Trudno o dobrą pracę. Polska na końcu rankingu

– Dzisiaj mamy historycznie najniższe bezrobocie. Jesteśmy drugim państwem w Unii Europejskiej z najniższym bezrobociem – chwaliła się minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg na antenie Polsat News, komentując czerwcowe dane. Wynika z nich, że stopa bezrobocia wynosi 5 proc.

Jednak dużo gorsze światło na polski rynek pracy rzuca European Job Quality Index (JQI), czyli Europejski wskaźnik jakości pracy. Służy on do porównywania jakości rynków pracy we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej (UE). Polska zajmuje w nim przedostatnie miejsce. Gorzej jest tylko w Grecji.

Na wskaźnik składa się sześć punktów:

• jakość dochodów,
• formy zatrudnienia i bezpieczeństwo pracy,
• czas pracy i work–life balance,
• warunki pracy,
• umiejętności i rozwój kariery,
• reprezentacja interesów zbiorowych i głos pracowników.

"Generalnie we wszystkim wypadamy źle" – przyznał na Twitterze Radosław Ditrich z "Obserwatora Gospodarczego".

Słabe zarobki i śmieciówki. Zapomnij o work–life balance w Polsce

W kontekście jakości dochodów Polska plasuje się na szóstym miejscu od końca. Dość dobry wynik uzyskały Czechy, a przodują Niemcy i Luksemburg.

W Polsce nie mamy też co liczyć na zbyt dobre formy zatrudnienia. W tym aspekcie zajmujemy piątą lokatę od końca, a towarzyszą nam same państwa śródziemnomorskie. Na czele znalazły się Dania, Luksemburg i Niemcy.

Jednak zarobki i formy zatrudnienia nie idą w parze z czasem, który poświęcamy na pracę, choć o tym, że Polacy to zapracowany naród wiadomo nie od dziś. Dane dotyczące czasu pracy i work–life balance są wyjątkowo niepokojące – w tej kategorii zajmujemy przedostatnie miejsce w rankingu. Wnioski? Praca w Polsce nie pozwala na łączenie życia zawodowego z prywatnym. Zupełnie inaczej jest w Szwecji, Danii, Niemczech czy Austrii.

Polki pracują w ciężkich warunkach

Również warunki zatrudnienia nad Wisłą pozostawiają wiele do życzenia – w tym punkcie Polska plasuje się na czwartym miejscu od końca. Obok nas znalazły się Hiszpania, Francja i Grecja. Paradoks polega na tym, że są to państwa z najwyższymi wskaźnikami bezrobocia w UE. Polska, wraz z Czechami, ma najniższą stopę bezrobocia w całej Wspólnocie.

Złe warunki zatrudnienia ujawnia również podsumowanie Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za 2022 r. Hałas, pyły rakotwórcze, gorący lub zimny mikroklimat czy substancje chemiczne – właśnie te czynniki powodują, że warunki pracy uznawane są za ciężkie. W Polsce pracuje tak 442,3 tys. pracowników, co stanowi 6,5 proc. ogółu zatrudnionych (dla firm powyżej 10 osób). Wśród nich co szósta jest kobietą.

Najtrudniejsze warunki pracy są w województwie śląskim, a najbezpieczniej jest w mazowieckim. W przypadku kobiet najciężej jest w łódzkim.

– Na pracę w ciężkich warunkach są narażone osoby wykonujące zawody związane z górnictwem, hutnictwem, energetyką, chemią, budownictwem, przemysłem ciężkim, transportem, rolnictwem czy gospodarką komunalną. Liczba zatrudnionych w tych sektorach spada, co jest głównie związane z zieloną transformacją. Trzeba jednak pamiętać, że tak naprawdę w każdym miejscu pracy kwestie związane z bezpieczeństwem i higieną pracy są kluczowe. Ważne jest identyfikowanie czynników szkodliwych oraz odpowiednia profilaktyka – wskazuje Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service, ekspert rynku pracy.

W Polsce nie możemy także liczyć na rozwój kariery. Ranking na podstawie JQI wskazuje, że jeszcze gorzej jest w Czechach, a przodują kraje nordyckie. Jeśli chodzi o reprezentacje interesów zbiorowych oraz głos pracowników zajmujemy czwarte miejsce od końca, a Ditrich przyznaje, że jest "zdziwiony, że nie zamykamy stawki". Na czele Szwecja, Dania i Finlandia, które słyną ze związków zawodowych.

Rynek pracy cały czas się zmienia, prawo też

Porównanie Polski do innych państw wskazuje, że nasz rynek pracy jest dość słaby jeśli pod uwagę weźmiemy wysoki poziom zatrudnienia. Wnioski? Znalezienie dobrej pracy w Polsce to zadanie bardzo trudne. Znalezienie jakiekolwiek pracy w Polsce to zadanie bardzo łatwe.

Niewykluczone, że wynika to z braku odpowiednich regulacji. Tymczasem w ostatnich miesiącach Kodeks pracy był nowelizowany dwukrotnie.

W dokumencie, który wszedł w życie 7 kwietnia 2023 r., uregulowano kwestię pracy zdalnej. Jak już informowaliśmy w INNPoland.pl, to pracodawca decyduje o pracy zdalnej, to on powinien (ale wcale nie musi) zapewnić sprzęt, ale ma obowiązek wypłacić ekwiwalent za pracę zdalną.

Z kolei 26 kwietnia 2023 r. zaczęła obowiązywać druga duża nowelizacja Kodeksu pracy utrzymana w duchu work–life balance. Znalazło się w niej wiele nowych rozwiązań dla ojców, które pozwolą na wspieranie matek-pracowniczek, ale efekty tych regulacji w europejskich wskaźnikach zobaczymy dopiero za kilka lat.