Wejście w życie unijnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO) spowoduje zmiany w polskim Kodeksie pracy. Zmodyfikowane zostaną przepisy o przetwarzaniu danych osobowych kandydatów do pracy i pracowników. Zmiany dotyczą zatem wszystkich przedsiębiorców, którzy zatrudniają pracowników. Szczególnie odczują je jednak firmy zajmujące się rekrutacją oraz przetrzymywaniem i tworzeniem baz danych potencjalnych pracowników dla innych firm.
Zmiany w Kodeksie pracy
Główne zmiany w Kodeksie pracy dotyczyć będą zakresu przetwarzania danych osobowych pracowników i kandydatów na pracowników oraz zgody na przetwarzanie danych osobowych. Nie są one rewolucyjne. W ich wyniku jednak niektóre instytucje zostaną ukształtowane inaczej niż dotychczas oraz zostaną wprowadzone pewne nowe rozwiązania, zwłaszcza jeżeli chodzi o monitoring w miejscu pracy.
Przetwarzanie danych przed nawiązaniem stosunku pracy
Zgodnie z projektowanymi regulacjami pracodawca żąda od osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub od pracownika podania określonych danych osobowych. Wyraz „żąda” użyty w art. 221 § 1 i 2 Kodeksu pracy wskazuje, że jest to obowiązek pracodawcy (aktualnie Kodeks pracy posługuje się sformułowaniem „Pracodawca ma prawo żądać”, a więc nadaje pracodawcy uprawnienie, a nie kształtuje jego obowiązek).
Ponadto pracodawca nie będzie mógł już żądać i przetwarzać imion rodziców i adresu zamieszkania kandydatów na pracowników (chyba że adres ten kandydat podał jako adres do korespondencji, czyli adres zamieszkania jest tożsamy z adresem do korespondencji). Będzie mógł natomiast przetwarzać adres poczty elektronicznej albo numer telefonu kandydata – ustawodawca uznał bowiem, że wystarczy jedna z tych form komunikacji. Prawdopodobnie jednak pracodawcy będą mogli skorzystać z dobrodziejstwa projektowanego art. 222 § 1 Kodeksu pracy i przetwarzać zarówno numer telefonu, jak i adres e-mail, jeśli obie te dane będą dotyczyły stosunku pracy i osoba ubiegająca się o zatrudnienie wyrazi na to zgodę w oświadczeniu złożonym w postaci papierowej lub elektronicznej.
Przetwarzanie danych po nawiązaniu stosunku pracy
Jeśli chodzi o pracowników, to planowane regulacje wyłączają możliwość przetwarzania danych w postaci imion ich rodziców, chyba że podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy, obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów lub jest to niezbędne do wypełniania obowiązku pracodawcy nałożonego przepisem prawa. Przetwarzanie adresu do korespondencji, adresu poczty elektronicznej albo numeru telefonu będzie możliwe tylko za zgodą wyrażoną na piśmie lub elektronicznie. Po nawiązaniu stosunku pracy konieczne zatem będzie uzyskanie zgody od pracownika na przetwarzanie tych danych.
Przetwarzanie danych o stanie zdrowia pracownika
Nowe przepisy Kodeksu pracy wprowadzą też pewne ograniczenia w przetwarzaniu danych osobowych wrażliwych. Po pierwsze przetwarzanie przez pracodawcę danych biometrycznych będzie możliwe tylko w odniesieniu do danych osobowych pracownika, które dotyczą stosunku pracy, jeżeli pracownik wyrazi na to zgodę w oświadczeniu złożonym w postaci papierowej lub elektronicznej. Ponadto nowa regulacja wprowadza w zasadzie absolutny zakaz przetwarzania danych osobowych o nałogach, o stanie zdrowia oraz o życiu seksualnym lub orientacji seksualnej.
Monitoring w miejscu pracy
Konieczność dostosowania przepisów prawa pracy do wymogów stawianych przez RODO spowodowała, że wreszcie w Kodeksie pracy uregulowano kwestie związane z monitoringiem w miejscu pracy. O korzystaniu z monitoringu pracodawca będzie miał obowiązek powiadomić pracowników na 14 dni przed jego wprowadzeniem. Jeżeli pracodawca będzie zaś przyjmował nowych pracowników, a już korzysta z monitoringu, będzie musiał ich o tym poinformować przed dopuszczeniem ich do pracy.
Ponadto projektowana regulacja wyraźnie wskazuje, że monitoring nie może stanowić środka kontroli wykonywania pracy przez pracownika. Wprowadzenie monitoringu w miejscu pracy będzie możliwe tylko dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników lub ochrony mienia lub zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
Podsumowanie
Planowana nowelizacja Kodeksu pracy dokładnie określa, jakie dane kandydatów do pracy i pracowników można będzie przetwarzać, kiedy wymagana będzie zgoda na przetwarzanie danych i w odniesieniu do jakich danych osobowych. Ponadto wprowadza zakazy dotyczące przetwarzania określonych danych wrażliwych tych osób i reguluje zagadnienie monitoringu w miejscu pracy.
Opisane regulacje spowodują, że szczególnie przedsiębiorcy z branży HR oraz ci zatrudniający większą liczbę pracowników będą musieli wdrożyć stosowne procedury i dokumentację, która pozwoli na prawidłowe i legalne przetwarzanie danych osobowych pracowników i kandydatów do pracy.