By unowocześnić szkołę, wpierw musimy unowocześnić siebie

Podobne pytanie można zadać naszym dziadkom – czemu interesowało, czy fascynowało ich radio czy telewizja? Czemu naszych rodziców interesowały telefony komórkowe? Ponieważ to były urządzenia, które nieodzownie wkomponowały się w ich życie. To samo będzie z e-learningiem. Prędzej czy później będzie to wiodąca forma nauczania. Miałem ambicję być liderem we wdrażaniu nowych technologii informatycznych , a tym samym w udoskonalaniu i unowocześnianiu pracy w szkole . Praca w Zespole Szkół STO w Raciążu dała mi możliwości realizacji moich pomysłów.

E-learning jest rozwiązaniem , które może stosować każda szkoła. Jest to możliwość i wymóg naszych czasów , niezbędny do umożliwienia słuchaczom docierania nowoczesnymi metodami do wiedzy ,wzbudzenia w nich wielopoziomowego zainteresowania różnymi dziedzinami , jak też nadążania za możliwościami XXI wieku w procesie nauczania.

Pracę w Zespole Szkół STO w Raciążu zacząłem w 2010 roku. W tym czasie w szkolnej pracowni informatycznej była jedna tablica interaktywna, bez dziennika elektronicznego. Nie było też szkolnej strony internetowej dla liceum ogólnokształcącego. Materiały dla słuchaczy szkoły policealnej umieszczane były na zwykłym serwerze FTP. Studiowałem wtedy na Uniwersytecie Warszawskim. Tematem mojej pracy magisterskiej był „E-biznes w przedsiębiorstwie”, a jedną z części składowych e-biznesu jest właśnie e-learning. Pracując w szkole mogłem praktycznie wykorzystać badania przeprowadzane i opisane w mojej pracy dyplomowej.

Miałem ogromne szczęście ,gdyż dyrektor szkoły, był i jest wielkim entuzjastą wprowadzania wszystkiego, co lepsze i nowoczesne, dzięki czemu miałem olbrzymie możliwości wykorzystania moich umiejętności w unowocześnianiu metod nauczania w naszej szkole. Jestem za tę przychylność bardzo wdzięczny. Zacząłem od założenia strony internetowej dla liceum młodzieżowego - obecnie jest to najważniejsza wizytówka każdej szkoły. W międzyczasie szkoła zakupiła nową tablicę interaktywną, która zamontowana została w klasie nie wykorzystywanej dotychczas przez uczniów. Jako pierwszy nauczyciel wykorzystywałem tę tablicę na każdej swojej lekcji matematyki . Licealiści oceniali wtedy te lekcje jako ciekawsze. Praca z tablicą dawała lepsze efekty edukacyjne, ponieważ wśród uczniów przeważają wzrokowcy.

Aktualnie platforma jest bazą zawierającą około 1500 pytań dla 7 zawodów podzielonych na przedmioty w obrębie każdego kierunku kształcenia. Co semestr dodawanych jest około 200 – 300 nowych pytań, co sprawia, że platforma ta stanie się niedługo największym bankiem egzaminów z kwalifikacji. Działa ona na tej samej zasadzie co platforma CKE – pytania i odpowiedzi są układane w sposób losowy, co uniemożliwia pracę niesamodzielną. Na szkolnej platformie przeprowadzane są wszystkie egzaminy semestralne w zawodowych szkołach policealnych. Platforma opiera się na wolnych zasobach , dzięki czemu szkoła nie musiała ponosić kosztów.

Na początku 2015 roku podjęliśmy się rozbudowy otwartych zasobów edukacyjnych dla uczniów i nauczycieli ZS STO. W pierwszej kolejności powstały platformy edukacyjne oparte na jednym z narzędzi Google – Bloggerze. Do tej pory stworzone zostały platformy dla słuchaczy pięciu kierunków i cały czas powstają kolejne. Znajdziemy tu materiały w formie artykułów, e-booków, pdf oraz materiałów multimedialnych.

W miesiącach lipcu i sierpniu 2015 przeszkoliliśmy naszych nauczycieli pod katem samodzielnego tworzenia i publikacji kontentu edukacyjnego. Dzięki temu pedagodzy potrafią umieszczać własne materiały i multimedia w sieci. Tworzone są również filmowe nagrania z zajęć praktycznych odbywających się na poszczególnych kierunkach kształcenia. Nasi nauczyciele zostali również przygotowani do wykorzystania tabletów w nauczaniu.

Zarówno szkolna Blogosfera, platformy Moodle jak i zamieszczone w tych zasobach materiały są niekomercyjne, udostępnione na wolnej licencji, a szkoła nie pobiera z tego tytułu żadnych opłat. Tradycyjne podręczniki zastąpiły je nowoczesne e-booki i multibooki. Nasi uczniowie od pierwszych dni w szkole mają darmowy dostęp do praktycznie wszystkich materiałów dydaktycznych i wspomagających naukę zarówno przedmiotów ogólnokształcących jak i zawodowych.

We wrześniu 2015 roku w liceum ogólnokształcącym zrezygnowaliśmy z tradycyjnych podręczników, zastępując je ich elektroniczną wersją. Zakupiliśmy 60 tabletów opartych na systemie Android oraz podręczniki do szkolnej e-biblioteki. Każdemu z naszych uczniów na czas kształcenia wypożyczamy nieodpłatnie tablet wraz z kompletem e-podręczników i potrzebnym oprogramowaniem.

E-podręczniki, które udostępniamy naszym uczniom powstały specjalnie na potrzeby naszej szkoły. Jako materiał bazowy wykorzystano zakupione w wydawnictwach podręczniki zatwierdzone do użytku szkolnego. Podręczniki te poddane zostały digitalizacji w technologii HTML5, dzięki czemu możemy zamieszczać w nich wybrane przez nauczycieli materiały multimedialne w oparciu o otwartą licencję (np. Khan Academy). Nasze e-podręczniki obsługiwane są przez tablety, które udostępniamy uczniom zarówno w szkole4 jak i do uzytku w domu.

Chcąc być użytkownikiem naszych zasobów, trzeba być słuchaczem naszej szkoły lub nauczycielem. Nie udostępniamy materiałów na zewnątrz. Postępujemy zgodnie z prawem i szanujemy prawa autorskie i intelektualne. Nie chcemy, aby nasze e-podręczniki i inne materiały dydaktyczne były rozpowszechniane poza naszą kontrolą. Oprócz tego, wymagane jest uzyskanie indywidualnych haseł umożliwiających dostęp do biblioteki i platform.

Nauczyciele bardzo entuzjastycznie przyjęli tę zmianę w naszej szkole. Podjęli próby udoskonalania e-bibliotek, czego przykładem może być np. e-zeszyt ćwiczeń z matematyki opracowany przeze mnie i oparty na platformie Moodle. W chwili obecnej znajduje się w nim ~850 przykładów do klasy I. Zeszyt ćwiczeń równie dobrze będzie mógł służyć jako narzędzie do sprawdzania wiedzy. Z języka polskiego opracowywana jest biblioteka lektur (nie będzie już wytłumaczenia, że zabrakło książek w bibliotece). Istnieje również filmoteka, gdzie w chwili obecnej znajdują się interpretacje i opisy utworów literackich wykorzystywanych na lekcjach języka polskiego. Planowane jest również umieszczenie lektur w formie video.

Przejście z tradycyjnych podręczników na tablety było ogromnym krokiem naprzód, wieńczącym wprowadzanie nowoczesnych technologii do szkoły. Teraz należy tylko unowocześniać sprzęt oraz rozwijać umiejętności nauczycieli w zakresie kreatywnego wykorzystywania wszystkich możliwości jakie te urządzenia dają.

Obecna generacja uczniów urodziła się w czasach, gdy Internet był już codziennością. Tym, czym dla nas była i jest telewizja. Dla nich nauka z papierowych podręczników jest czymś sztucznym, nienaturalnym. Żaden z nich nie chodzi już do bibliotek i nie szuka zagadnień w słowniku PWN. Znacznie sprawniej wyszukują oni informacje w Internecie. Naszymi słuchaczami są ludzie dorośli, pracujący, często opiekujący się dziećmi. Zdarza się, że czasem nie mogą się zjawić na zajęciach. Dzięki e-learningowi nie tracą nic z zajęć. Wszelkie materiały są udostępnione, więc można uczyć się samodzielnie w domu. Nauczyciele, przygotowując materiał z danego obszaru, mogą go wykorzystywać przez kolejne lata. Muszą tylko uzupełniać i aktualizować wiadomości. E-learning jest rodzajem kursu indywidualnego, w związku z czym, prowadzący nadzoruje naukę każdego ucznia z osobna, co w realiach szkoły tradycyjnej jest znacznie utrudnione, o ile w ogóle możliwe.

Tak, jest to nieuniknione. Jestem zdania, że w przyszłości nowoczesny e-learning zastąpi tradycyjne formy kształcenia.

Nie ma takiego zagrożenia. Gdyby tak było, nie wprowadzałbym go w swojej szkole, gdyż martwiłbym się o utratę pacy. E-learning to tylko metoda nauczania z wykorzystaniem sieci internet i komputera, tabletu, smartfonu. Ktoś jednak musi w dalszym ciągu przygotowywać materiały, wskazywać kierunek uczenia się, wyjaśniać sprawy trudne i problematyczne, być mentorem i przewodnikiem dla uczniów.

Przede wszystkim szkoła powinna nadążać za potrzebami i umiejętnościami uczniów. Nie możemy zatrzymać się na etapie tablicy i kredy, gdy oni płynnie posługują się smartfonami i mają wszystkie narzędzia w jednym urządzeniu. By unowocześnić szkołę, wpierw musimy unowocześnić siebie.