Reklama.
Reklama.
Reklama.
Partnerstwo Publiczno-Prywatne w dziedzinie badań i innowacji. Horyzonty 2020
Potrzebne jest stworzenie systemu zachęt aktywizującego regionalne konsorcja inteligentnych specjalizacji do włączenia się w proces tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych na poziomie Unii Europejskiej. To zadanie dla władz regionalnych bo innowacje tworzą się poprzez inteligentne sieci
Reklama.
Najważniejszym wyzwaniem stojącym przed Unią Europejską w dobie gospodarki opartej na wiedzy jest zapewnienie trwałego wzrostu gospodarczy i zatrudnienia oraz wzmocnienie międzynarodowej konkurencyjność Europy. Aby temu wyzwaniu podołać konieczne jest zintensyfikowanie badań i zwiększenie innowacyjności europejskiego przemysłu w kluczowych dziedzinach gospodarki.
Jednym z celów mogących przyczynić się do wzrostu potencjału innowacyjnego całej UE jest rozwój modelu partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) w dziedzinie badań i innowacji w ramach Programu Horyzont 2020 jako konsekwencja działań zainicjowanych 7 Programem Ramowym.
Dlatego też kluczowym elementem programu jest propozycja połączenia sił z sektorem prywatnym i państwami członkowskimi w celu osiągnięcia wyników, jakich jedno państwo lub przedsiębiorstwo raczej nie byłoby w stanie osiągnąć samodzielnie.
Dlatego też kluczowym elementem programu jest propozycja połączenia sił z sektorem prywatnym i państwami członkowskimi w celu osiągnięcia wyników, jakich jedno państwo lub przedsiębiorstwo raczej nie byłoby w stanie osiągnąć samodzielnie.
W wielu przypadkach jednak czynniki, takie jak znaczenie sektorów, złożoność wyzwań i technologii, długie okresy czasu oraz skala wymaganych inwestycji sprawiają, że wsparcie publiczne na rzecz poszczególnych projektów jest nieskuteczne.
W odpowiedzi na zaistniałą sytuacją konieczne było ustanowienie ustrukturyzowanych, pan-europejskich partnerstw między sektorem publicznym a prywatnym, które wspólnie opracowują, finansują i realizują ambitne plany badań naukowych i innowacji w przypadku gdy skala inwestycji wykracza poza możliwości poszczególnych państw członkowskich.
Głównymi zaletami funkcjonowania PPP’s w ramach Programu Horyzont 2020 jest to, że:
- umożliwiają długoterminowe, strategiczne podejście do badań naukowych i innowacji oraz ograniczają niepewność dzięki długoterminowym zobowiązaniom;
- zapewniają strukturę prawną umożliwiającą łączenie zasobów i gromadzenie masy krytycznej, w tym poprzez inteligentną specjalizację oraz połączenie finansowania z programu „Horyzont 2020” i z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, co pozwala podjąć wysiłki na skalę, której poszczególne przedsiębiorstwa nie byłyby w stanie osiągnąć;
- sprawiają, że finansowanie badań naukowych i innowacji w całej UE staje się bardziej skuteczne dzięki dzieleniu się zasobami finansowymi, ludzkimi i infrastrukturalnymi, tym samym zmniejszając ryzyko rozdrobnienia oraz prowadząc do korzyści skali i ograniczenia kosztów po stronie wszystkich zaangażowanych partnerów;
- pozwalają lepiej rozwiązywać złożone problemy, ponieważ pomagają rozwijać podejścia interdyscyplinarne i umożliwiają skuteczniejsze dzielenie się wiedzą i doświadczeniem;
- ułatwiają tworzenie wewnętrznego rynku produktów i usług innowacyjnych dzięki wspólnym postępom w obszarach takich jak dostęp do finansów, normalizacja i opracowywanie norm;
- pozwalają na szybsze wprowadzanie na rynek technologii innowacyjnych, m.in. dzięki umożliwieniu przedsiębiorstwom współpracy i wymiany informacji, przyspieszającej tym samym proces uczenia się;
- mogą zapewnić prawidłowe ramy dla przedsiębiorstw międzynarodowych w celu osadzenia ich inwestycji na rzecz badań naukowych i inwestycji w Europie i wykorzystania europejskiego potencjału, jakim jest dobrze wyszkolona siła robocza, różnorodne podejścia i kreatywność sektorowa;
- umożliwiają osiągnięcie skali wymaganych wysiłków podejmowanych w dziedzinie badań i innowacji w celu rozwiązania najważniejszych problemów społecznych i zrealizowania głównych celów polityki UE w ramach strategii „Europa 2020”.
W odpowiedzi na zaistniałą sytuacją konieczne było ustanowienie ustrukturyzowanych, pan-europejskich partnerstw między sektorem publicznym a prywatnym, które wspólnie opracowują, finansują i realizują ambitne plany badań naukowych i innowacji w przypadku gdy skala inwestycji wykracza poza możliwości poszczególnych państw członkowskich.
Głównymi zaletami funkcjonowania PPP’s w ramach Programu Horyzont 2020 jest to, że:
- umożliwiają długoterminowe, strategiczne podejście do badań naukowych i innowacji oraz ograniczają niepewność dzięki długoterminowym zobowiązaniom;
- zapewniają strukturę prawną umożliwiającą łączenie zasobów i gromadzenie masy krytycznej, w tym poprzez inteligentną specjalizację oraz połączenie finansowania z programu „Horyzont 2020” i z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, co pozwala podjąć wysiłki na skalę, której poszczególne przedsiębiorstwa nie byłyby w stanie osiągnąć;
- sprawiają, że finansowanie badań naukowych i innowacji w całej UE staje się bardziej skuteczne dzięki dzieleniu się zasobami finansowymi, ludzkimi i infrastrukturalnymi, tym samym zmniejszając ryzyko rozdrobnienia oraz prowadząc do korzyści skali i ograniczenia kosztów po stronie wszystkich zaangażowanych partnerów;
- pozwalają lepiej rozwiązywać złożone problemy, ponieważ pomagają rozwijać podejścia interdyscyplinarne i umożliwiają skuteczniejsze dzielenie się wiedzą i doświadczeniem;
- ułatwiają tworzenie wewnętrznego rynku produktów i usług innowacyjnych dzięki wspólnym postępom w obszarach takich jak dostęp do finansów, normalizacja i opracowywanie norm;
- pozwalają na szybsze wprowadzanie na rynek technologii innowacyjnych, m.in. dzięki umożliwieniu przedsiębiorstwom współpracy i wymiany informacji, przyspieszającej tym samym proces uczenia się;
- mogą zapewnić prawidłowe ramy dla przedsiębiorstw międzynarodowych w celu osadzenia ich inwestycji na rzecz badań naukowych i inwestycji w Europie i wykorzystania europejskiego potencjału, jakim jest dobrze wyszkolona siła robocza, różnorodne podejścia i kreatywność sektorowa;
- umożliwiają osiągnięcie skali wymaganych wysiłków podejmowanych w dziedzinie badań i innowacji w celu rozwiązania najważniejszych problemów społecznych i zrealizowania głównych celów polityki UE w ramach strategii „Europa 2020”.
Podstawą prawną instytucji PPP na poziomie unijnym czyli tzw. wspólnych przedsięwzięć (joint undertakings), jest artykuł 187 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE), który stanowi że: Unia może tworzyć wspólne przedsiębiorstwa lub jakiekolwiek inne struktury niezbędne do skutecznego wykonywania unijnych programów badawczych, rozwoju technologicznego i demonstracyjnych.
W chwili obecnej istnieje 7 tego rodzaju partnerstw zwanych Wspólnymi Inicjatywami Technologicznymi (Joint Technology Initiatives) w następujących obszarach:
• Aeronautyka/czyste niebo (Clean Sky 2),
• Badania farmaceutyczne i leki innowacyjne (Innovative Medicines Initiative 2)
• Technologie ogniw paliwowych i technologie wodorowe (Fuel Cells and Hydrogen 2)
• Przemysł oparty na surowcach pochodzenia biologicznego (Bio-Based Industries)
• Elementy i systemy elektroniczne (ECSEL)
• Transport kolejowy (Shift2Rail)
• Jednolity europejski system zarządzania przestrzenią powietrzną (SESAR).
Przewidziany pakiet finansowy na rzecz wszystkich partnerstw (uwzględniając również PPP w ramach art. 185 TfUE oraz tzw. partnerstwa publiczno-publiczne) na lata 2014-2020 to 22mld EUR (z czego 8mld EUR pochodzi z w/w programu, 10mld EUR z sektora przemysłu a dodatkowe 4mld EUR od państw członkowskich), jest formą zachęty typu government incentive i ma stanowić główne źródło finansowania długoterminowych i ryzykownych inicjatyw na dużą skalę w zakresie badań i innowacji.
Za istotny element dalszego rozwoju partnerstw publiczno-prywatnych uznaje się również wykorzystanie synergii z europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, zwłaszcza w odniesieniu do regionalnych i krajowych strategii inteligentnej specjalizacji.
Analizując aktywność podmiotów polskich, tj. konsorcja inteligentnych specjalizacji, w tego rodzaju przedsięwzięciach zauważa się bardzo niski stopień zaangażowania co może mieć wielorakie przyczyny.
Za główne uznać można niską świadomość co do celów i perspektyw akcesji do w/w partnerstw, słabą współpracę z ośrodkami świadczącymi usługi wiedzochłonne takimi jak firmy konsultingowe a kończąc na niedostatecznym, krajowym systemie zachęt do uczestnictwa w tego typu przedsięwzięciach.
Wydaje się, że jednym z możliwych rozwiązań aby przełamać zaistniały impas jest stworzenie przez władze samorządowe takiego mechanizmu, który będzie zachęcał regionalne konsorcja inteligentnych specjalizacji do bardziej aktywnego pozycjonowania się na arenie europejskiej.
Tym rozwiązaniem może być system punktowy preferujący uczestnictwo regionalnych partnerstw inteligentnych specjalizacji w partnerstwach sektorowych na poziomie europejskim.
To wymaga jednak spojrzenia poza pewne horyzonty…
W chwili obecnej istnieje 7 tego rodzaju partnerstw zwanych Wspólnymi Inicjatywami Technologicznymi (Joint Technology Initiatives) w następujących obszarach:
• Aeronautyka/czyste niebo (Clean Sky 2),
• Badania farmaceutyczne i leki innowacyjne (Innovative Medicines Initiative 2)
• Technologie ogniw paliwowych i technologie wodorowe (Fuel Cells and Hydrogen 2)
• Przemysł oparty na surowcach pochodzenia biologicznego (Bio-Based Industries)
• Elementy i systemy elektroniczne (ECSEL)
• Transport kolejowy (Shift2Rail)
• Jednolity europejski system zarządzania przestrzenią powietrzną (SESAR).
Przewidziany pakiet finansowy na rzecz wszystkich partnerstw (uwzględniając również PPP w ramach art. 185 TfUE oraz tzw. partnerstwa publiczno-publiczne) na lata 2014-2020 to 22mld EUR (z czego 8mld EUR pochodzi z w/w programu, 10mld EUR z sektora przemysłu a dodatkowe 4mld EUR od państw członkowskich), jest formą zachęty typu government incentive i ma stanowić główne źródło finansowania długoterminowych i ryzykownych inicjatyw na dużą skalę w zakresie badań i innowacji.
Za istotny element dalszego rozwoju partnerstw publiczno-prywatnych uznaje się również wykorzystanie synergii z europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, zwłaszcza w odniesieniu do regionalnych i krajowych strategii inteligentnej specjalizacji.
Analizując aktywność podmiotów polskich, tj. konsorcja inteligentnych specjalizacji, w tego rodzaju przedsięwzięciach zauważa się bardzo niski stopień zaangażowania co może mieć wielorakie przyczyny.
Za główne uznać można niską świadomość co do celów i perspektyw akcesji do w/w partnerstw, słabą współpracę z ośrodkami świadczącymi usługi wiedzochłonne takimi jak firmy konsultingowe a kończąc na niedostatecznym, krajowym systemie zachęt do uczestnictwa w tego typu przedsięwzięciach.
Wydaje się, że jednym z możliwych rozwiązań aby przełamać zaistniały impas jest stworzenie przez władze samorządowe takiego mechanizmu, który będzie zachęcał regionalne konsorcja inteligentnych specjalizacji do bardziej aktywnego pozycjonowania się na arenie europejskiej.
Tym rozwiązaniem może być system punktowy preferujący uczestnictwo regionalnych partnerstw inteligentnych specjalizacji w partnerstwach sektorowych na poziomie europejskim.
To wymaga jednak spojrzenia poza pewne horyzonty…
Reklama.