Reklama.
Reklama.
Reklama.
Poradnik inwestora: jak ocenić potencjał startupu?
Inwestycja w startupy to dobry sposób na efektywne pomnożenie wolnych środków. Jeśli takimi dysponujesz – możesz zostać prywatnym inwestorem za pośrednictwem crowdfundingu udziałowego. W zamian za wsparcie działalności operacyjnej spółki, obejmujesz udziały w jej kapitale zakładowym. Każdy model inwestowania wiąże się z ryzykiem utraty środków. Badania pokazują, że większość startupów upada. Przeprowadzenie dokładnej analizy spółki jest kluczowe dla ograniczenia ryzyka utraty zainwestowanych środków. Platformy crowdfundingu udziałowego powinny ograniczać ryzyko nieudanych inwestycji, prezentując wyłącznie spółki o dużym potencjale, które prowadzą działalność i odnotowują pierwsze przychody. Zanim jednak zdecydujesz się zainwestować w startup, powinieneś wiedzieć, na co zwrócić uwagę oceniając jego potencjał. O tym w dzisiejszym wpisie.
Reklama.
1. Jacy są założyciele startupu?
Charakter
Po pierwsze – profesjonalizm. Pomysłodawcy startupu powinni traktować go jak biznes, a nie hobby. Oczywiście, czerpanie przyjemności z pracy wpływa na efektywność funkcjonowania firmy, ale równie ważna jest odpowiedzialność, co oznacza dążenie do osiągnięcie progu rentowności przy jednoczesnym planowaniu rozwoju marki i produktu. Drugie to przedsiębiorczość i umiejętność pracy pod presją czasu i w stresie. Twórcy startupu powinni umieć odnaleźć się w trudnych sytuacjach rynkowych, podejmować decyzje i napędzać współpracowników do działania. Po trzecie, przyjrzyj się jak kształtują się relacje międzyludzkie w spółce. To pomoże ci odpowiedzieć na pytanie: jakimi menadżerami będą ludzie, w których chcę zainwestować?
Charakter
Po pierwsze – profesjonalizm. Pomysłodawcy startupu powinni traktować go jak biznes, a nie hobby. Oczywiście, czerpanie przyjemności z pracy wpływa na efektywność funkcjonowania firmy, ale równie ważna jest odpowiedzialność, co oznacza dążenie do osiągnięcie progu rentowności przy jednoczesnym planowaniu rozwoju marki i produktu. Drugie to przedsiębiorczość i umiejętność pracy pod presją czasu i w stresie. Twórcy startupu powinni umieć odnaleźć się w trudnych sytuacjach rynkowych, podejmować decyzje i napędzać współpracowników do działania. Po trzecie, przyjrzyj się jak kształtują się relacje międzyludzkie w spółce. To pomoże ci odpowiedzieć na pytanie: jakimi menadżerami będą ludzie, w których chcę zainwestować?
Doświadczenie
Poznaj przeszłość zawodową pomysłodawców startupu. Sprawdź, czy mają doświadczenie w sektorze, w którym chcą działać oraz czy są „seryjnymi” przedsiębiorcami. Jeśli tak, to dobrze, ponieważ początkujący twórcy bywają mniej zdyscyplinowani. Nieważne ile mają za sobą sukcesów, a ile porażek. Istotne, jak sobie z nimi poradzili. W końcu chcesz mieć pewność, że założyciele będą odpowiedzialnie wydatkować twoje pieniądze.
Poznaj przeszłość zawodową pomysłodawców startupu. Sprawdź, czy mają doświadczenie w sektorze, w którym chcą działać oraz czy są „seryjnymi” przedsiębiorcami. Jeśli tak, to dobrze, ponieważ początkujący twórcy bywają mniej zdyscyplinowani. Nieważne ile mają za sobą sukcesów, a ile porażek. Istotne, jak sobie z nimi poradzili. W końcu chcesz mieć pewność, że założyciele będą odpowiedzialnie wydatkować twoje pieniądze.
Lokalizacja
Wbrew pozorom to, gdzie założyciele planują prowadzić działalność, jest bardzo ważne. Firmy zlokalizowane w dużych ośrodkach miejskich, bywają przeszacowane ze względu na bliskość pieniędzy VC. Bliski dostęp do kapitału przyciąga także talenty pracownicze, a co za tym idzie - wyśrubowane wynagrodzenia. Koniecznie dowiedz się czy korzyści z posiadania biura w danej („droższej”) lokalizacji przewyższają ewentualne wysokie koszty utrzymania i prowadzenia firmy. Startupy zlokalizowane poza największymi ośrodkami często są niedoszacowane, co może stanowić dobrą okazję inwestycyjną.
Wbrew pozorom to, gdzie założyciele planują prowadzić działalność, jest bardzo ważne. Firmy zlokalizowane w dużych ośrodkach miejskich, bywają przeszacowane ze względu na bliskość pieniędzy VC. Bliski dostęp do kapitału przyciąga także talenty pracownicze, a co za tym idzie - wyśrubowane wynagrodzenia. Koniecznie dowiedz się czy korzyści z posiadania biura w danej („droższej”) lokalizacji przewyższają ewentualne wysokie koszty utrzymania i prowadzenia firmy. Startupy zlokalizowane poza największymi ośrodkami często są niedoszacowane, co może stanowić dobrą okazję inwestycyjną.
2. Szukaj okazji inwestycyjnych
Rozmiar rynku
Spójrz na wielkość rynku, aby określić jaki jego procent firma musi zdobyć, aby osiągnąć rentowność. Czasami większe rynki są już tak nasycone, że spółce ciężko się wyróżnić, a inwestorowi znaleźć dobre okazje inwestycyjne. Niszowe rynki, jeśli spółka ma na nich pozycję lidera, mogą generować dużo więcej pieniędzy niż małe spółki na dużym rynku.
Spójrz na wielkość rynku, aby określić jaki jego procent firma musi zdobyć, aby osiągnąć rentowność. Czasami większe rynki są już tak nasycone, że spółce ciężko się wyróżnić, a inwestorowi znaleźć dobre okazje inwestycyjne. Niszowe rynki, jeśli spółka ma na nich pozycję lidera, mogą generować dużo więcej pieniędzy niż małe spółki na dużym rynku.
Okazje
Poszukaj luk na obecnym rynku. Przykładowo, rynek social media jest nasycony i zdominowany przez ogromnych graczy, jak Facebook czy Twitter. Snapchat pojawił się stosunkowo późno, ale był w stanie odnieść ogromny sukces przez stworzenie produktu, który oferował unikalne funkcjonalności, czym zyskał trakcję wśród młodej publiczności. Wprowadzenie znikających zdjęć zapewniło Snapchatowi konkurencyjną pozycję na rynku.
Poszukaj luk na obecnym rynku. Przykładowo, rynek social media jest nasycony i zdominowany przez ogromnych graczy, jak Facebook czy Twitter. Snapchat pojawił się stosunkowo późno, ale był w stanie odnieść ogromny sukces przez stworzenie produktu, który oferował unikalne funkcjonalności, czym zyskał trakcję wśród młodej publiczności. Wprowadzenie znikających zdjęć zapewniło Snapchatowi konkurencyjną pozycję na rynku.
Konkurencja
Pomysłodawcy startupu i inwestorzy powinni zaplanować swoje działania w oparciu o dogłębną analizę konkurencji. Sukces działalności warunkowany jest przez stworzenie pionierskiej usługi, ulepszenie już istniejącego rozwiązania lub poprowadzenie rozwoju marki w unikalny sposób. Wystarczy spojrzeć na Ubera i Lyft. Robią praktycznie to samo, ale marketing jest zasadniczo różny. Podejmując decyzję o inwestycji, sprawdź zatem, jak firma pozycjonuje się na tle konkurencji.
Pomysłodawcy startupu i inwestorzy powinni zaplanować swoje działania w oparciu o dogłębną analizę konkurencji. Sukces działalności warunkowany jest przez stworzenie pionierskiej usługi, ulepszenie już istniejącego rozwiązania lub poprowadzenie rozwoju marki w unikalny sposób. Wystarczy spojrzeć na Ubera i Lyft. Robią praktycznie to samo, ale marketing jest zasadniczo różny. Podejmując decyzję o inwestycji, sprawdź zatem, jak firma pozycjonuje się na tle konkurencji.
3. Poznaj tempo i skalę wzrostu biznesu
Zanim startup rozpocznie pierwszą rundę finansowania, w większości przypadków będzie miał już wstępnie przetestowany swój produkt. Taka walidacja daje inwestorom pogląd na odbiór produktu przez użytkowników i potencjał rynkowy.
Użytkownik ma znaczenie
Pierwsza część układanki i prawdopodobnie najbardziej zwodnicza - ilu użytkowników posiada firma. Decydującym i często pomijanym elementem przy ocenie potencjału, jest zaangażowanie użytkowników, a zatem odpowiedź na pytanie: ilu z tych użytkowników regularnie korzysta z rozwiązania lub skorzystała choć raz? Należy pamiętać, że duża liczba użytkowników nie musi oznaczać sukcesu.
Pierwsza część układanki i prawdopodobnie najbardziej zwodnicza - ilu użytkowników posiada firma. Decydującym i często pomijanym elementem przy ocenie potencjału, jest zaangażowanie użytkowników, a zatem odpowiedź na pytanie: ilu z tych użytkowników regularnie korzysta z rozwiązania lub skorzystała choć raz? Należy pamiętać, że duża liczba użytkowników nie musi oznaczać sukcesu.
Wzrost liczby użytkowników
Oceniając potencjał inwestycyjny, powinieneś szukać konsekwentnego wzrostu. Pomogą ci w tym odpowiedzi na pytania:
Oceniając potencjał inwestycyjny, powinieneś szukać konsekwentnego wzrostu. Pomogą ci w tym odpowiedzi na pytania:
• jak szybko rośnie liczba użytkowników?
• czy są jakieś oznaki spadku?
• jeśli notujemy oznaki spadku, jakie mogą być tego przyczyny?
• czy są jakieś oznaki spadku?
• jeśli notujemy oznaki spadku, jakie mogą być tego przyczyny?
Warto pamiętać, że na wczesnym etapie wzrost liczby użytkowników może być na bardzo małą skalę, ale bywa napędzany przez siłę rekomendacji. Im więcej zadowolonych użytkowników i poleceń usługi, tym więcej nowych klientów.
Przywiązanie do produktu
Facebook to doskonały przykład rozwiązania, które nie tylko gromadzi coraz większą liczbę internautów, ale „kradnie” ich uwagę na coraz dłużej. Im częściej i dłużej użytkownicy będą korzystali z produktu oferowanego przez twój startup, tym większy będzie wskaźnik lojalizacji. Pamiętaj jednak, że relacje z klientem nie budują się same. Twórcy startupów muszą umieć o nie zadbać.
Facebook to doskonały przykład rozwiązania, które nie tylko gromadzi coraz większą liczbę internautów, ale „kradnie” ich uwagę na coraz dłużej. Im częściej i dłużej użytkownicy będą korzystali z produktu oferowanego przez twój startup, tym większy będzie wskaźnik lojalizacji. Pamiętaj jednak, że relacje z klientem nie budują się same. Twórcy startupów muszą umieć o nie zadbać.
Wskaźnik odrzuceń
Jest to wskaźnik obrazujący procent, w jakim klienci przestają korzystać z produktu czy usługi. Szukaj firm z dobrymi wynikami. Jeśli trafisz na startup, który notuje wysoki wskaźnik odrzuceń, sprawdź czy przedsiębiorca zna przyczynę takich zachowań swoich klientów i ma pomysł, jak zoptymalizować swoje działania.
Jest to wskaźnik obrazujący procent, w jakim klienci przestają korzystać z produktu czy usługi. Szukaj firm z dobrymi wynikami. Jeśli trafisz na startup, który notuje wysoki wskaźnik odrzuceń, sprawdź czy przedsiębiorca zna przyczynę takich zachowań swoich klientów i ma pomysł, jak zoptymalizować swoje działania.
4. Jaką przyjęto strategię marketingową?
W morderczym świecie biznesu, dobra strategia reklamowa jest kluczowa. Choć działania te nie muszą być drogie, twórcy startupów często poszukują środków na marketing. Rozważając inwestycję w spółkę na wczesnym etapie rozwoju, warto spojrzeć na obrany dotychczas kierunek działań komunikacyjnych i marketingowych.
Analizując strategię marketingową startupu, poznaj też koszt pozyskania klienta (CAC). To koszt wydatków marketingowych podzielony przez liczbę pozyskanych klientów w danym okresie. Jeśli firma szuka finansowania na działania marketingowe, z pewnością ma projekcję CAC. Kolejnym ważnym wskaźnikiem, na który warto zwrócić uwagę jest LTV (lifetime value). Wskaźnik ten pokazuje ile poszczególny klient jest wart w okresie eksploatacji produktu lub usługi. Jeśli możesz pozyskać klienta za 10 zł i ten klient wyda następnie 100 zł przez okres trwania produktu, ekonomika strategii nabycia jest korzystna dla skalowalnego wzrostu.
5. Analiza przychodów
Strumienie przychodów
Firma powinna mieć określone różne strumienie przychodów. Począwszy od usług abonamentowych po usługi premium, które mogą być dodatkiem do przychodów z reklam. Model freemium jest bardzo popularny w branży SaaS. W takim modelu firma musi określić, w jaki sposób będzie uzupełniała przychody obok przychodów z subskrypcji.
Firma powinna mieć określone różne strumienie przychodów. Począwszy od usług abonamentowych po usługi premium, które mogą być dodatkiem do przychodów z reklam. Model freemium jest bardzo popularny w branży SaaS. W takim modelu firma musi określić, w jaki sposób będzie uzupełniała przychody obok przychodów z subskrypcji.
Rentowność
Moment, w którym modele finansowe wchodzą do gry. Nie da się dokładnie określić, kiedy firma zacznie przynosić zyski, ale istotne jest, by inwestorzy zapoznali się ze wstępnymi projekcjami przychodów, aby mniej więcej wiedzieli, kiedy pomysłodawcy planują osiągnąć próg rentowności.
Moment, w którym modele finansowe wchodzą do gry. Nie da się dokładnie określić, kiedy firma zacznie przynosić zyski, ale istotne jest, by inwestorzy zapoznali się ze wstępnymi projekcjami przychodów, aby mniej więcej wiedzieli, kiedy pomysłodawcy planują osiągnąć próg rentowności.
CLV
To koszt zaangażowania i utrzymania klienta przez okres trwania relacji z firmą. Ta liczba jest łatwa do określenia przy usługach abonamentowych. W modelu niesubskrypcyjnym, jak Facebook, ten wskaźnik jest używany do określenia na ile klient przyczynia się do wzrostu firmy.
To koszt zaangażowania i utrzymania klienta przez okres trwania relacji z firmą. Ta liczba jest łatwa do określenia przy usługach abonamentowych. W modelu niesubskrypcyjnym, jak Facebook, ten wskaźnik jest używany do określenia na ile klient przyczynia się do wzrostu firmy.
Inwestorzy
Warto obserwować branżę. Jeśli sam jesteś początkujący, spróbuj przeanalizować działania inwestorów z sukcesem lokujących swoje pieniądze. Dotyczy to zwłaszcza inwestowania w nieznanym sektorze. Zwróć się w stronę ekspertów, którzy w oparciu o doświadczenie i intuicję wiedzą, jaki biznes może im przynieść zyski. Przykładowo, jeśli ekspert social media inwestuje w nowy produkt społecznościowy, to prawdopodobnie ma ku temu dobry powód.
Warto obserwować branżę. Jeśli sam jesteś początkujący, spróbuj przeanalizować działania inwestorów z sukcesem lokujących swoje pieniądze. Dotyczy to zwłaszcza inwestowania w nieznanym sektorze. Zwróć się w stronę ekspertów, którzy w oparciu o doświadczenie i intuicję wiedzą, jaki biznes może im przynieść zyski. Przykładowo, jeśli ekspert social media inwestuje w nowy produkt społecznościowy, to prawdopodobnie ma ku temu dobry powód.
Jeśli masz możliwość inwestowania w spółki, w które już zainwestowały fundusze VC, PE czy inkubatory, może to stanowić dobry znak potwierdzający potencjał spółki. Duzi inwestorzy mają zespoły analityków, którzy dokonują szczegółowych analiz spółek pod kątem inwestycyjnym. Ich inwestycja może stanowić niejako ewentualną rekomendację. Platformy crowdfundingowe dają szansę inwestorom indywidualnym na inwestowanie w spółki, w które już zainwestował inwestor instytucjonalny potwierdzając tym samym ich potencjał.
Podsumowanie
Startupy to ryzykowne inwestycje, ale dokonanie właściwej analizy, pozwoli wyjść z inwestycji z zyskiem. Oczywiście nie zarobisz w jedną noc. Oczekiwany horyzont inwestycyjny to od 3 do 5 lat. Nie inwestuj wszystkich pieniędzy w jedną spółkę. Stwórz zdywersyfikowany portfel inwestycyjny spółek na wczesnym etapie rozwoju.
Startupy to ryzykowne inwestycje, ale dokonanie właściwej analizy, pozwoli wyjść z inwestycji z zyskiem. Oczywiście nie zarobisz w jedną noc. Oczekiwany horyzont inwestycyjny to od 3 do 5 lat. Nie inwestuj wszystkich pieniędzy w jedną spółkę. Stwórz zdywersyfikowany portfel inwestycyjny spółek na wczesnym etapie rozwoju.
Reklama.