Tak być musi!

Najprościej rzecz ujmując sztuka jest medium, które przenosi emocje. Artysta koduje je w swoim dziele, odbiorca je odkodowuje. Proces ten nie ma końca. Dobre dzieło można interpretować na wiele sposobów. Zależy to od nastroju w czasie, od doświadczenia życiowego i poziomu wiedzy, szerokości horyzontu.

W warszawskiej galerii Apteka Sztuki trwa właśnie wystawa malarstwa Darka Pali. Potrwa ona jeszcze do 5 września br. Zatytułowana jest „Stan wyskoki”. Terminologia jak z komunikatu hydrologicznego, ale bez obaw – ten stan nie przynosi zagrożenia. Ci, którzy zostali zaproszeni do łodzi wyobraźni, unosić się będą ponad szlamem, ponad tym wszystkim, co mogłoby zmącić umysły. Stan wysoki ma też drugie znaczenie – to niewątpliwie poziom malarstwa Darka Pali. Na marginesie mówiąc, również wysoce estetycznego.

Twórczość Darka Pali ostatniego okresu charakteryzuje się dużym spokojem. W jego malarstwie pojawia się wyciszenie i jednocześnie siła przekazu i pewność – artystyczna i osobista. Obrazy wprowadzają w stan, w którym wreszcie można być sobą, nic już nie trzeba udowadniać. Jednocześnie jest to stan, w którym pozostaje sam artysta. Cykl prac Darka z 2017 roku, zatytułowany „Struktura śladu” jest inspirowany naturą. Nadwiślański piasek, dno rzeki tuż przy brzegu mają swoją chwilową strukturę. Za chwilę zmieni je nurt rzeki. Jednak to przemijanie jest źródłem owej siły i spokoju artysty. Przychodzi czas, kiedy pogodzeni z rzeczywistością już wiemy, że tak musi być. Ostatnie zdanie ostatniego kwartetu Beethovena jest napisane na te dwa motywy: Muss es sein? (czy tak musi być?) Es muss sein! Es muss sein! (Tak być musi!). Wszystko przemija, gasną nawet gorące namiętności, wtedy nie goń ich! Niech odejdą, pozwól sprawom, by się działy, zawierz opatrzności. Wszystko czemuś ma służyć. Początkowo nie rozumiemy tego, ale z czasem nabieramy pewności, że tak musiało być. Poczuj słodką lekkość bytu.

Obrazy Pali zdominowane głęboką zielenią, kontrastują ze skromną bielą. Innych kolorów na większości prac nie ma. Ale jest to tylko pozorne. W strukturze śladu artystycznego pojawia się niekiedy czerwień, żółcień – niewielka plamka, która staje się tak intrygująca, że wzrok zatrzymany na niej, powoduje, że umysł zaczyna przetwarzać tę początkowo niezauważoną plamę i wyolbrzymiać do rozmiarów wielkiego płótna. Czy tak jest? Kontemplując obraz, każdy sam sobie odpowie. Ta czerwień rośnie jednak, wypełnia przestrzeń widzianą. To przedziwne, melancholijne oczarowanie trwa dłużej niż bym chciał, potem znów zieleń gasi te emocje. Ponieważ mówi o czymś, co już nie powróci, zły czas zmienia się w głuche słowa, obraz się uspokaja. Jak u Milana Kundery w „Nieznośnej lekkości bytu” – teorie, dyskusje, zależności stają się lżejsze od puchu, nie budzą już lęku.

Dlatego warto wciąż zbliżać się do sztuki, być coraz bliżej, aż osiągnie się poziom konesera. Potem przychodzi czas na strategię inwestycyjną, przyjemność zakupów i obcowanie ze sztuką w domu na co dzień.