Idą zmiany w rozliczaniu VAT-u. Jeśli prowadzisz biznes, musisz się na nie odpowiednio przygotować

Dawid Wojtowicz
W naszym kraju trwa batalia o uszczelnienie podatku VAT. Fiskus trzyma rękę na pulsie i nie odpuszcza nieuczciwym vatowcom. Jego orężem w tej walce stają się zmiany w przepisach, które mają ułatwiać i poprawiać ściągalność podatku od towarów i usług. Każdy, kto prowadzi biznes, musi odnaleźć się w nowym systemie rozliczeń, aby uniknąć komplikacji, żeby nie powiedzieć konsekwencji. Z jakimi narzędziami będzie to łatwe i przyjemne?
Od 1 lipca 2018 roku w życie wchodzą przepisy wprowadzające tzw. split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności. Jak odnaleźć się w nowym systemie rozliczeń? Fot. Paweł Małecki / Agencja Gazeta
Na początek wskażmy, jakie nowe regulacje w prawie podatkowym czekają na przedsiębiorców w najbliższym czasie. Od 1 lipca 2018 roku w życie wchodzą przepisy wprowadzające tzw. split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności. Co ten model oznacza w praktyce dla właściciela firmy odpowiedzialnego za rozliczanie się z dochodów osiągniętych w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej?

Otóż płatność za zobowiązania wynikające z faktury będzie odtąd dzielona na dwie części. Kwota netto zapłaty za dostawę towarów czy wykonanie usług trafi na rachunek bankowy podatnika, natomiast kwota podatku VAT na specjalne konto (tzw. rachunek VAT), do którego dostęp będzie ograniczony. Ta zmiana w płatnościach ma być jednym ze sposobów na wprowadzenie większej transparentności transakcji, a co za tym idzie na ograniczenie skali procederu wyłudzania podatku.
Płatność za faktury będzie dzielona na dwie części. Kwota netto zapłaty za dostawę towarów czy wykonanie usług trafi na rachunek bankowy podatnika, natomiast kwota podatku VAT na specjalne konto123rf.com
Filarem systemu split payment ma być jego dobrowolność, co oznacza, że przedsiębiorcy będą mogli sami decydować, z którymi odbiorcami chcą się w taki sposób rozliczać. Mimo tego nie są oni wolni od obaw. – Zamrożenie środków pieniężnych na koncie bankowym dla celów VAT rodzi obawy o możliwość pogorszenia się płynności finansowej. Mimo iż stosowanie mechanizmu ma być dobrowolne, każdy przedsiębiorca powinien być przygotowany na konieczność skorzystania ze split payment, co może wiązać się z poniesieniem dodatkowych kosztów na dostosowanie firmy do obsługi tego systemu – mówi Katarzyna Robak, dyrektor produkcji systemów Comarch ERP.

– Mechanizm został pomyślany sprytnie, bo choć możemy nie planować z niego korzystać, wystarczy, że jakiś odbiorca zdecyduje się w ten sposób nam zapłacić i już, aby uwolnić zamrożone środki na koncie VAT, zapewne też tym samym sposobem uregulujemy swoje przyszłe zobowiązania. Kolejna firma będzie miała zamrożone środki i scenariusz się powtórzy – tłumaczy ekspertka. – Przedsiębiorcy mogą zapłacić VAT z faktury od swojego dostawcy lub zapłacić VAT fiskusowi, ale nie mogą już np. uregulować z tego konta całej kwoty z faktury – dodaje.

Uczciwość nakazuje jednak, by wspomnieć również o zaletach Split Payment. Ministerstwo Finansów wprowadziło bowiem szereg zachęt mających przekonać podatników do tego mechanizmu. Mowa o odstąpieniu od zasady solidarnej odpowiedzialności, zwolnieniu od dodatkowego zobowiązania podatkowego, niestosowaniu podwyższonych odsetek od zaległości podatkowych oraz udzieleniu skonta za wcześniejszą zapłatę podatku z rachunku VAT. Ci przedsiębiorcy, którzy wykazują w deklaracjach VAT do zwrotu, mogą zatem chcieć skorzystać ze split payment, aby niejako uwiarygodnić się wobec fiskusa jako uczciwi podatnicy i szybciej uzyskać zwrot.
Filmik instruktażowy pokazujący, jak zrealizować płatność typu split payment (podzielona płatność) przy pomocy oprogramowania Comarch ERP XL. YouTube / Comarch ERP
Wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności to kolejny krok po poprzednich rozwiązaniach z zakresu kontroli podatkowej, do których już muszą dostosować się przedsiębiorcy. Początek 2018 roku przyniósł bowiem powszechny obowiązek comiesięcznego generowania i wysyłania JPK_VAT. Jest to przygotowany w formie elektronicznej zestaw informacji o zakupach i sprzedaży, który wynika z ewidencji VAT przedsiębiorcy za dany okres.

JPK_VAT stanowi jedną z siedmiu struktur Jednolitego Pliku Kontrolnego, systemu wprowadzonego ustawą z 10 września 2015 r. w celu usprawnienia działalności kontrolnej organów podatkowych. W skład prezentującego dane finansowe przedsiębiorstwa pliku wchodzą też JPK_EWP (dane z ewidencji przychodów), JPK_FA (ewidencja faktur sprzedaży), JPK_KR (zapisy na księgach rachunkowych), JPK_MAG (operacje na magazynie), JPK_PKPIR (informacje z podatkowej księgi przychodów i rozchodów) i JPK_WB (transakcje na rachunku bankowym).

Od 1 lipca 2018 roku średnie, małe i mikroprzedsiębiorstwa będą miały dodatkowo obowiązek przesyłania na żądanie organów podatkowych struktur dotyczących ksiąg rachunkowych, wyciągów bankowych, operacji magazynowych, faktur sprzedaży, podatkowej księgi przychodów i ewidencji przychodów. Ponieważ JPK ma charakter informacji podatkowej, jego niezłożenie w terminie może spowodować sankcje karno-skarbowe dla podatnika.
Realizacja split payment w systemie informatycznym klasy ERPZrzut ekranu z oprogramowania Comarch ERP XL
Przetwarzanie tych wszystkich informacji na drodze elektronicznej wymaga zatem posiłkowania się systemami informatycznymi. Do zarządzania firmą poprzez gromadzenie danych służy oprogramowanie zaprojektowane do tzw. planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP od ang. zwrotu enterprise resource planning). Systemy te mają wbudowaną funkcję aktualizacji, dzięki czemu są na bieżąco dostosowywane do zmieniających się przepisów prawnych. Co więcej, wyróżnia je intuicyjność obsługi.

– Każda nowa funkcjonalność powinna być spójna z ogólną logiką systemu ERP. Wtedy intuicja użytkownika, który z niego korzysta, pozwoli mu szybko zapoznać się z obsługą nowych funkcji. Najważniejsze jest to, aby jak najwięcej procesów, które wynikają z obsługi split payment, działo się automatycznie i wymagało ingerencji czy decyzji użytkownika tylko tam, gdzie rzeczywiście jest to niezbędne. Kluczowe jest też wsparcie przedsiębiorcy w monitorowaniu jego płynności finansowej. Systemy Comarch ERP spełniają te wymagania – zapewnia Katarzyna Robak.

Producenci oprogramowania klasy ERP tacy jak Comarch przystosowali więc już swoje usługi pod kątem zarówno mechanizmu podzielonej płatności, jak i generacji oraz wysyłki struktur JPK na żądanie Urzędu Skarbowego. Odpowiednie warianty przygotowano dla dużych, średnich i małych firm. Dzięki temu każdy przedsiębiorca może dobrać nowoczesny i bezpieczny system ERP do potrzeb swojego biznesu.

Artykuł powstał we współpracy z Comarch