Innowacje społeczne polegają na poszukiwaniu skutecznego rozwiązania określonego problemu społecznego. Takich problemów jest w naszym świecie bardzo wiele. W jednej części świata jest to głód i niedożywienie, a w innej marnowanie żywności i choroby związane z otyłością. Pomimo podejmowanych działań, problemy te nie są rozwiązane. Innowacyjne firmy i instytucje powinny pomagać w rozwiązywaniu tych problemów, a przynajmniej minimalizować ich skutki. Poniżej omawiam pierwsze trzy problemy społeczne, które wymagają innowacyjnych rozwiązań.
Bezrobocie
Bezrobocie to jeden z najczęściej wymienianych problemów społecznych w Polsce i w Europie. Wysoka stopa bezrobocia oznacza, że ludzie zdolni do pracy nie pracują. Główne przyczyny to brak miejsc pracy (np. w danym regionie, dla osób o danych kwalifikacjach), niedostosowanie umiejętności osób bezrobotnych do wolnych stanowisk pracy, niechęć do pracy, ograniczona niezdolność do określonej pracy (np. do pracy fizycznej lub pracy w godzinach porannych) z powodu choroby, konieczności opieki nad dzieckiem lub osobą starszą. Szkolenia osób bezrobotnych, udzielanie wsparcia finansowego na założenie firmy są w małym stopniu skuteczne. Innowacyjne rozwiązania to tworzenie przedsiębiorstw społecznych, w których zatrudnienie znajdują osoby najbardziej oddalone od rynku pracy. Przykłady takich miejsc to Pensjonat U Pana Cogito w Krakowie oraz So Stay Hotel w Gdańsku. W pierwszym pracują osoby chore psychicznie, a w drugim młode osoby – wychowankowie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Inny pomysł to uprawianie warzyw na tzw. farmach miejskich przez młode osoby bezrobotne. Warzywa mają być uprawiane na wolnej powierzchni w mieście np. na dachach. Młodzi ludzie zostaną przeszkoleni do pracy przy sadzeniu i zbiorze upraw, a także będą pracować przy ich pakowaniu, dystrybucji do sklepów, na targi miejskie oraz będą je sprzedawać. Pierwsza taka farma powstaje w Brukseli i jest prowadzona przez TroPeople ASBL.
Bezdomność
Bezdomność to kolejny nie rozwiązany problem społeczny, szczególnie widoczny w dużych miastach. Jest to problem złożony, bo przyczyny bezdomności to zaniedbane relacje rodzinne, uzależnienia i choroby, brak środków na utrzymanie mieszkania czy nieumiejętność prowadzenia gospodarstwa domowego. Problem bezdomności to również problem z opieką nad osobami bezdomnymi, zapewnienie im schronienia, gorącego posiłku oraz opieki zdrowotnej (do czego ustawowo jest zobowiązana gmina, na której terenie przebywa osoba bezdomna). Innowacyjne rozwiązania są potrzebne zarówno w fazie zapobiegania bezdomności jak i powrotu osób bezdomnych do „normalnego” życia. Jednym z przykładów takiego innowacyjnego podejścia do problemu bezdomności jest uznanie osób bezdomnych za ekspertów w obszarze życia w mieście bez środków finansowych oraz dostępu do telefonu itp. Usługę „survivalu miejskiego” prowadzonego przez osoby przebywające w schronisku dla bezdomnych oferuje schronisko im. Brata Alberta w Łodzi. Inny przykład to stworzenie firmy, w której zatrudniane są kobiety zagrożone bezdomnością, które szyją kurtko-plecaki. Kurtko-plecaki są kupowane przez organizacje pomocowe, a następnie rozdawane samym bezdomnym.
Niepełne uczestnictwo osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym i zawodowym
Niepełnosprawność nie jest problemem sama w sobie. Problemem jest brak możliwości uczestniczenia osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym. Jest to spowodowane zarówno barierami technicznymi jak i mentalnymi. Innowacyjne rozwiązania potrzebne są w dostosowywaniu sprzętów codziennego użytku do potrzeb osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami np. kubki dla osób z bezwładem rąk. Innowacjami są wszelkiego rodzaju urządzenia i technologie wspomagające osoby z ograniczoną sprawnością ruchową. Przykładem jest aplikacja BeMyEyes, dzięki której osoby niewidome mogą łączyć się z widzącymi wolontariuszami, którzy pomagają im np. w odczytaniu informacji na opakowaniu, znajdowaniu zgubionej małej rzeczy itp. Ale niemniej ważne są dostosowania infrastrukturalne czy akcje i kampanie społeczne przełamujące bariery mentalne zarówno wśród samych niepełnosprawnych jak i ich otoczeniu. Niestandardowe podejście do swojej niepełnosprawności prezentuje np. modelka i piosenkarka Viktoria Modesta, która w swoich teledyskach na różne sposoby eksponuje protezę swojej nogi.