
Jeden ruch człowieka w Nowym Jorku i zaraz głoduje cały kraj po drugiej stronie globu. Dlaczego się tak dzieje? Bo uwierzyliśmy, że język ekonomii jest jedynym prawdziwym. Tak mówi nam w wywiadzie prof. Andrzej Leder, filozof kultury psychoterapeuta, związany z Instytutem Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz autor książki "Ekonomia to stan umysłu".
Andrzej Leder stawia w książce stawia rewolucyjną tezę – w ekonomii wcale nie chodzi o funkcjonowanie w warunkach niedoboru, jak uczy się na studiach ekonomicznych.
A o co? Prof. Leder uważa, że o język, manipulowanie nim i dystrybucję... nadmiaru. Andrzej Leder uważa bowiem, że borykamy się z nadmiarem, a nie brakiem. Mamy za dużo energii, za dużo produkcji, za dużo spalania.
Dlatego postuluje, że język ekonomii trzeba zmienić – i to od podstaw.
– Prawdziwą rzeczywistość widzimy dopiero wtedy, kiedy rozpada się nasze imaginarium, które traktujemy jak codzienną rzeczywistość, wtedy mamy do czynienia z brutalną realnością – mówi.
Pęknięcia widzieliśmy już podczas ostatnich kryzysów ekonomicznych oraz podczas globalnej pandemii. Ale nadal nie zajęliśmy się problemem i zamykamy oczy, dlatego kryzysy będą zdarzać się coraz częściej. Te, które przyjdą, będą większe i coraz brutalniejsze.
Czego nie chcemy widzieć?
Nie chcemy dostrzegać tego, że język ekonomii zamienia w pieniądz nawet to, czego nie da się przełożyć na wartość pieniądza. Właśnie to sprawia, że coraz bardziej odrywa nas to od realnych problemów i rzeczywistości coraz bardziej zniszczonej planety.
– Psychoanalitycy mówili, że XIX wiek był wiekiem histerii, a XX – narcyzmu. Zastanawiam się, czy XXI wiek nie zaczyna się jako wiek perwersji, w tym sensie,, że perwersja polega na przekręcaniu sensów i czerpaniu z tego przyjemności i korzyści – mówi profesor.
Dlaczego wierzymy w dogmat wiecznego wzrostu, który nas wyniszcza? W jaki sposób język ekonomii uznaliśmy za naturalny? Co mogłoby go zastąpić? I w końcu: jak na ekonomię wpłynie sztuczna inteligencja i nowe technologie?
Cała rozmowa Studia INNPoland – tym razem w wersji plenerowej, prosto z Impact’25 w Poznaniu, do obejrzenia tutaj:
INNPoland na IMPACT'25
Impact jest jednym z największych wydarzeń technologiczno-gospodarczych w Europie. W tym roku miała miejsce jego jubileuszowa, dziesiąta edycja.
14-15 maja w Poznaniu wystąpiło tym razem ponad 650 mówców i mówczyń na żywo, na 10 multimedialnych scenach. Byli wśród nich politycy, nobliści, autorzy bestsellerów, globalni liderzy, czy czołowi przedsiębiorcy z Polski.
Zwieńczeniem jubileuszowej edycji Impactu była rozmowa prezydenta Baracka Obamy z prof. Timothym Snyderem, jednym z najważniejszych współczesnych myślicieli, znawcą mechanizmów władzy, totalitaryzmu i kondycji demokracji.
