Reklama.
Reklama.
Reklama.
Jak prawidłowo podpisać weksel – czy wystarczy parafa?
Zgodnie z art. 101 pkt 7 Prawa wekslowego, weksel własny musi zawierać podpis wystawcy weksla. Zgodnie z art. 102 Prawa wekslowego nie będzie uważany za weksel własny dokument, któremu brak jednej z cech, wskazanych w artykule 101. Podpis wystawcy weksla jest elementem bezwzględnie obowiązkowym w przypadku weksla i ustawa nie wprowadza w tym przypadku żadnych wyjątków.
Reklama.
Funkcja weksla
Weksel, wbrew wszelkim pozorom, jest bardzo często stosowany w obrocie gospodarczym. Przede wszystkim stosuje się go jako zabezpieczenie wykonania zobowiązań handlowych zaciąganych przez przedsiębiorców. Wówczas pełni on funkcję gwarancyjną, tzn. gwarantuje zapłatę za usługę lub towar. Weksel ułatwia też dochodzenie zapłaty przed sądem, ponieważ nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. Weksle jest naprawdę przydaty w obrocie gospodarczym.
Jaki powinien być podpis na wekslu?
Wracając do przywołanego już art. art. 101 pkt 7 Prawa wekslowego, zgodnie z którym weksel własny musi zawierać podpis wystawcy weksla, należy wskazać, że pojęcie „podpis wystawcy weksla”, w rozumieniu art. 101 pkt 7 Prawa wekslowego, mieści w sobie jedynie własnoręczne umieszczenie brzmienia nazwiska. Przy podpisie chodzi bowiem o zadokumentowanie nie tylko brzmienia nazwiska, lecz także i charakteru pisma, by w ten sposób ułatwić orientację w rozpoznaniu osoby, przyjmującej na siebie zobowiązanie wekslowe jedynie przez podpisanie weksla (tak trafnie orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 1933 r., II CRw 603/33, Zb. Orz. 1934, nr 1, poz. 33). Także funkcja podpisu na wekslu, a więc dokumencie przeznaczonym do obiegu, przemawia za tym, by obejmował on nazwisko wystawcy, gdyż identyfikacji osoby składającej oświadczenie woli dokonuje tu potencjalnie każdy uczestnik obrotu (tak P. Machnikowski, Prawo wekslowe, Warszawa 2009, s. 64). W literaturze stanowisko takie zajmuje też Adam Szpunar w: O podpisie wystawcy weksla, Rejent 1993, nr 2., zdaniem którego podpis na wekslu nie musi być wprawdzie całkowicie wyraźny czy czytelny, ale nie może też być nieczytelny; musi on wyglądać tak, aby każdy znający nazwisko wystawcy mógł je odczytać.
W orzecznictwie przyjmuje się powszechnie, że podpis wystawcy weksla musi zawierać co najmniej jego nazwisko (por. orzeczenie pełnego kompletu Izby Trzeciej Sądu Najwyższego z 19 maja 1928 r., Rw 2483/27, LexisNexis nr 358888, OSP 1928, poz. 419; orzeczenie Sądu Najwyższego z 22 maja 1930 r., Rw 2663/29, LexisNexis nr 367758, OSP 1930, nr 7, poz. 323; z 5 listopada 1930 r., III.1 Rw 613/30, LexisNexis nr 364526, Zb.Urz. 1930, nr II, poz. 232; z 22 września 1932 r., III.1 Rw 1386/32, LexisNexis nr 364528, Zb.Urz. 1932, nr II, poz. 158; z 12 maja 1933 r., C II Rw 603/33, Zb.Urz. 1934, nr I, poz. 33). Wniosek ten potwierdza art. 2 ust. 4 (tak I. Heropolitańska, Weksel..., s. 64; A. Szpunar, M. Kaliński, Komentarz..., s. 61). Pogląd ten znalazł wyraz w pierwszym zdaniu sentencji uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 30 grudnia 1993 r., III CZP 146/93, LexisNexis nr 298632 (OSNCP 1994, nr 5, poz. 94), które brzmi: „Podpis wystawcy weksla musi obejmować co najmniej nazwisko” i w pełni zasługuje na aprobatę.
Wracając do przywołanego już art. art. 101 pkt 7 Prawa wekslowego, zgodnie z którym weksel własny musi zawierać podpis wystawcy weksla, należy wskazać, że pojęcie „podpis wystawcy weksla”, w rozumieniu art. 101 pkt 7 Prawa wekslowego, mieści w sobie jedynie własnoręczne umieszczenie brzmienia nazwiska. Przy podpisie chodzi bowiem o zadokumentowanie nie tylko brzmienia nazwiska, lecz także i charakteru pisma, by w ten sposób ułatwić orientację w rozpoznaniu osoby, przyjmującej na siebie zobowiązanie wekslowe jedynie przez podpisanie weksla (tak trafnie orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 1933 r., II CRw 603/33, Zb. Orz. 1934, nr 1, poz. 33). Także funkcja podpisu na wekslu, a więc dokumencie przeznaczonym do obiegu, przemawia za tym, by obejmował on nazwisko wystawcy, gdyż identyfikacji osoby składającej oświadczenie woli dokonuje tu potencjalnie każdy uczestnik obrotu (tak P. Machnikowski, Prawo wekslowe, Warszawa 2009, s. 64). W literaturze stanowisko takie zajmuje też Adam Szpunar w: O podpisie wystawcy weksla, Rejent 1993, nr 2., zdaniem którego podpis na wekslu nie musi być wprawdzie całkowicie wyraźny czy czytelny, ale nie może też być nieczytelny; musi on wyglądać tak, aby każdy znający nazwisko wystawcy mógł je odczytać.
W orzecznictwie przyjmuje się powszechnie, że podpis wystawcy weksla musi zawierać co najmniej jego nazwisko (por. orzeczenie pełnego kompletu Izby Trzeciej Sądu Najwyższego z 19 maja 1928 r., Rw 2483/27, LexisNexis nr 358888, OSP 1928, poz. 419; orzeczenie Sądu Najwyższego z 22 maja 1930 r., Rw 2663/29, LexisNexis nr 367758, OSP 1930, nr 7, poz. 323; z 5 listopada 1930 r., III.1 Rw 613/30, LexisNexis nr 364526, Zb.Urz. 1930, nr II, poz. 232; z 22 września 1932 r., III.1 Rw 1386/32, LexisNexis nr 364528, Zb.Urz. 1932, nr II, poz. 158; z 12 maja 1933 r., C II Rw 603/33, Zb.Urz. 1934, nr I, poz. 33). Wniosek ten potwierdza art. 2 ust. 4 (tak I. Heropolitańska, Weksel..., s. 64; A. Szpunar, M. Kaliński, Komentarz..., s. 61). Pogląd ten znalazł wyraz w pierwszym zdaniu sentencji uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 30 grudnia 1993 r., III CZP 146/93, LexisNexis nr 298632 (OSNCP 1994, nr 5, poz. 94), które brzmi: „Podpis wystawcy weksla musi obejmować co najmniej nazwisko” i w pełni zasługuje na aprobatę.
Brak podpisu i co dalej?
Unieważnia weksel podpis składający się z samego imienia, nawet jeżeli możliwa jest identyfikacja wystawcy (inaczej niż np. przy testamencie holograficznym - por. cytowane w uchwale orzeczenie Sądu Najwyższego z 23 kwietnia 1960 r., 3 CO 8/60, LexisNexis nr 316631, OSN 1961, nr 1, poz. 27).
Unieważnia weksel podpis składający się z samego imienia, nawet jeżeli możliwa jest identyfikacja wystawcy (inaczej niż np. przy testamencie holograficznym - por. cytowane w uchwale orzeczenie Sądu Najwyższego z 23 kwietnia 1960 r., 3 CO 8/60, LexisNexis nr 316631, OSN 1961, nr 1, poz. 27).
Parafa a podpis.
Należy też zauważyć, że Sąd Najwyższy rozgranicza pojęcia podpisu – także skróconego – od parafy. Parafa to znak graficzny obejmujący inicjały, podpis zaś obejmuje co najmniej nazwisko piszącego, przy czym może wystąpić w postaci skróconej przez pominięcie niektórych liter. Dalsza różnica dotyczy funkcji, ponieważ parafa stanowi jedynie sposób sygnowania dokumentu, mający świadczyć o tym, że jest on przygotowany do złożenia podpisu. Parafa na wekslu nie spełnia wymagań art. 1 pkt 8 i prowadzi do nieważności weksla – tak J. Jastrzębski Komentarz do ustawy - Prawo wekslowe, [w:] Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, wyd. III, LexisNexis 2014, teza nr 17 do art. 1 Prawa wekslowego. Stanowisko to ma wprost zastosowanie do weksla własnego, a zatem do art. 101 pkt 7 Prawa wekslowego.
Konsekwencje parafowania weksla.
Unieważnia weksel umieszczenie na nim zamiast podpisu parafy, tj. inicjału będącego pierwszymi literami imienia i nazwiska lub innego znaku graficznego niebędącego podpisem – tak I. Heropolitańska, Komentarz do ustawy - Prawo wekslowe, [w:] Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, LEX 2011, teza nr 2.10.2. do art. 1 Prawa wekslowego.
Na uwagę zasługuje także stanowisko A. Szpunara i M. Kalińskiego w: Komentarz do prawa wekslowego i czekowego, Warszawa 2003, s. 60, które rozwija rozważania zawarte w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 30 grudnia 1993 r., III CZP 146/93, LexisNexis nr 298632 (OSNCP 1994, nr 5, poz. 94) odnoszące się do znaczenia podpisu pod treścią weksla i relacji podpisu do parafy: „Po pierwsze, podpis musi wskazywać dostatecznie dokładnie osobę wystawcy. W omawianej uchwale Sąd Najwyższy z niezwykłą skrupulatnością zestawił wszystkie przedwojenne orzeczenia w tej sprawie. Ostateczny wniosek nie nasuwa żadnych zastrzeżeń. Podpis wystawcy musi obejmować co najmniej jego nazwisko (tak słusznie pierwsza teza uchwały). Przepisy prawa wekslowego nie przewidują wymagania wskazania również imienia wystawcy (podobnie w odniesieniu do remitenta i trasata). Nasuwa się jednak uwaga, że podanie także imienia wystawcy ułatwia jego identyfikację, a przez to obiegowość weksla. Natomiast nie wystarczy podpisanie samym imieniem, chociaż okoliczności sprawy pozwalają na identyfikację osoby wystawcy. Po drugie, żadnych zastrzeżeń nie wywołują wywody Sądu Najwyższego na temat parafy, skrótu podpisu oraz inicjałów. Jak wiadomo, występują pewne wątpliwości co do zakresu wymienionych pojęć. Wątpliwości te starał się usunąć Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały. Parafa (w ścisłym tego słowa znaczeniu) oznacza znak ręczny, składający się z inicjałów. Natomiast skrót podpisu polega na pominięciu niektórych słów w celu uczynienia go krótszym. Jak to podkreślił Sąd Najwyższy, parafę odróżnia od podpisu przede wszystkim jej funkcja. Parafa bowiem stanowi sposób sygnowania dokumentu, mający świadczyć o tym, że jest on przygotowany do złożenia podpisu. Dla tego parafa nie może być uznana za podpis wystawcy weksla. To samo dotyczy zamieszczenia jedynie skrótu podpisu lub inicjałów”.
Zwróć uwagę na podpis!
Ważne jest aby przyjmując weksle jako zabezpieczenie płatności pamiętać, że musi on być podpisany czytelnym imieniem i nazwiskiem wystawcy. Zachowanie tego elementu będzie decydowało o ważności weksla.
Reklama.