Termin zagraniczne spółki kontrolowane (ang. Controlled Foreign Company, w skrócie CFC) w polskim prawie pojawił się stosunkowo niedawno. Dotyczy on firm, które mają miejsce siedziby lub zarządu w innym kraju niż ten, w którym zamieszkuje osoba fizyczna lub prawna sprawująca nad tym podmiotem kontrolę i co do których może być konieczność płacenia podatku od dochodów nie tylko w kraju posiadania siedziby, lecz w kraju zamieszkania osoby sprawującej kontrolę. Dla uproszczenia CFC rozpatrzymy na przykładzie polskiego rezydenta posiadającego udziały lub kontrolę w zagranicznej firmie.
Czym jest CFC?
Dla polskiego rezydenta, spółką CFC może być podmiot zagraniczny, zarejestrowany w innym kraju, nieposiadający siedziby, zarządu ani rejestracji na terytorium Polski, nad którym polski podatnik sprawuje kontrolę. Kontrola może być sprawowana w sposób faktyczny (zarządzanie firmą) lub poprzez powiązania kapitałowe. Nazwa spółka CFC może mylnie sugerować, że do podmiotów CFC zaliczają się jedynie spółki, ale określenie to może obejmować także być osoby prawne, fundacje czy trusty. Od 2019 polską definicją CFC jest wyrażenie zagraniczne jednostki kontrolowane.
Czy każda firma zagraniczna będzie CFC?
Tylko ściśle określone podmioty zagraniczne zarządzane przez polskiego rezydenta lub w których polski rezydent posiada udziały, spełniają definicję CFC. W uproszczeniu termin CFC dotyczy bezwzględnie podmiotów zagranicznych z miejscem siedziby lub zarządu w raju podatkowym.
Dotyczy też niektórych podmiotów z miejscem siedziby lub zarządu w kraju o niższym poziomie opodatkowania niż w Polsce, gdy spełnione są inne warunki, między osiąganie głównie pasywnych przychodów oraz posiadanie określonej ilości udziałów przez polskiego rezydenta. CFC może również niekiedy być podmiot zagraniczny z siedzibą, zarządem bądź rejestracją na terenie państwa, z którym Polska nie posiada umowy międzynarodowej, stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych. Tu również istnieje szereg odstępstw.
Definicja jednostki zagranicznej na potrzeby CFC wg polskich przepisów
W celu prawidłowego stosowania przepisów o CFC, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy zagraniczny podmiot zależny spełnia definicję jednostki zagranicznej a na następnie czy spełnia definicję jednostki kontrolowanej.
Zagraniczna jednostka oznacza osobę prawną, spółkę kapitałową w organizacji, jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej, spółkę niemającą osobowości prawnej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego państwa siedziby lub zarządu jest ona traktowana jak osoba prawna i podlega w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, fundację, trust lub inny podmiot albo stosunek prawny o charakterze powierniczym, podatkową grupę kapitałową lub spółkę z podatkowej grupy kapitałowej, wydzieloną organizacyjnie lub prawnie część zagranicznej spółki lub innego podmiotu mającego osobowość prawną albo nie mającego osobowości prawnej.
Zagraniczna jednostka nie posiada siedziby, zarządu ani rejestracji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i w niej polski rezydent podatkowy, samodzielnie lub wspólnie z podmiotami powiązanymi, posiada, bezpośrednio lub pośrednio, udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających lub prawo do uczestnictwa w zysku, w tym ich ekspektatywę, lub w których w przyszłości będzie uprawniony do nabycia takich praw, w tym jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym, lub nad którymi podatnik sprawuje kontrolę faktyczną.