Ambitni, wytrwali i oświeceni. Najwięksi przywódcy w dziejach świata
Dawid Wojtowicz
21 października 2016, 09:03·7 minut czytania
Publikacja artykułu: 21 października 2016, 09:03
Zmieniały bieg historii i zbudowały najpotężniejsze imperia. Słynęły zarówno z architektonicznych cudów i przełomowych wynalazków, jak i wyrachowanej polityki i krwawych podbojów. Cywilizacje. Na przestrzeni wieków rozwijały się i upadały, część z nich przetrwała do czasów współczesnych i wciąż imponuje potęgą, ale każda zostawiła trwały ślad w dziejach ludzkości.
Reklama.
Narody, które sprawnie rozwijały gospodarkę, wytrwale zagarniały kolejne terytoria i twórczo oddziaływały na kulturę, musiały mieć kogoś, kto wskazał im kierunek i poprowadził je do spektakularnych zwycięstw na wielu polach. Bez wybitnych przywódców politycznych, ambitnych reformatorów i genialnych strategów nie mogły osiągnąć tego, z czego są znane.
Którzy liderzy zasługują na miano najznakomitszych nie tylko w historii swoich państw, ale także całego świata? O taki wybór pokusili się twórcy trafiającej właśnie na polski rynek gry Sid Meier’s Civilization VI, kolejnej odsłony legendarnego cyklu strategii turowych, pozwalających graczom stanąć na czele historycznych cywilizacji. Oceńcie sami wytypowanych przez nich władców.
Amerykanie – Theodore Roosevelt
26. prezydent Stanów Zjednoczonych. Jeden z najważniejszych reformatorów tzw. Ery postępowej, która przebudowała system gospodarczy i społeczny USA. Twórca doktryny grubej pałki, nazwanej tak od jego słynnej wypowiedzi: przemawiaj łagodnie i szykuj pałkę. Idea ta uczyniła z amerykańskiego mocarstwa odstraszającego silną marynarką „żandarma” na Zachodzie. Za czynny udział w zakończeniu różnych konfliktów Roosevelt został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.
Anglicy – Wiktoria
Królowa Wielkiej Brytanii, cesarzowa Indii. Jedna z najpopularniejszych władców w historii Anglii. Za jej trwających 63 lata rządów imperium brytyjskie znalazło się u szczytu potęgi i mówiono o nim, że „słońce nigdy nad nim zachodzi”. Okres panowania Wiktorii to też czasy rewolucji przemysłowej, której znakiem stała się lokomotywa i maszyna parowa. Królowej nadano przydomek „babki Europy”, gdyż jej potomkowie obsadzali prawie wszystkie europejskie trony.
Arabowie – Saladyn
Pierwszy sułtan Egiptu i Syrii, założyciel dynastii Ajjubidów. Okrył się sławą za sprawą bitwy pod Hittin, w której zmiażdżył największą armię krzyżowców walczących pod sztandarem Królestwa Jerozolimskiego, zadając chrześcijanom w Ziemi Świętej niesłychaną klęskę i przesądzając o wyniku całej wojny. To zwycięstwo otworzyło mu drogę do podboju Jerozolimy. W jego przypadku talent dowódcy wojskowego szedł w parze z wszechstronną wiedzą o świecie.
Aztekowie – Montezuma I
Drugi władca azteckiego imperium. W okresie jego panowania mezoamerykańska federacja obejmowała ok. 500 państw-miast. Najwspanialsza z nich była stolica Azteków – Tenochtitlan, której świetność przypada właśnie na rządy Montezumy. Jego decyzje o budowie kanałów, akweduktów i tam przełożyły się na dynamiczny rozwój miasta. Dzięki rozważnym sojuszom i zwycięskim wyprawom wojennym rozszerzył imperium do największych w historii rozmiarów.
Brazylijczycy – Piotr II
Ostatni cesarz Brazylii. Na tron wstąpił w wieku 5 lat, a pełnię władzy przyznano mu, gdy ukończył 14 rok życia. Rządził nieprzerwanie przez niemalże 60 lat. Kierując się mottem „unia i przemysł” dbał w wewnętrzną stabilizację cesarstwa oraz wspierał jego industrializację. Miał bardzo liberalne i oświecone poglądy, co stało u podstaw rozpoczęcia przez niego procesu zmierzającego do zniesienia niewolnictwa. Cieszył się szacunkiem najwybitniejszych ówczesnych uczonych świata.
Chińczycy – Qin Shi Huang
Pierwszy władca Cesarstwa Chińskiego i pierwszy cesarz z dynastii Qin. Jednocząc zwaśnione państewka chińskie zakończył trwający ponad dwa wieki Okres Walczących Królestw. Następnie przystąpił do odbudowy i unifikacji scentralizowanego państwa, ujednolicając pismo i system pieniężny, przeprowadzając reformę rolną i znosząc pańszczyznę, a także organizując wielkie przedsięwzięcia na czele z budową Wielkiego Muru i grobowca ze słynną Terakotową Armią.
Egipcjanie – Kleopatra
Ostatnia królowa Egiptu, uważana za wcielenie bogini Izydy. Z jej ręki jadł sam Juliusz Cezar, jeden z najbardziej znanych władców starożytnego Rzymu, co wzmocniło zarówno pozycję jej państwa, jak i jej władzę na egipskim tronie. Była czołową postacią rozdzierającej imperium rzymskie wojny domowej między Oktawianem Augustem, a Markiem Antoniuszem, dowodziła flotą Egiptu w bitwie pod Akcjum. Słynęła tak z urody, jak i intelektu, władała 9 językami.
Francuzi – Katarzyna Medycejska
Najpotężniejsza europejska królowa XVI wieku. Wywodząca się z rodu Medyceuszy arystokratka miało przeogromny wpływ na życie polityczne Francji, będąc matką trzech synów, którzy za jej życia wstąpili na tron. W ramach wojny religijnej prowadziła zaciekłą walkę z Hugenotami, francuskimi wyznawcami kalwinizmu, dążąc do stworzenia silnego i scentralizowanego państwa. Zapamiętano ją też jako wielką patronkę kultury i sztuki epoki renesansu.
Grecy – Perykles i Gorgo
Słynny ateński mówca nazywany ojcem demokracji. W czasach jego działalności demokratyczne Ateny przeżywały gospodarczy i kulturalny rozkwit oraz zbudowały mocarstwową pozycję w całej Grecji. Równać się z nimi mogła tylko oligarchiczna Sparta, państwo-miasto, w którego historii zapisała się m.in. Gorgo – żona króla Leonidasa, władczyni słynąca z mądrości i przejawiająca polityczny talent, za który szczególnie ceniono ją na królewskim dworze.
Hindusi – Mahatma Gandhi
Przywódca, który przyszłość swojej ojczyzny wykuwał nie orężem, a słowem. Lider indyjskiego ruchu niepodległościowego. Okrzyknięty twórcą nowoczesnych Indii zapisał się na kartach historii świata jako czołowy promotor pacyfizmu, który uważał za najwłaściwsze narzędzie do rozwiązywania wszelkich konfliktów politycznych. Pod jego przewodnictwem prowadzono liczne kampanie na rzecz walki z ubóstwem, wsparcia dla praw kobiet i religijnego pojednania.
Hiszpanie – Filip II
Rządził Hiszpanią u szczytu jej potęgi. Wywodził się z Habsburgów, jednej z najbardziej wpływowych dynastii w dziejach feudalnej Europy. Był tytanem pracy, czytał wnikliwie wszystkie nadsyłane mu raporty. W polityce zagranicznej na liście swoich sukcesów zapisał podbój Portugalii wraz z jej koloniami, co dało początek istnieniu unii iberyjskiej. Jako gorliwy katolik bezwzględnie zwalczał heretyków do tego stopnia, że protestanci nadali mu przydomek „diabeł południa”.
Japończycy – Hojo Tokimune
Jeden z największych reformatorów w historii Japonii. Pochodzący z arystokratycznego rodu regent, który rządził w imieniu sioguna, a de facto sprawował faktyczną władzę w kraju. Pod jego rządami Japonia dwukrotnie odparła inwazję niepokonanego imperium mongolskiego. Do historii przeszedł m.in. jako pomysłodawca muru obronnego zbudowanego wzdłuż Zatoki Hataka po pierwszym najeździe Mongołów. Wśród wojowników zaszczepił nauki buddyzmu zen.
Kongijczycy – Nzinga Mbemba
Szósty władca Królestwa Kongo. Pod patronatem Portugalii udało mu się prowadzić w miarę suwerenną politykę w Afryce. Z pomocą Portugalczyków stłumił bunty lokalnych watażków i skupił się na budowie potęgi gospodarczej swego kraju. Niejednokrotnie sprzeciwiał się jednak decyzjom europejskiego protektora m.in. zaostrzając przepisy dotyczące handlu niewolnikami. Po przejściu na chrześcijaństwo przyjął imię Alfons I. Zasłużył się też jako patron sztuki religijnej.
Niemcy – Fryderyk I Barbarossa
Święty Cesarz Rzymski i król Niemiec, który nie bał się rzucić wyzwania ówczesnej potędze Kościoła katolickiego W ramach konfliktu z papiestwem stoczył liczne walki we Włoszech. Wśród odniesionych przez niego zwycięstw najbardziej prestiżowe było zdobycie Rzymu i zmuszenie papieża do ucieczki. Charyzmatyczny władca nosił też tytuł króla Italii. Swoje rządy zwieńczył organizacją III wyprawy krzyżowej mającej na celu odzyskanie Ziemi Świętej z rąk Saladyna.
Norwegowie – Harald Hardrada
Nazywany „ostatnim wikingiem” i „piorunem północy” król Norwegii,, którego przydomek oznaczał „surowego władcę”. Od najmłodszych lat parał się wojaczką, a po licznych bojach, które stoczył jako najemnik, wrócił do ojczyzny i został jej królem. Z chwilą umocnienia swojej władzy słynący z potężnej postury wojownik rozpoczął kampanię wypraw wojennych, aby pozyskać nowe ziemie i bogactwa. Militarną ofensywę zwieńczył inwazją na Anglię.
Rosjanie – Piotr I Wielki
Twórca Imperium Rosyjskiego. Przesiąknięty duchem oświecenia wprowadził rozbudowany program reform zmierzający do unowocześnienia państwa. Plan modernizacji objął gospodarkę, wojsko, administrację, a także oświatę i kulturę. Za jego panowania stolicę Rosji przeniesiono do nowo wybudowanego miasta – Sankt Petersburga. Był też twarzą anty-szwedzkiej koalicji w III wojnie północnej, w której zwycięstwo otworzyło przed jego krajem szerokie okno na świat.
Rzymianie – Trajan
Cesarz, który rządził Rzymem u szczytu terytorialnej ekspansji. Był jednym z pięciu tzw „dobrych cesarzy” panujących w okresie uznawanym za złoty wiek rzymskiego państwa. Prowadzona przez niego rozbudowa i modernizacja Rzymu uczyniła ze stolicy cesarstwa klejnot wśród metropolii świata. Jako jedynemu w historii cesarzowi senat, z którym łączyła go dobra współpraca, nadał mu tytuł Optimus princeps (najlepszy władca). Nie szczędził też środków na pomoc społeczną.
Scytowie – Tomyris
Legendarna królowa, która stała na czele związku pasterskich szczepów irańskich w Centralnej Azji. Jako obdarzona strategicznym talentem przywódczyni nomadów rozgromiła perskie wojska dowodzone przez Cyrusa II Wielkiego, największego zdobywcę w dziejach Persji. Niektórzy ze starożytnych greckich historyków przypisują jej zabicie własnymi rękami słynnego króla, który najechał podległe jej ziemie.
Sumerowie – Gilgamesz
Władca sumeryjskiego miasta Unug, bohater utworów na czele z Eposem o Gilgameszu opiewającym poszukiwania przez niego tajemnicy nieśmiertelności. Przypisuje mu się zbudowanie murów obronnych rządzonego przez niego miasta, a także rozbudowę tamtejszej świątyni E-ana. Według podań doprowadził do upadku sumeryjskiego miasta Kisz. Za sprawą poświęconych mu tekstów literackich i oddawanej mu boskiej czci jego postać obrosła wieloma legendami i mitami.