Rynek energetyki w Polsce: charakterystyka, rodzaje źródeł, prognozy
Energetyka to gałąź przemysłu, która zajmuje się produkcją oraz dystrybucją energii elektrycznej i cieplnej.
- energetykę (energię) konwencjonalną,
- energetykę (energię) niekonwencjonalną.
Energia konwencjonalna polega na wytwarzaniu energii elektrycznej i cieplnej poprzez spalanie paliw takich jak węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa, gaz. Pozyskiwanie energii elektrycznej i cieplnej z alternatywnych źródeł zaliczamy do energii niekonwencjonalnej. Wykorzystuje się do tego wiatr, słońce, pływy morskie, wody płynące, wody geotermalne, biogaz, biomasę roślinną i zwierzęcą, torf.
Energia, powstaje z różnych źródeł, które dzieli się na:
- odnawialne,
- nieodnawialne.
Odnawialne źródła energii (OZE) mają zdolność do samoregeneracji. Wykorzystywane są w energetyce niekonwencjonalnej. Jedynie biopaliwa (biomasa stała, ciekła, biogaz, paliwa z odpadów komunalnych) mogą być używane w energetyce konwencjonalnej, jednak jest to rzadkością.
Surowce mineralne (np. węgiel kamienny czy ropa) zaliczane są do nieodnawialnych źródeł energii i są podstawowym surowcem, z którego wytwarzana jest energia konwencjonalna.
Energetyka niekonwencjonalna pochodząca z odnawialnych źródeł energii jest przyszłością dla Polski, ponieważ nieodnawialne zasoby, służące do produkcji energii konwencjonalnej, niedługo ulegną wyczerpaniu. W związku z tym, ważny jest rozwój alternatywnych źródeł energii przyjaznych dla otoczenia. Ochroni to środowisko naturalne, które jest w dużym stopniu eksploatowane przez wydobycie i spalanie paliw, co prowadzi do zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby.
Energetyka konwencjonalna w Polsce
Około 70% wydobywanego w kraju węgla kamiennego, przeznaczane jest na produkcję energii elektrycznej. Wydobywany węgiel brunatny zużywany jest w całości przez elektrownie. Wiąże się to z tym, że ma on najlepszą kaloryczność zaraz po wydobyciu i jego transport na większe odległości jest nieopłacalny.
W ostatnich latach wydobycie węgla kamiennego i brunatnego ustabilizowało się na poziomie, który pokrywa zapotrzebowanie dla kraju. Import i eksport węgla kamiennego jest niewielki i zależy od zmieniających się cen na rynku krajowym i zagranicznym.
Zmartwieniem przyszłych pokoleń będą kurczące się zasoby węgla kamiennego. Szacuje się, że wystarczy ich na kilkaset lat. W przypadku węgla brunatnego istnieje inny problem. Mianowicie, jego zapasów jest dużo, ale wyczerpaniu ulegają obecnie intensywnie eksploatowane odkrywki (zagłębie Bełchatowskie, Konińskie i Turoszowskie). Trzeba będzie uruchomić nowe odkrywki, zlokalizowane głównie na zachodzie Polski (np. na Dolnym Śląsku), co wiąże się z dużymi kosztami. Powstawanie nowych kopalni węgla brunatnego doprowadzi też do likwidacji wielu wsi, ponieważ muszą zająć one ogromne powierzchnie. Doprowadzi to do protestów miejscowej ludności, która będzie hamowała takie inwestycje.
Materiał prasowy
Oprócz węgla kamiennego i brunatnego, do produkcji energii w Polsce używana jest ropa naftowa i gaz ziemny. Niestety te surowce są sprowadzane w dużych ilościach z zagranicy, głównie z Rosji. Krajowa gospodarka jest od tych dostaw uzależniona. Wydobycie ropy naftowej w kraju nie zaspakaja nawet 3% zapotrzebowania, zaś wydobycie gazu ziemnego stanowi około 30% ogólnego zapotrzebowania. Duży potencjał mają pokłady gazu łupkowego, które prawdopodobnie zalegają w Polsce Północnej i Wschodniej. Jednak jego wydobycie może być utrudnione ze względu na jego położenie oraz brak pewności czy będzie to opłacalne.
Energetyka niekonwencjonalna w Polsce
Podstawowymi surowcami do produkcji energii są niezmiennie węgiel brunatny i kamienny. Jednak z roku na rok rośnie udział biopaliw pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które należą do odnawialnych źródeł energii.
Najbardziej popularnymi biopaliwami stałymi są: drewno, węgiel drzewny, odpady z obróbki drewna (trociny i wiór). Do produkcji energii są również wykorzystywane uprawy roślin energetycznych - np. wierzba wiciowa i odpady z produkcji rolnej, jak słoma czy nawóz naturalny (obornik, gnojowica). Do biopaliw ciekłych zaliczamy bioetanol, który dodawany jest do benzyn oraz biodiesel - dodawany do oleju napędowego.
Energia wiatrowa rozwija się najszybciej na rynku krajowym. Najwięcej wiatraków jest na Pomorzu, gdzie teren jest płaski i nie występują żadne przeszkody. W związku z tym, wiatry wieją tam najsilniej. Energia słoneczna na początku wykorzystywana była w Polsce na niewielką skalę, ze względu na mylne myślenie, że warunki naturalne w kraju są niesprzyjające. Mimo małej ilości dni słonecznych produkcja energii ze Słońca jest możliwa i można stosować ją na wysoką i niską skalę. Przykładowo kolektory słoneczne są montowane na dachach domów, magazynów czy biurowców. Ich zastosowanie umożliwia wytworzenie energii cieplnej, a ogniwa fotowoltaiczne w takiej instalacji przetwarzają ciepło słoneczne w energię elektryczną. W elektrowniach wodnych wykorzystywana jest energia wód. Do źródeł odnawialnych zaliczane są elektrownie wodne przepływowe, w których woda spiętrzona poprzeczną tamą spływa samoczynnie i dzięki temu napędza turbinę elektryczną. Wody geotermalne (energia geotermalna) wykorzystywane są najczęściej do ogrzewania budynków mieszkalnych, basenów czy szpitali. Na świecie do produkcji energii wykorzystuje się również elektrownie atomowe (jądrowe). W Polsce na razie jest tylko parę małe reaktorów, które używane są do celów naukowych.
Prognozy rozwoju energii niekonwencjonalnej i konwencjonalnej
W teorii zakłada się, że energia pochodząca z alternatywnych źródeł mogłaby zaspokoić w 90% światowe zapotrzebowanie. W praktyce udział energii z tych źródeł ciągle się zwiększa, ale na razie jest na o wiele niższym poziomie.
Unia Europejska określiła dla każdego kraju indywidualne cele, które doprowadzą do osiągnięcia wskazanego procentowego udziału energii ze źródeł odnawialnych. Dla Polski ma to wynosić co najmniej 15% do 2020 r., zaś do 2030 r. dla całej Unii - 32%.
W kraju produkcja energii z odnawialnych źródeł stopniowo rośnie, ale polska gospodarka wciąż opiera się na węglu. Aktualnie stworzone mechanizmy wsparcia i promocji wytwarzania energii z OZE pomagają w rozwoju sektora energetyki niekonwencjonalnej. Można zauważyć coraz większy udział energii produkowanej z biogazowni czy kolektorów słonecznych.
Artykuł PR-owy firmy stiloenergy.pl