Chyba sobie żartujecie? – zapytał Michael Rosbach, gdy odebrał telefon od Fundacji Noblowskiej. Z drugim, Michaelem Youngiem nie udało się jeszcze skontaktować. Trzeci to Jeffrey C. Hall. Wspólnie prowadzą prace nad zrozumieniem funkcji naszego wewnętrznego, biologicznego zegara. Zostali za to właśnie uhonorowani najwyższym laurem – nagrodą Nobla.
Oto co Fundacja Nobla ma do przekazania na temat dzisiejszej nagrody za zrozumienie wewnętrznego zegara ciała:
Życie na Ziemi jest przystosowane do rotacji naszej planety. Przez wiele lat dowiedzieliśmy się, że żyjące organizmy, w tym ludzie, mają wewnętrzny, biologiczny zegar, który pomaga im przewidzieć i dostosować się do regularnego rytmu dnia. Ale jak działa ten zegar?
Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young potrafili zajrzeć do wnętrza naszego biologicznego zegara i wyjaśnić jego wewnętrzne działanie. Ich odkrycia wyjaśniają, w jaki sposób rośliny, zwierzęta i ludzie dostosowują swój biologiczny rytm, tak aby był zsynchronizowany z rotacją Ziemi.
Korzystając z muszek owocówek jako organizmów modelowych, tegoroczni laureaci Nagrody Nobla wyizolowali gen kontrolujący normalny dzienny rytm biologiczny. Pokazali, że ten gen koduje białko gromadzące się w komórce w nocy, a następnie ulega degradacji w ciągu dnia.
Następnie zidentyfikowali dodatkowe składniki białkowe w tej maszynerii, ujawniając mechanizm rządzący samoobsługową mechaniką wewnątrz komórki. Teraz wiemy, że zegary biologiczne działają według tych samych zasad w komórkach innych organizmów wielokomórkowych, w tym w ludziach.
Z doskonałą precyzją nasz wewnętrzny zegar dostosowuje naszą fizjologię do dramatycznie odmiennych faz dnia. Zegar reguluje ważne funkcje, takie jak zachowanie, poziomy hormonów, sen, temperatura ciała i metabolizm. Nasze samopoczucie pogarsza się, gdy pomiędzy naszym środowiskiem zewnętrznym a wewnętrznym zegarem biologicznym występuje niedopasowanie czasowe, na przykład podczas podróży przez kilka stref czasowych i doświadczenie "jet laga".
Istnieją również wskazania, że przewlekła niewłaściwa relacja między naszym stylem życia a rytmem dyktowanym przez naszego wewnętrzny zegar, jest związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia różnych chorób.