje kompetencje i wspólnie działających na niwie produktowej.
Znakomitym przykładam niech będzie usługa InVisum wspierająca proces konsultacji wymaganych w ramach wprowadzonej przez Ministerstwo Zdrowia RP tzw. ‘ścieżki onkologicznej’. Usługa ta powstaje przy współudziale grupy podmiotów zrzeszonych w Ogólnopolskim Klastrze e-Zdrowie pod przewodnictwem spółki IVES System. InVisium to platforma do przeprowadzania konsyliów onkologicznych i wymiany wyników badań, w tym także danych obrazowych, pacjenta. Dzięki niej konsultacje medyczne pomiędzy lekarzami a koordynatorami procesu leczenia onkologicznego są bardziej efektywne, tańsze i prostsze. Dzięki InVisium mogą oni przeprowadzać je na odległość, co znacznie skraca czas oczekiwania pacjenta na potwierdzenie wyników badań. To oczywiście także oszczędność pieniędzy zarówno po stronie administracji, jak i pacjentów. Projekt powstaje we współpracy spółek technologicznych z czołowymi konsultantami klinicznymi i politechnicznymi w kraju. Projekt InVisium wykorzystuje infrastrukturę teleinformatyczną i środowisko testowe udostępniane przez Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie. O architekturze inVisium, modelu biznesowym i potencjalnych ścieżkach komercjalizacji produktu, w czasie konferencji mówił Mateusz Flis, Dyrektor Zarządzający IVES SYSTEM i lider projektu.
Na konferencji był obecny także Andrzej Kosior, doktorant Politechniki Wrocławskiej, który jest ekspertem niszowej specjalności znanej jako obliczeniowej mechaniki płynów (Computational Fluid Dynamics) w spółce Vratis. Vratis stworzyło usługę pod nazwą „Platforma Cyfrowej Patomorfologii (PCP)”, którą dostarcza się w modelu chmury obliczeniowej (SaaS). Za jej pomocą laboratoria histopatologiczne mogą szybko przygotowywać ‘szkiełka” z preparatami a następnie szybko je digitalizować przy pomocy wysoko wydajnych, specjalistycznych skanerów o wysokiej rozdzielczości. To jednak nie wszystko, bo dzięki ich platformie możliwa jest także automatyczna, cyfrowa analiza wirtualnych preparatów. Histopatolodzy mogą ocenić i opisać preparat. PCP jest też zdolny do automatycznej identyfikacji istotnych diagnostycznie obszarów w wybranych preparatach na podstawie cyfrowej analizy obrazu. Zaś na podstawie wcześniej przeprowadzonych analiz wykonanych przez histopatologów istnieje możliwość „samouczenia się” – identyfikacji określonych zmian na wirtualnych preparatach.
Rozwiązanie firmy Vratis wypełnia niszę istniejącą na rynku, a dzięki tak skomplikowanemu pojęciu jak algorytmy analizy obrazowej jest szansa na krótsze oczekiwanie na wyniki badań i mniejsze kolejki u lekarzy – wymierna korzyść dla pacjentów.
Wysokie aspiracje
Takie rozwiązania mogą powstawać m.in. dzięki Ogólnopolskiemu Klastrowi e-Zdrowie (OKeZ). W jego ramach współpracują podmioty z branż ochrony zdrowia i technologii informacyjno-telekomunikacyjnych, które silnie wspierane są przez naukowców z czołowych polskich uczelni.
Celem partnerów Klastra jest zmiana archaicznych modeli zarządzania przedsiębiorstwami medycznymi.. Żeby to zrobić dostarczają oni nowe rozwiązania technologiczne, które faktycznie poprawiają efektywność i bezpieczeństwo procesu diagnostyczno-terapeutycznego.
- Aspiracją uczestników Ogólnopolskiego Klastra e-Zdrowie jest rozszerzenie pól współpracy pomiędzy twórcami innowacyjnych rozwiązań z takich dziedzin, jak medycyna, profilaktyka i zdrowie publiczne, informatyka i telekomunikacja, inżynieria i nauki stosowane, a nawet ekonomia i nauki humanistycznych – tłumaczy Romuald Litwin Dyrektor Działu Badań i Rozwoju (R&D) spółki Data Techno Park, która od 2013 roku jest koordynatorem instytucjonalnym Klastra.
Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie to jednak nie tylko firmy i przedsiębiorcy. To także klinicyści, inżynierowie, eksperci zajmujący się ekonomiką zarządzania podmiotami medycznymi, prawnicy, pragmatycy nauk społecznych i komunikacyjnych oraz pracownicy naukowi uczelni wyższych. Wszyscy współpracują na rzecz stworzenia nowego sposobu rozpoznawania problemów z jakimi zmagają się podmioty z sektora zdrowia i proponowania dla nich efektywnych rozwiązań.