5 rekomendacji jak rozwijać i wspierać przedsiębiorczość

Wiedza zdobyta w toku kształcenia na uczelniach wyższych nie koresponduje z umiejętnościami praktycznymi. Polskie uczelnie nastawione są na kształcenie pracowników, nie pracodawców. Brak wśród wykładowców praktyków mających doświadczenie w biznesie. Problem jednak jest dużo głębszy i zaczyna się dużo wcześniej - już na etapie szkolnictwa gimnazjalnego, gdzie przedsiębiorczości nie uczy się w ogóle lub uczą ją osoby przypadkowe. Jako twórcy Manifestu Młodych Przedsiębiorców zaproponowaliśmy, żeby już na etapie gimnazjum wprowadzić doradztwo zawodowe i praktyczne zajęcia z przedsiębiorcami.

Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych powinni mieć zapewnione zajęcia z przedsiębiorczości przez wszystkie trzy lata nauki, podczas których mieliby również możliwość prowadzenia wirtualnej firmy, której sukces lub porażka determinowałaby ocenę końcową z przedmiotu. W ramach zajęć z przedsiębiorczości powinny odbywać się również spotkania z praktykami.

Według badania GfK Polonia (2009) zaledwie niecała połowa Polaków lubi przedsiębiorców (48%), uważa ich za osoby uczciwe wobec państwa (46%), które troszczą się o swoich pracowników (43%). Poprawa wizerunku następuje powoli: zmiana negatywnych opinii nt. uczciwości, troski i generalnie „lubienia” przedsiębiorców wyniosła 11% w ciągu 3 lat (GfK Polonia).

Przedsiębiorca w Polsce, mimo ogromnego wkładu w rozwój gospodarki, ma ciągle mało pozytywny wizerunek. Zgodnie z badaniami, powyżej tyko połowa Polaków ufa przedsiębiorcom. Praca nad promocją wizerunku przedsiębiorcy powinna być ciągła i realizowana na różnych szczeblach administracji publicznej. Jest to szczególnie istotne w przypadku Młodych Przedsiębiorców, którzy poza codziennymi trudnościami związanymi z prowadzeniem biznesu zderzają się często z niechęcią społeczną i stygmatyzowaniem przedsiębiorców. Rząd ma tu swoją ważną rolę do odegrania. Młodzi Przedsiębiorcy – tak jak się to dzieje w niektórych wysoce rozwiniętych krajach – powinni być konsultantami Rządu odnośnie nowych technologii i rozwoju młodej przedsiębiorczości. Dobrym przykładem jest tutaj rząd holenderski, którego doradcą odnośnie nowych technologii jest 17-sto letni Młody Przedsiębiorca. Działania tego typu zmierzać będą do wzmocnienia w społeczeństwie pozytywnego obrazu przedsiębiorców i “odczarowania” negatywnego wizerunku przedsiębiorcy.

Samorząd gospodarczy jest integralnym elementem państwa obywatelskiego. Szczególną rolę odgrywa w dobie spowolnienia gospodarczego, którego skutki odczuwają nie tylko przedsiębiorcy, ale całe społeczeństwo. Najważniejszymi założeniami silnego samorządu gospodarczego powinny być: zapewnienie pełnej, publicznej reprezentacji przedsiębiorcom, utworzenie organów samorządu jako instytucji publicznej realizującej, obok własnych, zadania publiczne zlecone i powierzone, stworzenie możliwości wyrażania wspólnych stanowisk w imieniu przedsiębiorców i ich organizacji w procesie legislacyjnym.

Silny samorząd gospodarczy umożliwiał będzie wsparcie działań Młodych Przedsiębiorców. Tworzenie przyjaznej atmosfery i platformy współpracy pomiędzy Młodymi Przedsiębiorcami i doświadczonymi wpływać będzie na rozwój obu stron. Przypomnę tylko, że Izby Gospodarcze funkcjonują obecnie w ramach ustawy z 1989r.

Skłonność do podejmowania ryzyka i ponoszenia porażek jest najwyższa wśród młodych ludzi i to wtedy powinien generować się największy odsetek zakładanych firm. Z badań prowadzonych wśród studentów pierwszego roku wynika, że większość z nich wyraża chęć założenia i prowadzenia własnej działalności w przyszłości. Liczba ta drastycznie maleje pod koniec studiów, kiedy to zdecydowana mniejszość studentów wyraża chęć i gotowość prowadzenia własnej firmy. Studia powinny kształcić pracowników na równi z pracodawcami (praktyczne podejście do nauki przedsiębiorczości) i w równym stopniu zachęcać do podejmowania działalności gospodarczej, jak do rozwijania kompetencji do pracy w przyszłości w roli pracownika.

Proponujemy również zmianę organizacji praktyk studenckich i nauki przedsiębiorczości. Celem praktyk studenckich powinno być zdobycie praktycznych umiejętności – nie jak obecnie zbieranie materiałów do pracy dyplomowej. W ramach praktyki powinno być zaliczane prowadzenie własnej firmy, np. w inkubatorach przedsiębiorczości, czy też w ogóle prowadzenie własnej firmy. Potrzebna jest również reorganizacja zakresu działania uczelnianych biur karier, które mogłyby np. prowadzić konkursy dla studentów z najlepszymi biznesplanami na własny biznes.

Zmiana mentalności jest chyba najtrudniejszym z wyzwań, ale nie jest niemożliwa. Jesteśmy przekonani, iż sukces gospodarczy naszego kraju zależy w dużej mierze od tego, jakie będzie nastawienie społeczeństwa do przedsiębiorców. To ma swój praktyczny wymiar chociażby w relacjach pomiędzy urzędnikami i przedsiębiorcami, gdzie bardzo ważną kwestią jest zmiana nastawienia urzędów na pomoc dla rozwoju przedsiębiorstw. Ważne w tym wszystkim jest to by przedsiębiorcy nie bali się urzędników, a ci byli nastawieni na pomaganie im. Mamy takie przykłady w innych krajach, więc czerpmy z tego. Jest to z całą pewnością związane z tym, iż powinny zostać nałożone na urzędników ramy odpowiedzialności (jak to określają odpowiednie akty prawne w przypadku przedsiębiorców, pracodawców i pracowników, czy też kontrahentów). Decyzje powinny być podejmowane odpowiedzialnie.

Istnieją dwie podstawowe ścieżki rozwoju zawodowego dla młodych ludzi: praca na etacie i prowadzenie własnej firmy. Jeden i drugi wybór jest dobry, nie ma złej drogi - o ile decyzje podejmowane są świadomie. Jednocześnie potrzebujemy zdać sobie sprawę, że obydwie drogi wymagają odpowiedniego przygotowania i przemyślenia.

Czerpiąc jako Forum Młodych Przedsiębiorców doświadczenia z Programu „Młody Przedsiębiorca w nowoczesnym mieście”, który prowadzimy już od dwóch lat w Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach, czując odpowiedzialność za grupę Młodych Przedsiębiorców i dzięki wsparciu oraz zaangażowaniu Partnerów z całej Polski powstał Manifest Młodych Przedsiębiorców, który skupiając się na pięciu obszarach tematycznych wskazuje sposoby i narzędzia wsparcia oraz rozwoju obecnych i przyszłych Młodych Przedsiębiorców. Wierzymy również, że Manifest jest odpowiedzią na rosnące bezrobocie wśród młodych ludzi, wiążącą się z tym emigracją i jednym ze sposobów uniknięcia pułapki średniego dochodu.

Publikując Manifest, przedstawiając go w Sejmie oraz w Kancelarii Prezydenta RP chcieliśmy, żeby Polska stała się Europejską Stolicą Młodej Przedsiębiorczości. Temat ten jest niezwykle istotny szczególnie teraz w kontekście prac nad projektem ustawy Prawo Działalności Gospodarczej, której założenia przyjęła w maju Rada Ministrów. Złożyliśmy również swoje propozycje do tej ustawy, proponując m.in. wprowadzenie do ustawy terminu „Młody Przedsiębiorca” oraz „startup” – świadomie wprowadzając takie właśnie rozróżnienie.