Od wielu lat Żywiec Zdrój podejmuje strategiczne działania w zakresie zasobów wodnych. Projekty firmy skupione są wokół trzech obszarów: ochrona zasobów wodnych, dążenie do zamkniętego obiegu wody w zakładach producenta oraz zapewnienie dostępu do wody dla lokalnych społeczności w miejscach, w których Żywiec Zdrój prowadzi działalność. Wszystkie działania stanowią odpowiedź na realną potrzebę społeczną. Z uwagi na postępujące zmiany klimatyczne, które w widoczny sposób wpływają na stan zasobów wodnych, spółka zdecydowała o rozpoczęciu nowego projektu „Kropla do kropli”, który wpisuje się w wieloletni program „Po stronie natury”.
Polska jest czwartym od końca krajem europejskim pod względem ilości wody przypadającej na jednego mieszkańca. Do takiego stanu rzeczy przyczyniły się między innymi zmiany klimatyczne, które mają ogromny wpływ na zasoby wody słodkiej w Europie.
Tak krytyczne dla Polski wyniki skłoniły nas do intensyfikacji działań i przeznaczenia kolejnych środków na zwiększenie dostępu do wody mieszkańcom regionów, w których prowadzimy działalność. Celem naszego nowego zobowiązania jest odtworzenie zasobów wodnych na terenach naszych zlewni, czyli obszarów, z których wody spływają np. do rzek czy jezior.
Zobowiązanie to łączy dotychczasowe działania z zupełnie nowym projektem „Kropla do kropli” realizowanym z Centrum Ochrony Mokradeł. Nasz plan jest niezwykle ambitny. Już za sześć lat, dzięki prowadzonym inicjatywom, chcemy zwiększyć 2,5-krotnie ilość wody dostępnej bez szkody dla środowiska dla mieszkańców lokalnej społeczności. To ogromne wyzwanie, którego chcemy się podjąć za wszelką cenę, gdyż na szali jest jakość życia przyszłych pokoleń. A woda nie poczeka – mówi Marek Sumiła, Prezes Zarządu Żywiec - Zdrój S.A.
Program „Po stronie natury” skupia w obszarze ochrony zasobów wodnych trzy inicjatywy: 8 milionów drzew posadzonych przez Żywiec Zdrój; „Kwietne Łąki” - trwającą od 12 lat inicjatywę polegającą na ochronie łąk wysokogórskich i spowalnianiu odpływu wody oraz zwiększaniu jej infiltracji na terenie 64 ha; „Kropla do Kropli” – projekt odnowy mokradeł.
To projekt odtwarzania mokradeł, który został zainicjowany na początku lutego 2024 roku. Żywiec Zdrój rozpocznie ponowne uwadnianie osuszonych torfowisk na terenie gminy Mirosławiec w województwie zachodniopomorskim. Projekt realizowany będzie wspólnie z Centrum Ochrony Mokradeł pod nadzorem naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego. Według danych aż 85% torfowisk, które dawniej stanowiły naturalny krajobraz Polski, dziś wymaga odtworzenia.
Celem projektu „Kropla do Kropli” będzie więc przywrócenie naturalnych funkcji wytypowanym do projektu terenom w woj. zachodniopomorskim. Są nimi zdolność do gromadzenia zasobów wodnych, ograniczenie emisji, a docelowo trwałe pochłanianie dwutlenku węgla oraz zachowanie bioróżnorodności. Mokradła to dom dla wielu rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Ostateczny zakres działań będzie realizowany na podstawie studium wykonalności, za którego przygotowanie będą odpowiedzialni eksperci z Centrum Ochrony Mokradeł.
Torfowiska są naturalnymi rezerwuarami wody, stanowiącymi rodzaj gąbki nasyconej wodą pod powierzchnią ziemi. Mimo ogromnego znaczenia dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa, ponad połowa europejskich torfowisk została zniszczona lub przekształcona, a tylko nieliczne zachowały swoje ekologiczne walory. Warunki beztlenowe charakterystyczne dla podmokłych terenów torfowisk spowalniają proces rozkładu materii organicznej, umożliwiając zgromadzenie i przechowywanie węgla pochodzenia roślinnego w postaci torfu.
Dlatego zdrowe torfowiska mają kluczowe znaczenie zarówno dla zachowania różnorodności biologicznej w Europie, jak i dla realizacji celów Unii Europejskiej dotyczących łagodzenia skutków zmian klimatycznych, wynikających z globalnego ocieplenia. Pomimo zajmowania zaledwie 3% powierzchni Ziemi, torfowiska przechowują globalnie prawie 30% całkowitej ilości węgla w glebie. Dodatkowo, torfowiska odgrywają istotną rolę w oczyszczaniu wody, wpływając pozytywnie na kondycję gleby zarówno na obszarach rolniczych, jak i leśnych. Chronią one również przed skutkami powodzi i suszy, a także mogą zmniejszać erozję – wylicza funkcje zdrowych torfowisk prof. Mariusz Lamentowicz z Uniwersytetu in. Adama Mickiewicza w Poznaniu, współpracujący z Centrum Ochrony Mokradeł.
Od lat celem Żywiec Zdrój jest przywrócenie równowagi w obszarze zasobów wodnych, dlatego firma łączy siły i wspólnie z podmiotami reprezentującymi różne sektory, wypracowuje przełomowe rozwiązania na przyszłość oraz konsekwentnie je wdraża. Opierając się każdorazowo na opiniach ekspertów traktuje każdą ze zlewni, na których działają jej zakłady w inny sposób, dostosowany do wyzwań związanych z zachowaniem i odnową zasobów wodnych.
Na południu kraju kluczowe jest spowolnienie odpływu wód opadowych, zaś w województwie zachodniopomorskim zatrzymanie wód gruntowych zasilających okoliczne pola, ale również rezerwaty. Dostosowując działania do potrzeb spółka zdecydowała się na posadzenie blisko 8 mln drzew oraz utrzymanie 64 ha łąk wysokogórskich w stanie umożliwiającym większą infiltrację wód opadowych, natomiast na północy kraju na odnawianie zasobów wody poprzez rewitalizację terenów podmokłych.
Żywiec Zdrój od wielu lat angażuje się w działania ułatwiające dostęp do wody mieszkańcom południa kraju, a zwłaszcza Żywiecczyzny. Firma inicjując „Fundusz Wodny” zobowiązała się m.in. do: modernizacji gminnego ujęcia wody w Sopotni Wielkiej i Jeleśni, stworzenia przyłączy do gminnej sieci wodociągowej. Do tej pory na poprawę dostępu do wody w samej tylko Gminie Jeleśnia Żywiec Zdrój przeznaczył przeszło 8 mln złotych. Producent działa również w Koalicji Dbamy o Wodę, gdzie wspólnie z Grupą Żywiec oraz partnerami społecznymi, buduje świadomość społeczną na temat problemów hydrologicznych, tworzy zachęty do wdrażania rozwiązań retencyjnych w gospodarstwach domowych, przedsiębiorstwach, a także na poziomie samorządów.
1 W tzw. zasobach dyspozycyjnych, z których można korzystać bez szkody dla środowiska.
2 W rejonach, w których znajdują się zakłady rozlewnicze Żywiec Zdrój.
