Tak dostaniesz odszkodowanie za błąd lekarski. W grę wchodzą duże pieniądze
Redakcja INNPoland
10 marca 2022, 14:06·12 minut czytania
Publikacja artykułu: 10 marca 2022, 14:06
Błędy medyczne lekarzy nie są normą, ale zdarzają się od czasu do czasu. Ich udowadnianie leży po stronie samych pacjentów i trzeba przyznać, że jest to bardzo trudna sztuka. Jeśli się im jednak uda, to mogą oni liczyć na odszkodowanie. Jak je uzyskać? Podpowiadamy.
Reklama.
Odszkodowanie za błąd medyczny – kto się może ubiegać o nie?
Na początek określmy, kto może ubiegać się o odszkodowanie za błędy medyczne. Odpowiedź jest prosta – każdy, komu przeprowadzano zabieg lub operację niezależnie, czy jego miejscem zamieszkania jest Kraków, Warszawa, czy Wrocław.
Aby móc ubiegać się o odszkodowanie za błąd lekarski lub ogólnie za błąd medyczny:
poszkodowany musi doznać uszczerbku na zdrowiu wskutek błędu medycznego
postepowanie personelu medycznego musi zostać określone jako błąd medyczny, w wyniku którego doszło do zdarzenia medycznego.
Nie może być bowiem tak, że pacjent będzie ubiegał się o odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu, do którego nie doszło podczas zabiegu lub operacji, jeśli nie udowodniono, że doszło do błędu medycznego lub błąd nie skutkował utratą zdrowia lub życia pacjenta.
Czym jest błąd medyczny, a czym błąd lekarski?
Najpierw należy rozróżnić dwa pojęcia, które w języku potocznym są stosowane zamiennie, a według prawa różnią się od siebie. Mianowicie chodzi o błąd medyczny i błąd lekarski.
Błąd medyczny może popełnić każdy członek opieki zdrowotnej, czyli lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, stomatolog, technik stomatologiczny lub nawet farmaceuta.
Błąd lekarski należy do węższych pojęć, bo ten może popełnić tylko lekarz. Istnieje jeszcze szersze pojęcie odnoszące się do medycyny i jej niepożądanych skutków, a mianowicie zdarzenie medyczne. Dotyczy ono nie tylko osób pełniących zawód związany z medycyną, ale także pozostałych pracowników placówek medycznych jak woźnych czy salowych.
Błędem w sztuce lekarskiej określana jest w nim czynność bądź zaniechanie lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodne z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym.
Zatem można powiedzieć, że błędem medycznym będzie nieumyślne działanie, zaniedbanie lub zaniechanie lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położnej lub osoby wykonującej inny zawód medyczny, w wyniku których pacjent umiera lub doznaje uszczerbku na zdrowiu.
Istotną kwestią przy ustalaniu, czy coś było błędem medycznym, czy też nie, jest aktualność używanych metod leczenia przez personel medyczny. Jeśli były one niezgodne z najnowszą wiedzą medyczną, to osoba wykonująca zawód medyczny przy zajmowaniu się pacjentem popełniła błąd medyczny o ile jej działanie przyniosło pacjentowi szkodę.
Dlaczego to tak istotne ze względu na kwestię ubiegania się o odszkodowanie? Procesy tego typu zwykły ciągnąć się latami, dlatego ważne, żeby dochodząc swoich racji i udowadniając błąd medyczny, kierować się najnowszą wiedzą medyczną z dnia, w którym miało dojść do owego błędu.
Druga kwestia związana z dochodzeniem, czy dane zachowanie personelu medycznego można zaliczyć jako błąd medyczny, została opisana w przywołanym orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 1955 roku.
Oceniając, czy dane zachowanie było błędem medycznym, czy też nie, brane pod uwagę jest nie tylko to, czy została postawiona poprawna diagnoza, czy leczenie było prowadzone zgodnie z posiadanym aktualnym stanem wiedzy, lecz także czy lekarz lub inny personel medyczny wykazał się należytą starannością.
Zgłaszanie błędu lekarskiego – kiedy można to zrobić?
Zasada w tej materii jest dość prosta. Pacjent, który został poszkodowany w skutek błędu lekarskiego ma trzy lata na jego zgłoszenie od momentu, kiedy poznał jego skutki, czyli od chwili, gdy zauważył pogorszenie się stanu zdrowia wskutek popełnionego błędu lekarskiego.
Prawo uwzględnia także fakt, że powikłania, które następują wskutek błędu lekarskiego mogą pojawić się nawet po 10 latach. Dlatego przyjmuje się, że pacjent może ubiegać się o odszkodowanie nawet do 3 lat od pojawienia się uszczerbku na zdrowiu, a ten może zadziać się nawet 10 lat po zdarzeniu.
Czas na ubieganie się o odszkodowanie może więc wynieść 13 lat, czyli do 10 lat mogą wystąpić objawy niepożądane wynikające z błędu lekarskiego, a później mamy jeszcze do 3 lat na dochodzenie swoich praw.
Ponadto osoby, które padły ofiarą błędu medycznego w dzieciństwie, mogą dochodzić swoich spraw do 20. roku życia.
Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych
To ona rozsądza, czy doszło do błędu medycznego, czy też nie. Zajmuje się tym od 2012 roku wskutek zmiany prawa. Wcześniej takie sprawy trafiały bezpośrednio do sądów, a te latami weryfikowały ich medyczne zawiłości.
Zaletą wykorzystywanej w tym celu Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych jest znaczne skrócenie czasu postępowania. Czas w tych sprawach także jest regulowany prawnie. Komisja ma cztery miesiące na rozpatrzenie wniosku poszkodowanego i wydanie orzeczenia.
Wzór wniosku o odszkodowane za błąd lekarski
Wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego wnosi się do wspomnianej wojewódzkiej komisji ze względu na siedzibę szpitala lub placówki medycznej, w której doszło do błędu medycznego lub lekarskiego.
dane pacjenta: imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL albo serię i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość,
opcjonalnie: imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego
opcjonalnie: imiona i nazwiska wszystkich spadkobierców
opcjonalnie: wskazanie, który ze spadkobierców reprezentuje pozostałych w postępowaniu przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych,
adres do doręczeń;
dane podmiotu leczniczego prowadzącego szpital: firmę, adres siedziby oraz adres szpitala;
uzasadnienie wniosku zawierające uprawdopodobnienie zdarzenia, którego następstwem było zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta oraz szkody majątkowej lub niemajątkowej;
wskazanie, czy przedmiotem wniosku jest zakażenie, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta;
propozycję wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia.
Ponadto do wniosku dołącza się:
dowody uprawdopodabniające okoliczności wskazane we wniosku;
potwierdzenie uiszczenia opłaty;
postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku w przypadku śmierci oraz pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych spadkobierców, w przypadku złożenia wniosku przez co najmniej jednego z nich.
Koszt złożenia takiego wniosku to 200 zł. Opłata zaliczana jest na poczet postępowania przed Wojewódzką Komisją do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych.
Opłatę należy przelać na rachunek właściwego urzędu wojewódzkiego. Wniosek niekompletny lub nienależycie opłacony jest zwracany bez rozpatrzenia podmiotowi składającemu wniosek.
Jak wygląda dalszy proces odszkodowawczy?
Najpierw wniosek wraz z orzeczeniem trafiają z Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych do placówki medycznej, w której doszło do błędu medycznego, aby ta odniosła się do sprawy. Jesli tego nie zrobi uznaje się, że przyznaje się do winy.
Po uprawomocnieniu się wyroku kierownik placówki przedstawia proponowaną kwotę odszkodowania. Pacjent zawsze może ubiegać się o większą kwotę przed sądem.
Warto także pamiętać, że od orzeczenia Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych może odwołać się zarówno poszkodowany pacjent, placówka medyczna, jak i ubezpieczyciel. Należy zachować tylko termin 30 dni od momentu wydania orzeczenia. Wniesienie sprawy do Komisji nie przekreśla szansy wniesienia sprawy do sądu.
Ustanowienie Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych jako organu odpowiedzialnego za ocenę błędów medycznych było dobrym krokiem także ze względu na koszty.
Pacjent musi bowiem, jak już wspomnieliśmy, uiścić kwotę 200 zł, która w przypadku orzeczenia o błędzie lekarskim, zostanie zwrócona. W przypadku sprawy sądowej były to o wiele wyższe kwoty. Sam wpis sądowy wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sprawy. Koszty ponosimy także za wynajęcie biegłego lekarza.
Odszkodowanie za błąd lekarski – kwota
Wadą zamiany sądów na Komisje do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych też są pieniądze. Poszkodowany za błąd medyczny może uzyskać maksymalnie 100 tysięcy złotych odszkodowania, a sprawę może zgłosić do roku od zaobserwowania skutków błędu medycznego.
Dlatego też w przypadku śmierci pacjenta lub dużego uszczerbku na zdrowiu bliscy pacjenta lub sam pacjent idą ze sprawą o odszkodowanie od razu do sądu, gdyż tam mogą wygrać wyższe odszkodowanie.
Jakie dokumenty są potrzebne przy procesie o odszkodowanie za błąd lekarski?
Kiedy składamy wniosek o ocenę, czy dane zdarzenie medyczne było błędem medycznym konieczne jest, żebyśmy przygotowali swoją dokładną dokumentację medyczną.
Co się na nią składa? Przede wszystkim wypis ze szpitala oraz kompletna historia choroby. Najlepiej zwrócić się o nią bezpośrednio po zajściu zdarzenia medycznego do placówki medycznej. Pamiętajcie jednak, żeby pracownik, który ją wam wydaje, podstemplował kopie i podpisał je, uwierzytelniając udostępniane kopie dokumentacji medycznej (kopia zgodna z oryginałem).
W sprawie potrzebny będzie także opis, co się działo przed, podczas oraz po wystąpieniu zdarzenia medycznego, czyli chronologiczne zeznania poszkodowanego.
Trzeba wiedzieć najdokładniej, jak przebiegała diagnostyka i leczenie oraz jak ujawniały się skutki błędu medycznego. Poza tym, żeby można było oszacować straty poniesione przez pacjenta potrzebne będą wszelkie poświadczenia, rachunki oraz faktury, które dokumentować będą poniesione koszty leczenia, rehabilitacji, opieki, lekarzy, a w przypadku śmierci pacjenta także koszty pochówku.
Do takich rachunków zalicza się także koszty przekwalifikowania zawodowego, jeśli takie zaistnieją, gdy poniesiony uszczerbek na zdrowiu nie będzie pozwalał na wykonywanie obecnej pracy.
Jakie są rodzaje błędów w sztuce lekarskiej?
Na stronie internetowej Kancelariaae.pl znaleźć można podział błędów medycznych ze względu na etap leczenia pacjenta.
Wyróżniamy więc:
błędy diagnostyczne – prawidłowa diagnostyka jest niezwykle ważna w leczeniu każdego pacjenta i często to właśnie zdiagnozowanie choroby jest najtrudniejszym zadaniem lekarzy; błędy diagnostyczne dzielimy na błędy zaniechania i błędy rozumowania; w pierwszym przypadku dochodzi do braku wywiadu lekarskiego lub niestarannie przeprowadzonego wywiadu, błąd zaniechania może polegać również na nieprzeprowadzeniu odpowiednich dla danego przypadku badań diagnostycznych; z kolei błędy rozumowania wynikają z niewłaściwie odczytanych wyników badań, które zostały przeprowadzone w sposób prawidłowy; do błędów diagnostycznych zaliczamy między innymi błędnie podjętą decyzję o porodzie siłami natury, podczas gdy stan zdrowia pacjentki bądź dziecka wskazuje na konieczność przeprowadzenia cesarskiego cięcia
błędy terapeutyczne – zostają popełniane na etapie leczenia pacjenta; dzielimy je na błędy działania (niewłaściwa terapia, nieprawidłowe dawkowanie leków) oraz na błędy zaniechania (brak konsultacji po operacji); błędy terapeutyczne mogą być konsekwencją błędów diagnostycznych lub występować niezależnie od prawidłowo postawionej diagnozy
błędy organizacyjne – wynikają z nieprawidłowego zarządzania placówką medyczną (wadliwy sprzęt diagnostyczny); błędy organizacyjne najczęściej popełniane są przez niemedycznych pracowników placówek; o błędach organizacyjnych mówimy między innymi w sytuacji, gdy pacjent zostanie zakażony w szpitalu chorobą zakaźną (np. żółtaczką), a zakażenie wynika to z zaniedbania i niedopilnowania należytych standardów sanitarnych
błędy techniczne – to najczęściej błędy medyczne, do których dochodzi podczas zabiegu; mogą one wynikać z pomylonych historii choroby i skierowania na zabieg niewłaściwego pacjenta (błąd medyczny ściśle techniczny) lub być błędami przy leczeniu (lege artis), które polegają np. na pozostawieniu narzędzia chirurgicznego w organizmie pacjenta; wynikają one z nieprawidłowo zrealizowanej decyzji lekarza
błędy jatrogenne, które polegają na podejmowaniu szkodliwych działań wobec pacjenta i tym samym przyczynianiu się do pogorszenia stanu zdrowia. Błędy jatrogenne często wynikają z niewłaściwej komunikacji z pacjentem i nierzetelnym informowaniu pacjenta o stanie zdrowia i przebiegu terapii.
błędy informacyjne, które występuje wówczas, gdy lekarz nie dopełni obowiązku informowaniu pacjenta o stanie zdrowia, ale niekoniecznie wskutek tego dochodzi do utraty zdrowia lub życia. Błąd informacyjny może mieć miejsce w sytuacji, gdy w konkretnym przypadku możliwe jest podjęcie kilku rodzajów terapii, a lekarz przedstawia pacjentowi jedną możliwość. Aby jednak móc uzyskać odszkodowanie za błąd informacyjny, musi on skutkować pogorszeniem stanu zdrowia.
Odpowiedzialność za błąd medyczny – podział
Kiedy dochodzi do błędu medycznego istnieją cztery rodzaje odpowiedzialności:
Odpowiedzialność cywilna lekarza oraz placówki medycznej,
Odpowiedzialności zawodowa,
Odpowiedzialność pracownicza,
Odpowiedzialność karna.
Kto odpowiada za błędy medyczne?
Na to pytanie odpowiedź także znajdujemy na stronie internetowej Kancelariaae.pl, na której wyjaśniono, że za błąd medyczny skarżyć możemy szpital bądź inną placówkę, ubezpieczyciela oraz w nielicznych przypadkach lekarza.
"Każda sprawa jest inna, a tylko prawidłowo złożony pozew daje szansę, by uzyskać odszkodowanie za błąd medyczny. Lekarz zatrudniony w oparciu o umowę o pracę nie ponosi odpowiedzialności cywilnej za popełnione błędy medyczne. Odpowiada za nie placówka, która zatrudnia lekarza, a lekarz staje się w sprawie jedynie świadkiem i ponosi wyłącznie odpowiedzialność pracowniczą. Z kolei lekarz zatrudniony w oparciu o kontrakt będzie odpowiadał w charakterze oskarżonego – wówczas pozew należy złożyć również przeciw szpitalowi" – czytamy.
Można też oskarżyć ubezpieczyciela placówki medycznej. Kiedy lekarz zatrudniony jest na etat – odpowiedzialność ponosi placówka oraz ubezpieczyciel placówki.
"Najlepsza" sytuacja jest wtedy, gdy lekarz pracował na kontrakcie, bo wtedy odpowiedzialność ponoszą aż cztery podmioty – placówka medyczna i jej ubezpieczyciel oraz lekarz i jego ubezpieczyciel.