Polak potrafi, o tym wiemy. Ale do kogo powinien się zwrócić z pomysłem, żeby sfinansować prace nad swoim wynalazkiem? Które elementy naszego ekosystemu innowacji działają najlepiej, a które należy poprawić? Podpowiedzią są 3 programy: Fuga, Tango i Symfonia.
O tym, jak poruszać się w gąszczu programów i instytucji przeznaczonych dla wynalazców, w kolejnym odcinku naszej serii Debat o Innowacjach rozmawiamy z Magdaleną Jackowską – Rejman, CEO i założycielką techBrainers oraz Martą Kokoszką, z działu polityki publicznej i relacji rządowych Google.
Mam, w moim przekonaniu, innowacyjny pomysł, chcę na nim zarobić. Gdzie się zwrócić po pomoc w jego komercjalizacji?
Magdalena Jackowska-Rejman: Do niedawna nie było zbyt wiele instrumentów, które mogłyby wspomóc wynalazców chcących komercjalizować swoje wynalazki. Ale to się na szczęście zmienia. To co jest teraz obecnie warte uwagi to pogramy, które powstały dzięki współpracy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Narodowym Centrum Nauki.
Wśród nich są takie programy jak Fuga, który wspiera naukowców w pierwszych krokach takich jak praca nad doktoratem czy odbycie stażu. Następnie mamy program Tango dedykowany naukowcom, którzy już mają wyniki badań, ale jeszcze potrzebują wsparcia przy opracowaniu wyników oraz rynkowej walidacji, program ten pomaga w znalezieniu partnerów w projekcie. Dla najbardziej dojrzałych projektów istnieje także program Symfonia, którego celem jest budowanie partnerstw i współpracy międzynarodowej przy projektach badawczych. Warto również wspomnieć, że w przypadku programu Tango, właśnie trwa do niego nabór, który kończy się w marcu.
Marta Kokoszka: Warto również wspomnieć o wsparciu dla innowatorów, które oferuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Przejawia się ono przede wszystkim w instrumencie, jakim są bony na innowacje. Służą one temu by zachęcić mikroprzedsiębiorców do nawiązywania współpracy z jednostkami naukowymi.
Magdalena Jackowska-Rejman: Bony na innowacje funkcjonują również na poziomie regionalnym. Dysponuje nimi na przykład Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych. Ich cel i zasada działania jest taka sama jak bony PARP-u, tyle że są to bony o niższej wartości – dla średnich przedsiębiorstw do 100,000 zł, dla mikro i małych do 50,000 zł.
Instrumentów wsparcia ze środków publicznych dla innowatorów jest wiele. Pomagają im także partnerzy komercyjni, tacy jak na przykład Google otwierając w Warszawie Campus Warsaw.
Marta Kokoszka: Tak. W listopadzie otworzyliśmy na warszawskiej Pradze Campus Warsaw. Jest to kolejny po Londynie, Tel Avivie, Seulu, Madrycie campus Google'a na świecie. Campus Warsaw, został pomyślany zarówno jako program akceleracyjny, jak i fizyczne miejsce, które ma za zadanie łączyć ze sobą pomysły, przedsiębiorców oraz fundusze.
Na jakim etapie warto pójść ze swoim pomysłem do Campus Warsaw? Czy trzeba mieć już istniejącą firmę, czy wystarczy sam pomysł?
Marta Kokoszka: Można przyjść wyłącznie z pomysłem i porozmawiać na jego temat z innymi osobami w trakcie wielu spotkań, które odbywają się w Campusie. Praktycznie codziennie odbywają się tam obecnie spotkania mentoringowe czy szkoleniowe.
Mówimy o indywidualnych innowatorach. A co w przypadku firm, które chcą szukać wsparcia dla innowacyjnych pomysłów?
Magdalena Jackowska-Rejman: Jeśli firmy chcą budować swoją pozycję na rynku w oparciu o innowacje, powinny zainteresować się inicjatywami klastrowymi, zarówno regionalnymi jak i współpracą z klastrami ponadregionalnymi.
Promujemy taki rodzaj działań w naszym techBrainers R&D Club, który zrzesza członków działów B+R zarówno małych, średnich jak i dużych firm, właśnie po to, by mogli współpracować ze sobą. Okazuje się, ze prezesi, marketingowcy, PR-owcy różnych firm znają się między sobą. Natomiast właśnie pracownicy czy szefowie działów B+R nie. Chodzi o to, żeby tworzyć rozwiązania międzybranżowe, wymieniać się doświadczeniem. To naprawdę ważne, by tworzyć zupełnie nowe, przełomowe rozwiązania.
Marta Kokoszka: Zgadzam się. Taka współpraca jest bardzo ważna. W Polsce jeszcze nadal firmy dość niechętnie współpracują przy działalności innowacyjnej. Zatem na pewno uczestnictwo czy to właśnie w inicjatywach klastrowych, czy campusowych, czyli wszystkich tych, gdzie najważniejsza jest współpraca i wymiana doświadczeń, jest kluczowa.
Instytucji mamy dużo. Ekosystem wsparcia innowacji mamy, ale czy działa tak jak powinien?
Marta Kokoszka: Niestety nie do końca. Paradoksalnie wynika to głównie z nadmiaru chęci wspierania działalności innowacyjnej. Koordynacji brakuje szczególnie między poszczególnymi instytucjami, funduszami, czy ministerstwami, dotyczącej tego kogo wspieramy, jak wspieramy i jaki to ma cel.
Magdalena Jackowska-Rejman: Chciałabym się pokłócić, jak na debatę przystało, ale niestety muszę się zgodzić. Uważam, że ekosystem w Polsce nie działa dobrze, bo powiązania w nim są nadal słabe. Nasz ekosystem to zbiór inicjatyw, które nie są skorelowane. Brakuje nam długoterminowego planu, w ramach którego chcemy doprowadzić do podniesienia innowacyjności w Polsce. Brakuje też systemowych rozwiązań regionalnych, długoterminowych i nastawionych na konkretne rezultaty.
Czy możemy wskazać na regionalne ekosystemy, które funkcjonują jak należy?
Magdalena Jackowska-Rejman: Przykładem takim może być Business Upper Austria, wcześniej lepiej znany jako Klasterland. Jest to projekt zainicjowany przez regionalne władze i z długoterminowym 7-letnim dofinansowaniem. Jego celem jest stworzenie klastrowego zagłębia wokół Linzu. W jego ramach wycofywane z każdym rokiem środki publiczne mają sprawić, że system będzie samodzielnie działał.
Podobnie jest w Bawarii z inicjatywą InSITEside Bavaria, która jest flagowym projektem pomiędzy Politechnika Monachijska, rządem bawarskim oraz głównym klastrem chemicznym w tym landzie.
Marta Kokoszka: Mam jeszcze jeden wniosek dotyczący diagnozy naszego ekosystemu. To, czego brakuje zarówno wspierającym, jak i wspieranym, to odwaga. W naszą mentalność nie jest wbudowana akceptacja porażki i zarówno instytucje oceniające wnioski, jak i firmy boją się tego, że dana inwestycja czy projekt jest obarczony zbyt dużym ryzykiem i w związku z tym nie otrzyma dofinansowania. Musimy nad sobą popracować, inaczej trudno, nawet przy najlepiej pomyślanych instytucjach i programach, oczekiwać zmian w tym jak funkcjonuje nasz ekosystem wsparcia innowacji.
W debacie udział wzięli:
Magdalena Jackowska-Rejman – założycielka oraz CEO techBrainers, spółki pomagającej firmom w poszukiwaniu technologii i rozwoju innowacji. Współzałożycielka D-RAFT, firmy zajmującej się łączeniem startupów z dużymi spółkami. Wcześniej związana m.in. z firmami Investin oraz Itsumo
Marta Kokoszka – od sierpnia 2015 członek zespołu Google ds. polityki publicznej i relacji rządowych w Europie Środkowej i Wschodniej. Wcześniej związana z Polską Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ) gdzie doradzała firmom zagranicznym z sektora energetycznego, maszynowego i lotniczego planującym inwestycje w Polsce.