Świat inwestuje w odnawialne źródła energii, a Polska?

Zeszłoroczny 5% wzrost inwestycji miał miejsce niezależnie od ostrych spadków ropy naftowej, węgla i gazu, które – zdawałoby się – poprawiały pozycję konkurencyjną paliw kopalnych.

Wbrew twierdzeniem, że inwestycje w OZE to fanaberia krajów bogatych, w ub. roku kraje rozwijające się zainwestowały więcej inwestować w odnawialne źródła energii niż kraje rozwinięte, zadając kłam twierdzeniu, że takie technologie OZE są luksusem. To nie UE z łącznymi inwestycjami w OZE na poziomie 48.8 mld USD, oskarżana o naiwność i nadgorliwość klimatyczną była liderem inwestycji, ale Chiny z inwestycjami wynoszącymi 102,9 mld USD. Niemalże tylko samo co w UE zainwestowały USA oraz Azja i Oceania (liczona bez Chin). Uchodzące ze węglowe Indie zainwestowały w OZE 10,2 mld USD, a kojarzona z biopaliwami Brazylia w źródła elektryczne OZE zainwestowała 7,1 mld USD. Niemcy w efekcie przejścia w 2015 roku z systemy taryf gwarantowanych na system akcyjny z mocą zainstalowana na poziomie 8,5 GW spadły na 6 miejsce w światowym rankingu.

Wbrew twierdzeniom niechętnych postępowi, że pogodowo niestabilne odnawialne źródła energii nie powinny być rozwijane tak szybko jak stabilne (woda, biomasa i geotermia oraz wszystkie paliwa kopalne, w tym paliwa rozszczepialne) odnotowano absolutnie rekordowy przyrost mocy - 118 GW – w energetyce wiatrowej i fotowoltaicznej.

Warto podkreślić, że świat radzi sobie ze wzrostem udziałów i bilansowaniem mocy z niestabilnych OZE stosując łączenie 4 równoprawne metody: rozwój połączeń międzyregionalnych, sterowanie popytem (DSR), wykorzystanie paliw kopalnych, magazynowanie zarówno na poziomie systemu energetycznego jak i „za licznikiem”. Energetyka wiatrowa i słoneczna zmieniają dotychczasowy model rynku energii i stymulują rozwój mikrosieci i samochodów elektrycznych, a tym samym inwestycje w OZE indukują dalsze inwestycje…

W latach 2004-2014 roku globalna skala bezpośrednich inwestycji w OZE wzrosła 7- krotnie (w fotowoltaice aż 17-krotnie). Trudno postawić tezę, cały świat zwariował na punkcie OZE. Znacznie łatwiej postawić pytanie czy dobrze robią nieliczne już kraje na świecie, które przy wyjątkowo obecnie niskich cenach paliw kopalnych i spadkach kosztów OZE inwestycją w elektrownie konwencjonalne? Czy kraj inwestujący w źródła energii o wysokich kosztach eksploatacyjnych (koszt paliw) może wygrać w konkurencji o niskie ceny energii z krajami, które zbudują własny park wytwórczy bazujący na energetyce słonecznej i wiatrowej o niemalże zerowych kosztach eksploatacyjnych? Obecnych trendów inwestycyjnych nie da się już zatrzymać. OZE przetrzymały nawet światowy kryzys gospodarczy i historycznie najniższe ceny paliw kopalnych, a to oznacza że paliwa kopalne z czasem muszą się stać jedynie dodatkiem do OZE, źródłem szczytowym wspomagającym bilansowanie. Nie musi to być działalność nieatrakcyjna ekonomicznie, ale z pewnością będzie to działalność inna niż dotychczas.

W 2015 roku przybyło w Polsce 0,94 GW nowych mocy elektrycznych w OZE, co stanowiło zaledwie 0,6% światowych inwestycji. Inwestując w takim tempie w OZE Polska pozostanie jednak na marginesie światowych megatrendów. Wiele wskazuje, na to, że Polska w kolejnych latach zamierza pójść w zupełnie innym kierunki niż cały rozwinięty i rozwijający się świat, tak jakby chciała wbrew wszystkim, a zwłaszcza wbrew logice nie rozwijać się.

Aby nie wpaść w pułapkę konieczności odpisów od wartości majątku firm energetycznych i nadmiernych, nieracjonalnych nakładów na inwestycje w technologie schyłkowe trzeba odwrócić krajowe trendy inwestycyjne. Obecnie realizowane, już zaawansowane inwestycje w konwencjonalne bloki węglowe i gazowe z planami ich oddania do użytku w bieżącej dekadzie powinny być zrealizowane, ale – wobec światowych trendów inwestycyjnych i kosztowych - rozpoczynanie kolejnych inwestycji w bloki węglowe i jądrowe rzędu 1 GW i dodatkowo trzymanie się paradygmatu byłoby w średniookresowej perspektywie samobójstwem ekonomicznym dla krajowych firm i odbiorców energii.