Od lat pojawiają się kolejne wyniki badań naukowych wskazujące na to, że podgrzewanie tytoniu to potencjalnie mniej szkodliwa alternatywa dla palaczy, którzy nie chcą lub nie mogą zrezygnować z nikotyny. Teraz zgodziła się z tym słynna amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA), uznając podgrzewacz tytoniu IQOS za produkt "właściwy dla promocji zdrowia publicznego".
Pozytywna opinia FDA to bardzo ważny krok: agencja ta słynie bowiem z rygorystycznego podejścia do wyrobów tytoniowych. Równocześnie zaś uchodzi za najlepiej na świecie wyposażoną instytucję rządową prowadzącą badania nad alternatywami dla papierosów.
Przed kilkoma dniami – po blisko czterech latach wnikliwej analizy badań naukowych – FDA przyznała IQOS status produktu tytoniowego o zmodyfikowanym ryzyku (MRTP) w zakresie "redukcji narażenia użytkowników na substancje szkodliwe i potencjalnie szkodliwe". Jest to pierwszy na świecie alternatywny produkt dla palaczy ze statusem MRTP.
Milowy krok
Co dokładnie oznacza decyzja FDA? W ocenie rządowej agencji IQOS fundamentalnie różni się od papierosów i jest produktem "właściwym do promocji zdrowia publicznego". Od teraz pełnoletni palacze z USA mogą być informowani o tym, że całkowite przejście z tradycyjnych papierosów na IQOS znacząco zmniejsza narażenie organizmu na substancje szkodliwe lub potencjalnie szkodliwe i prawdopodobnie może "doprowadzić do zmniejszenia ryzyka chorób związanych z tytoniem".
– Dane przedstawione przez firmę pokazują, że wprowadzenie do obrotu tych konkretnych produktów z autoryzowanymi informacjami, może pomóc uzależnionym dorosłym palaczom w odejściu od papierosów i w ograniczeniu ich narażenia na substancje szkodliwe, ale tylko wtedy, kiedy całkowicie zrezygnują oni z papierosów na rzecz tych produktów – powiedział Mitch Zeller, dyrektor Centrum ds. Wyrobów Tytoniowych FDA.
Nie oznacza to więc, że IQOS jest całkowicie pozbawiony ryzyka, jednak według ekspertów z FDA, dostępne badania naukowe jasno pokazują, że produkt ten powinien przynieść korzyść w skali całej populacji: zarówno dla użytkowników wyrobów tytoniowych, jak i dla osób, które obecnie z nich nie korzystają.
Co to jest IQOS?
IQOS, czyli opracowany przez firmę Phillip Morris International (PMI) elektroniczny system podgrzewania tytoniu, wywołał na rynku wyrobów tytoniowych prawdziwą rewolucję. Palacze, którzy w przeciwnym wypadku kontynuowaliby palenie papierosów, z entuzjazmem przyjęli alternatywę: ocenia się, że już 10,6 mln osób na całym świecie całkowicie zrezygnowało z papierosów na rzecz IQOS.
Na czym polega działanie tego urządzenia? Otóż wykorzystuje ono fakt, że nikotyna (a to ona jest substancją, której pragnie organizm palacza), uwalnia się z tytoniu przy temperaturze 247 stopni Celsjusza. IQOS podgrzewa tytoń maksymalnie do temperatury 350 stopni Celsjusza bez jego spalania, wskutek czego nie powstaje tu dym znany z papierosów. Tymczasem temperatura palonego papierosa potrafi sięgać nawet 900 stopni – przez co w wyniku procesów spalania do organizmu trafiają wraz z dymem m.in. niezwykle szkodliwe substancje smoliste.
W IQOS tytoń jest podgrzewany, ale nie spalany. Dzięki temu w aerozolu, którym inhaluje się użytkownik, znajduje się nikotyna, lecz dramatycznie spada ilość najbardziej szkodliwych substancji. W badaniu przeprowadzonym przez Niemiecki Federalny Instytut Oceny Ryzyka okazało się, że substancje rakotwórcze znane z dymu papierosowego, takie jak aldehydy czy lotne związki organiczne, w aerozolu z IQOS są zredukowane od około 80 proc. do ponad 99 proc.
Wszystkie te opinie wskazują na istotny potencjał IQOS w redukcji substancji toksycznych dymu papierosowego – podkreślając równocześnie, że najzdrowszym rozwiązaniem pozostaje rzucenie palenia. Na świecie docenia się jednak fakt, że sytuacja jest bardziej skomplikowana, w związku z czym produkty bezdymne rekomendowane są w ramach strategii tzw. "redukcji szkód" (ang. harm reduction) spowodowanych paleniem papierosów.
Choć jednak Polska była jednym z pionierów wdrażania tej strategii (termin "redukcja szkód" pojawia się w Narodowym Programie Zdrowia na lata 1996-2005), to zgodnie z obowiązującym dzisiaj prawem, polscy palacze nie mają prawa do informacji o stopniu szkodliwości dla poszczególnych wyrobów tytoniowych.
Również w naszym kraju pojawiły się jednak badania na temat podgrzewania tytoniu. Naukowcy z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN wykazali, że po wystawieniu na działanie aerozolu z IQOS uszkodzenia komórek układu oddechowego są dwadzieścia razy mniejsze niż w przypadku działania dymu papierosowego.