Reklama.
Reklama.
Reklama.
Unia Innowacji: Polska 2014. Badania, rozwój i innowacje
Stan polskiej polityki innowacyjnej w 2014 roku. Raport Komisji Europejskiej nie pozostawia złudzeń. Potrzebne są zmiany systemowe, w tym stworzenie mechanizmu zachęt (government incentives) w ramach systemu podatkowego oraz zacieśnienie współpracy polskiej nauki z biznesem po to by poprowadzić polską gospodarkę w kierunku ekonomii wiedzochłonnej
Reklama.
Komórka Analiz i Monitoringu Narodowych Polityk Badawczo-Rozwojowych Dyrektoriatu Generalnego ds. Badań przy Komisji Europejskiej opublikowała raport dotyczący stanu i perspektyw rozwojowych polskiego systemu innowacji.
Pod uwagę wzięto sześć [6] kluczowych wskaźników pomiaru wydajności badań, rozwoju i innowacji (key indicators of research and innovation performance) a za okres bazowy przyjęto ubiegłą perspektywę finansową Unii Europejskiej na lata 2007-2014.
Jeśli chodzi o intensywność nakładów na badania i rozwój (R&D Intensity) [1], mierzonych proporcją wydatków państwa na działalność BR jako procent PKB (GERD), Polska odnotowała średni wzrost 9.7% rocznie w okresie 2007- 2012 osiągając wydatki na poziomie 0.9% PKB co plasuje nas na 20 miejscu w UE pod tym względem przy średniej unijnej rzędu 2.07% i wzroście 2.4% w 2012 roku.
Zakładany średni roczny wzrost by osiągnąć ambitny cel jakim jest wzrost wydatków do poziomu 1.7% PKB w roku 2020 (według prognoz unijnych był on niższy niż średni wzrost roczny w okresie 2007-2012 i wyniósł 8.3%) wciąż cechuje tendencja wzrostowa.
W stosunku do tego samego 2020 roku średnia wydatków państw UE jako procent unijnego PKB planowana jest na poziomie 3% choć tendencje wskazują, że ten próg może nie zostać osiągnięty i de facto może nieznacznie przekroczyć wartość 2.5%.
Podkreśla się, że niskie wydatki na działalność B+R w polskich przedsiębiorstwach są wynikiem słabego systemu zachęt po stronie państwa (government incentives) czego wyrazem jest system podatkowy niesprzyjający podnoszeniu nakładów na działalność B+R a także niedostateczna współpracy rodzimej nauki z biznesem.
Wzrost, w przypadku Polski, dotyczy również poziomu doskonałości nauki i technologii (Excellence in S&T) [2] którego wskaźnikami składowymi są:
• liczba patentów PCT na mieszkańca,
• wartość przyznanych grantów na działalność BR w ramach instrumentu finansowego Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) w stosunku do wydatków publicznych na działalność B+R (GERD)
• liczba publikacji wysoce cytowanych (w liczbie 10% najczęściej cytowanych publikacji na świecie) w ogólnej sumie publikacji naukowych.
W tym przypadku Polska rozwijała się średnio na poziomie 9.8% w okresie 2007-2012 by osiągnąć wskaźnik 20 punktów przy 48 punktach średniej unijnej i wzroście uśrednionym rzędu 2.9%.
• liczba patentów PCT na mieszkańca,
• wartość przyznanych grantów na działalność BR w ramach instrumentu finansowego Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) w stosunku do wydatków publicznych na działalność B+R (GERD)
• liczba publikacji wysoce cytowanych (w liczbie 10% najczęściej cytowanych publikacji na świecie) w ogólnej sumie publikacji naukowych.
W tym przypadku Polska rozwijała się średnio na poziomie 9.8% w okresie 2007-2012 by osiągnąć wskaźnik 20 punktów przy 48 punktach średniej unijnej i wzroście uśrednionym rzędu 2.9%.
W obszarze specjalizacji naukowo-technologicznych [3] jako kolejnym wskaźniku za najbardziej zrównoważone (synergia pomiędzy komponentem dotyczącym nauki i technologii) uznaje się takie specjalizacje jak żywność, rolnictwo i rybactwo a także medycyna i inżyniera materiałowa.
Relatywnie silna jest pozycja technologiczna sektorów takich jak technologie budowlane, transport i środowisko, biotechnologia, nanotechnologia i energetyka.
Pozytywnie oceniane są również programy sektorowe INNOLOT i INNOMED jako mechanizmy wzmacniania ko-operacji pomiędzy polską nauką i biznesem, wsparcie komercjalizacji B+R w postaci systemów Bridge VC, Bridge Alfa i Demonstrator + a także tworzenie sieci brokerów innowacji przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
W kategorii Innovation Output Indicator [4], który jest mechanizmem benchmarkingowym stworzonym przez Komisję Europejską pozwalającym na porównanie narodowych polityk innowacji w oparciu o cztery główne osie tj. wzrost poprzez technologię (patenty), zatrudnienie w sektorze wiedzy intensywnej, globalna konkurencyjność w ujęciu długo-okresowym oraz przyszłe możliwości biznesowe, Polska uzyskała ocenę na poziomie 81.4 w porównaniu do średniej unijnej 101.6.
Podkreśla się słabość osi technologicznej (wyrażonej liczbą patentów PCT) lecz zauważa, że w ramach osi przyszłe możliwości biznesowe i innowacyjność nowo powstałych firm Polska cechuje się obiecującą dynamiką i nieznacznie przekracza średnią unijną.
Jeśli chodzi o poziom wiedzochłonności polskiej gospodarki (knowledge-intensity) [5] w kontekście międzynarodowym mierzonym poprzez takie czynniki składowe jak B+R, specjalistyczne umiejętności, specjalizacje sektorowe i międzynarodowe Polska razem z Chorwacją, Bułgarią, Rumunią i Turcją pozostaje w grupie państw o niskiej wiedzochłonności (low-knowledge intensity) i uzyskuje rezultat 34.8 punktu co jest wynikiem średniego wzrostu na poziomie 1.5% w okresie 2007-2012 podczas gdy w tym samym okresie UE rozwijała się na poziomie 1.0% by osiągnąć poziom 51.2 punktu w 2012 roku.
Wkład sektora wysokich (high-tech) i średnich (medium- tech) technologii do bilansu handlowego [6] Polski jest znikomy, oscyluje w granicach 0.6% w porównaniu do 4.23% w UE choć odnotował przyzwoity wzrost rzędu 14.7% w okresie bazowym w stosunku do 4.7% średniej unijnej.
Raport podkreśla wzrost nakładów na B+R w takich sektorach jak produkcja urządzeń i sprzętu, chemia i produkty chemiczne, produkcja maszyn i aparatury elektrycznej, przemysł motoryzacyjny, medycyna precyzyjna i instrumenty optyczne przy jednoczesnej konkluzji, że tradycyjnymi gałęziami polskiego przemysł wciąż pozostają sektory o niskim poziomie intensywności takie jak sektor budowlany, szeroko pojęty sektor energetyczny uwzględniający przemysł hydrotechniczny, elektryczny i gazowy a także produkcja metalowych wyrobów gotowych.
Wyniki raportu mogłyby sugerować konieczność dalszej intensyfikacji prac na rzecz zmian systemowych polskiej polityki innowacyjnej w ramach czterech grup roboczych w strukturze nowo powstałej inicjatywy jaką jest Koalicja na rzecz Polskich Innowacji (KPI) zawiązana w maju bieżącego roku przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przy współpracy z PricewaterhouseCoopers.
W tym kontekście, będąc członkiem w/w inicjatywy, za niezbędne uznałbym chyba powiększenie składu KPI o podmioty sektora nauki, przedsiębiorstw i władz regionalnych reprezentowane przez Polskie Platformy Technologiczne, włączenie liderów konsorcjów regionalnych inteligentnych specjalizacji a także wsparcie dla projektowanej platformy technologicznej przy Agencji Rozwoju Przemysłu.
Reklama.