Instytut Autostrada Innowacji i Technologii
W dniu 15/07 w gmachu Senatu Politechniki Wrocławskiej odbyło się posiedzenie Rady Naukowo- Przemysłowej konsorcjum Instytut Autostrada Innowacji i Technologii (IATI).
Konsorcjum powstało w 2014 roku z inicjatywy Politechniki Wrocławskiej oraz Akademii Górniczo-Hutniczej a na chwilę obecną liczy sobie przeszło 30 członków w tym wiodące uczelnie w Polsce, instytuty branżowe i kluczowe dla polskiej gospodarki przedsiębiorstwa.
Poza tematami spotkania dotyczącymi tworzenia i rozwoju Centrów Kompetencji, rozwoju obszarów tematycznych, jednolitej europejskiej metodyki oceny środowiskowej produktów i organizacji, a także strategii energetycznej KGHM i możliwości dotacji dla działań ko-operacyjnych poruszono również tematykę perspektyw rozwoju innowacji dla przemysłu rolno-spożywczego w Europie i Polsce.
Wspólnota Wiedzy i Innowacji- Żywność dla Przyszłości. FoodBest
Przemysł rolno- spożywczy UE charakteryzuje się silną pozycją na międzynarodowych rynkach, wzrastającym eksportem, obrotem rzędu 900 miliardów EUR rocznie, sektor tworzy przeszło 330 tysięcy firm, które zatrudniają więcej niż 4 miliony pracowników.
Głównym problemem sektora są niewystarczające nakłady na działalność badawczo-rozwojową co powoduje konieczność budowy nowych form partnerstwa publiczno-prywatnego o zasięgu pan-europejskim.
Jedną z odpowiedzi na powyższy problem jest uformowanie się w 2009 roku międzynarodowego Konsorcjum FoodBest, które po stronie polskiej w ramach IATI reprezentuje Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu wraz ze swoją siecią partnerską z udziałem firm branżowych takich jak Mlekpol czy Grupa Maspex.
Celem partnerstwa publiczno-prywatnego FoodBest jest akcesja w 2016 roku do Wspólnoty Wiedzy i Innowacji (WWI) pod nazwą Żywność dla Przyszłości (ŻdP) przy Europejskim Instytucie Innowacji i Technologii (EIT).
Warto zaznaczyć, że przewidywany budżet na B+R+I dla ŻdP to około 100-150 milionów EUR rocznie z czego około 25% jest finansowane właśnie przez EIT w oparciu o Program Horyzonty 2020.
Gra toczy się nie tylko o dostępne fundusze ale również o prestiż i wzmacnianie potencjału sieciowego polskiego sektora rolno-spożywczego w skali UE czego efektem mają być innowacje produktowe, procesowe i usługowe a tym samym możliwie jeszcze większy wzrost wartości eksportu polskich produktów rolno-spożywczych.
Głównym tematami kwalifikowanym do wsparcia mechanizmem ŻdP są obszary związane z łańcuchem dostaw, produkcją zdrowej żywności, jej bezpieczeństwem i jakością, a także produktami pochodnymi w procesie produkcji oraz zarządzaniem i prewencją marnowania żywności.
Potencjałem innowacyjnym Polski w tym zakresie jest zdrowa, ekologiczna żywność i nutraceutyki jako specjalizacje wpisane do programu Krajowych Inteligentnych Specjalizacji.
Strategia integracyjna FoodBest. Wymiar bałtycki
Konsorcjum FoodBest reprezentowane jest przez podmioty z krajów Beneluxu- lider (1), Włoch (2), Hiszpanii (3), Francji (4), Wielkiej Brytanii i Irlandii (5), krajów skandynawskich (6), a także Polski (7).
Taka konfiguracja regionalna odpowiada praktyce przyznawania przez EIT tzw. Centrów Kolokacji (CK) jako ośrodków realizowania programu w strukturze wspólnoty ŻdP.
Zaznaczyć również należy, że konkurencyjne konsorcjum zostało powołane przez Niemcy, Austrię i Szwajcarię (DACH) co jeszcze bardziej komplikuje sytuację.
Kolejnym problemem jest fakt, że zaleceniem Komisji Europejskiej (KE) liczba CK-ów dla WWI ŻdP zostanie zredukowana do pięciu pomimo, że dotychczasowa praktyka wcześniej utworzonych WWI w obszarach innoenergia, klimat czy ICT zakładała zwiększoną dyspersję geograficzną a tym samym instalowanie 6-7 centrów na daną WWI.
Stanowisko KE oznacza konieczność strategicznego pozycjonowania polskich partnerów w ramach konsorcjum FoodBest w oparciu o międzynarodowe alianse ukierunkowane na innowacje.
Optymalnym rozwiązaniem jest podjęcie działań integracyjnych w ramach obszaru priorytetowego Biogospodarka i Innowacje w systemie instytucjonalnym Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego (SUERMB) celem budowy wspólnego, bałtyckiego CK wraz z partnerami skandynawskimi.
Wśród partnerów skandynawskich wymienić należy Uniwersytet z Kopenhagi, Uniwersytet z Lund, Novozymes (fima biotechnologiczna o zasięgu globalnym), Danish Crown (największy eksporter mięsa na świecie i największa firma przetwórstwa mięsnego w Europie, właściciel Zakładów Mięsnych Sokołów S.A) czy Tetra Laval notowana na liście Top 100 Global Innovators w 2013 roku.
Obecnie istnieje interesująca przesłanka dla budowy wspólnego polsko-skandynawskiego CK.
Związana jest on z przejęciem przez Polskę w dniu 1/07 rocznego przewodnictwa w Radzie Państw Morza Bałtyckiego jako jednej z kluczowych organizacji międzynarodowych działających w systemie zarządzania wielopoziomowego SUERMB a której jednym z celów jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju i dobrobytu w regionie.
Czy temat trafi na agendę zależy wyłącznie od zrozumienia i politycznej woli Kancelarii Premiera RP.
Przedstawiony przez autora materiał informacyjny nie jest stanowiskiem Konsorcjum IATI w zakresie Wspólnoty Wiedzy i Innowacji- Żywność dla Przyszłości a jedynie próbą nakreślenia możliwych kierunków rozwoju.