Zakaz handlu w niedzielę nie taki zły? Maleńcy sklepikarze liczą, że uratuje to ich biznes

Dzisiaj w Sejmie zostanie złożony przez NSZZ Solidarność projekt ustawy obywatelskiej o zakazie handlu w niedzielę. Złożyło pod nim swoje podpisy co najmniej 350 tysięcy osób. Dla polskiego konsumenta, przyzwyczajonego do celebrowania wolnego dnia w świątyni konsumpcji, szykuje się duża zmiana, ale podobne rozwiązania funkcjonują choćby w Niemczech, Austrii czy Szwajcarii. Sonntagsruhe, czyli „niedzielna cisza” jest tam czymś naturalnym. Podobnie jak w polskim projekcie, dozwolone są wyjątki. Ale wielkie centra handlowe są zamknięte.

– Jeśli ustawa przejdzie, to przede wszystkim korzyść odniosą pracownicy, będą mogli spędzić więcej czasu z najbliższymi. Unia Europejska zwraca uwagę na pogodzenie życia zawodowego z osobistym – mówi w rozmowie z INN:Poland Alfred Bujara, przewodniczący krajowego sekretariatu banków i ubezpieczeń NSZZ Solidarność. – Druga rzecz, to kwestie społeczne związane z eksploatacją pracownika. Badania europejskie pokazują, że pracownik, który nie ma stałej przerwy w pracy jest narażony na stres i liczne choroby zawodowe. Koszty społeczne, jak leczenie, lekarstwa, czy renty, ponosimy jako społeczeństwo wszyscy. Nie jest sztuką robić zysk za wszelką cenę – dodaje filozoficznie.

– Kiedy słyszę o tym, że miałbym przestać sprzedawać w niedzielę, w pierwszej kolejności myślę, że musiałbym zredukować załogę, miałbym niższe obroty – mówi dla INN:Poland dyrektor dużego specjalistycznego sklepu należącego do znanej sieci. – Ale z drugiej strony… Konsumenci będą mieli do wydania wciąż tą samą pulę pieniędzy. Tyle, że będą musieli to zrobić w sześć, a nie siedem dni. Trochę gorzej będzie miała spożywka. Część z ich budżetów przesunie się na małe sklepy, tak jak to jest teraz w dni wolne od pracy – analizuje.

Jednak duże sieci nie zamierzają zasypiać gruszek w popiele. Na ewentualne zamknięcie w niedzielę, szykują się, agresywnie walcząc o klienta cenami. Na mocno konsolidującym się rynku, a takie procesy trwają w Polsce, to podstawowa broń.

– Spójrzmy na przykład Węgier, gdzie wszedł taki zakaz handlu w niedzielę. Co się tam stało? Duże sieci spożywcze zainwestowały mocno w promocję, marki własne i instrumenty marketingowe. Zaczęła się bardzo mocna presja na cenę, przeniosło się to na lokalnych dostawców – mówi dla INN:Poland Andrzej Faliński, dyrektor generalny Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. – Zwiększyło to jeszcze różnice cenowe pomiędzy wielkimi i małymi sklepami do 25-30 procent dla produktów z podstawowego koszyka. Ludzie, mając do wyboru dużo tańsze zakupy w dni powszednie, albo droższe w niedzielę, zagłosowali nogami. Węgierski parlament w ciągu tygodnia odwrócił proces – dodaje.

– Polscy pracodawcy wspierają nasz projekt, sami zbierali podpisy. Za to nie jest on w smak pracodawcom międzynarodowym, duże sieci są przeciwne – mówi Alfred Bujara z NSZZ Solidarność. – Nie wiem, co przez nich przemawia, w handlu brakuje pracowników, teraz nie dają sobie rady z ułożeniem harmonogramów, grafików – dodaje.

Wedle ostatnich danych GUS, w handlu brakuje około 9 procent pracowników. Przekłada się to na 100 tysięcy wakatów. Sami pracodawcy mówią, że te dane są mocno niedoszacowane, mówi się nawet o dwukrotnie większych potrzebach na rynku. Paradoksalnie, zakaz handlu w niedzielę, może pomóc rozwiązać problem z brakiem obsady w dużych sklepach. Na każdej witrynie sklepowej w galerii handlowej widać ogłoszenia o wolnych miejscach pracy.