Trybunał Sprawiedliwości UE: przenosząc siedzibę do innego kraju UE przedsiębiorca nie zapłaci podatku
Admiral Tax
15 stycznia 2018, 11:21·3 minuty czytania
Publikacja artykułu: 15 stycznia 2018, 11:21Zgodnie z polskim prawem przeniesienie statutowej siedziby spółki za granicę implikuje przeprowadzenie likwidacji oraz rozwiązanie dotychczasowej spółki, co dla wspólników rodzi konkretne zobowiązania podatkowe. Tymczasem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł 25 października 2017 r., że przeniesienie siedziby statutowej spółki za granicę z wykorzystaniem instytucji transgranicznego przekształcenia nie powinno wiązać się z żadnym obowiązkiem podatkowym.
Kancelaria optymalizacji podatkowej Admiral Tax
Przypatrzmy się dokładnie, co na temat przekształceń spółek mówi Kodeks spółek handlowych z 15 września 2000 r. Art. 551 § 1 k.s.h. mówi, że w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą) mogą zostać przekształcone następujące rodzaje spółek: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna (są to spółki przekształcane - zarówno osobowe, jak i kapitałowe). Jednakże na skutek takiego przekształcenia dochodzi jedynie do zmiany formy prawnej spółki, przy zachowaniu jej ciągłości prawnej i ekonomicznej.
Inaczej sytuacja przedstawia się natomiast w przypadku przekształcenia transgranicznego spółki, gdy następuje przeniesienie siedziby polskiej spółki (wpisanej do rejestru KRS) do innego kraju członkowskiego Unii Europejskiej. Przekształcenie transgraniczne spółki oznacza przekształcenie jej w spółkę prawa obcego, i choć wszystko wydawałoby się tu proste, to w polskim prawie zaczynają się w tym momencie schody. Zgodnie z art. 270 pkt 2 oraz art. 459 pkt 2 k.s.h. uchwała wspólników dotycząca przeniesienia siedziby spółki za granicę implikuje wszczęcie postępowania likwidacyjnego, które ma doprowadzić do rozwiązania spółki oraz do unicestwienia jej bytu prawnego w Polsce poprzez wykreślenie jej z rejestru KRS. Jednocześnie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przeprowadzenie likwidacji spółki i jej rozwiązanie nakłada na wspólników istotny obowiązek podatkowy. Wspólnicy, będący osobami fizycznymi, zobowiązani są zapłacić podatek w wysokości 19 proc. od wartości otrzymanego majątku, albo, inaczej mówiąc, podatek od uzyskania przychodu z tytułu udziału w zysku osoby prawnej.
Jak mówi Agnieszka Moryc z firmy doradczej Admiral Tax, polskiego ustawodawcy nie interesuje, czy majątek podzielony wskutek likwidacji spółki zostanie wniesiony do nowej spółki założonej w jednym z krajów członkowskich Unii Europejskiej, czy też nie. Polscy przedsiębiorcy, a zwłaszcza liczni nad Wisłą przedsiębiorcy zainteresowani przeniesieniem siedziby spółki do Irlandii lub Wielkiej Brytanii, mogą się zatem czuć dyskryminowani, ponieważ prawo nie pozwala im na swobodne prowadzenie działalności gospodarczej.
Opinia Agnieszki Moryc jest kompatybilna z najnowszym wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE, który uznał, iż przepisy polskiego Kodeksu spółek handlowych są niezgodne z prawem europejskim i stanowią ograniczenie swobody przedsiębiorczości. Przepisy te bowiem wymuszają na polskich przedsiębiorcach, którzy chcą dokonać transgranicznego przekształcenia spółki, likwidację działalności gospodarczej, a tym samym obligują likwidowane spółki do realizacji zysków z dotychczas prowadzonej działalności, pomimo woli kontynuowania tej działalności za granicą. W wyroku TSUE jasno czytamy, że na wspólnikach spółki przenoszonej za granicę z wykorzystaniem instytucji transgranicznego przekształcenia nie powinien ciążyć żaden obowiązek podatkowy, o ile oczywiście nowa, przekształcona spółka, ma faktycznie wykonywać działalność w innym kraju członkowskim i o ile przekształcenie nie miałoby na celu jedynie uchylenia się od obowiązku podatkowego w kraju dotychczasowej siedziby spółki. Zgodnie zatem z prawem europejskim przekształcenie transgraniczne spółki, które ma na celu kontynuowanie dotychczasowej działalności spółki na terenie innego kraju członkowskiego UE, nie oznacza potrzeby upłynnienia majątku, ani rozdzielenia go pomiędzy wspólników spółki. Przekształcenie takie musi wobec tego zostać uznane za neutralne podatkowo.
Polska, jak każde państwo Unii Europejskiej, jest zobligowana do przestrzegania wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE. Ustawodawca musi zatem wdrożyć wyrok TSE i respektować przepisy dotyczące likwidacji spółek, umożliwiając przedsiębiorcom swobodne przenoszenie spółek za granicę z wykorzystaniem instytucji transgranicznego przekształcenia.
Autor: Agnieszka Nowicka de Poraj