Zainspirowany błyskawicznie rozwijającą się branżą elektryczną, a także bardzo obiecującymi wynikami eksperymentów swojego syna Gerarda, w 1891 roku Frederik Philips zgodził się sfinansować nabycie skromnej fabryki w Eindhoven, w Holandii. Jaki miał plan na przyszłość swojego przedsiębiorstwa? Wyprodukować dla każdego opłacalne i niezawodne żarówki elektryczne. Czy mu się to udało? Odpowiedź na to pytanie zna dzisiaj każdy z nas. Jednak czy udało mu się także zachować tak ogromną wartość jaką jest rodzinność w swoim biznesie?
Ta firma rodzinna rozpoczęła swoją działalność od produkowania lamp żarowych, które ze względu na swoją wydajność i dobrą jakość, szybko przyniosły Phillipsowi pozycję jednego z ich największych producentów w Europie. Firma Philips na początku nastawiona była głównie na eksport swoich żarówek. Największe zamówienia realizowane były do Rosji, między innymi do ówczesnego cara, który żarówkami Phillipsa oświetlał swój Pałac Zimowy. Wraz z rozwojem nowych technologii oświetleniowych, a także dbając o nieustanny rozwój firmy i napędzających nią innowacji, w 1914 roku firma Philips otworzyła laboratorium badawcze - znane na całym świecie „NatLab”- które do dnia dzisiejszego bada zjawiska fizyczne i chemiczne, a także stymuluje poziom innowacyjności produktów. W 1916 roku Philips otrzymał nawet królewską nagrodę, w ramach uznania za jego 25 lat pracy na rzecz technologii i innowacji. Dwa lata później, firma wprowadziła na rynek pierwszą medyczną lampę rentgenowską. Po jej ogromnym sukcesie w środowisku medycznym, stało się jasne, że przedsiębiorstwo od tego momentu musiało zacząć różnicować swoją ofertę i systematycznie chronić swoje pomysły i innowacje specjalnie określonymi i zastrzeżonymi patentami.
Pierwsze radia i telewizory, czyli innowacji ciąg dalszy
W 1927 roku Philips, kiedy też do zarządu firmy dołączył Anton Phillips, brat Gerarda, rozpoczął produkcję pierwszych odbiorników radiowych. W ciągu zaledwie pięciu lat sprzedano ponad milion zestawów radiowych, a Phillips dzięki temu, stał się ówcześnie największym na świecie producentem odbiorników radiowych. Idąc dalej i korzystając z już i tak ogromnego sukcesu, badacze i eksperci firmy Phillips prowadzili nieustanne eksperymenty mające na celu stworzenie idealnego odbiornika telewizyjnego, które trwały od 1925 roku, do aż 1938 roku, w którym to firma Phillips mogła pochwalić się swoim pierwszym telewizorem. W kolejnych latach, nauka i technologia na całym świecie przechodziła fazę intensywnego rozwoju. Firma Phillips, aby utrzymać się na prowadzeniu w rozwiązaniach technologicznych i elektrycznych, nieustannie musiała iść do przodu, wyznaczając tym samym kierunek innowacji. W roku 1949 Philips wprowadził synchrocyklotronie, umożliwiając tym samym badania niezbędne w trakcie leczenia nowotworów złośliwych. Firma kontynuowała również swoje rozpoczęte już przed laty badania nad urządzeniami umożliwiającymi nagrywanie, transmisję i reprodukcję obrazów telewizyjnych, które w latach siedemdziesiątych (podczas kadencji syna Antona, Frits’a – trzeciego pokolenia rodziny biznesowej) doprowadziły do wynalezienia optycznych systemów telekomunikacyjnych, dysku optycznego LaserVision i bardzo udanej płyty kompaktowej.
Daleko idące zmiany i kolejne sukcesy
Po bardzo szerokiej ekspansji, w roku 1990 firma Phillips zdecydowała się w końcu na uproszczenie swojej dotychczasowej struktury i znacząco ograniczyła liczbę obszarów swojej działalności. Jeśli chodzi o zaangażowanie Phillipsa w rozwój opieki medycznej i rozwiązań dedykowanych służbie zdrowia, Philips przyjął nową, skoncentrowaną na ludziach perspektywę, której najważniejszym celem stało się ułatwianie lekarzom obsługi urządzeń medycznych, a pacjentom zwiększało komfort podczas przeprowadzania badań i leczenia za pomocą tych urządzeń. Natomiast na innych polach, Phillips pozostał w pełni zaangażowany w rozwój i innowacje swoich produktów. W dziedzinie, od której zaczął się cały, międzynarodowy sukces firmy Phillips – oświetlenia – przedsiębiorstwo dokonało przełomowych osiągnięć nagrodzonych między innymi prestiżową nagrodą Amerykańskiego Departamentu Energii. Phillips opatentował 60-watową żarówkę LED, system CityTouch - system zarządzania oświetleniem LED, a także najbardziej energooszczędną lampkę diodową na świecie. Obecnie Phillips zatrudnia ponad 100 000 ludzi w ponad 60 krajach na całym świecie, a każdy kto potrzebuje energooszczędną żarówkę, od razu myśli o tej markowanej logo Phillips. Można by zatem stwierdzić, że marzenie założyciela, Frederika Phillipsa się spełniło. Czy jednak na pewno?
Firma rodzinna, ale… nie do końca
Jak doskonale wiecie, definicji firm rodzinnych jest bardzo wiele. Uwspólniając je jednak, firma rodzinna to taka, w której pracuje co najmniej dwóch członków rodziny, ponad 50% udziałów firmy należy do członków rodziny biznesowej i… jest wyrażana chęć przekazania firmy do następnego pokolenia. Czy tak właśnie się dzieje w niegdyś firmie rodzinnej Phillips? Czy można zaliczyć ją do grona firm rodzinnych, odnoszących największe sukcesy na świecie? Otóż, kiedy w 1971 roku Frits Phillips, przedstawiciel trzeciego pokolenia rodziny Phillips odszedł ze stanowiska zarządczego, oddał je w ręce nierodzinnego managera - Henka van Riemsdijk, i od tego czasu… tak już zostało. W rękach potomków założyciela firmy, zostały jedynie udziały, które nie gwarantują im decydującego głosu w firmie. Phillips w 2015 roku rozdzielił całkowicie swoją działalność pomiędzy tą, na rzecz rozwiązań medycznych, i tą związaną z oświetleniem, tworząc grupę inwestycyjną Philips Lighting. Czy można zatem ciągle mówić, że firma Philips jest rodzinna? Z pewnością jako taka zaczynała i rozwijała się trwając na najlepszej drodze do zapewnienia jej rodzinnej własności. Dlaczego potoczyło się inaczej? Możemy jedynie się domyślać. Natomiast nie podlega wątpliwości, że pomysł założyciela firmy Philips, oraz zaangażowanie jego dzieci i wnuka w jej nieustępujący rozwój i wprowadzanie coraz to nowych, innowacyjnych rozwiązać ugruntowało firmie Philips pozycję na rynku, z której korzysta aż do dnia dzisiejszego.
Marietta Lewandowska - Instytut Biznesu Rodzinnego