W niemal każdej części świata wymiana wizytówek jest istotną częścią rozpoczynania współpracy z nowym partnerem biznesowym. Jednak w chińskiej kulturze biznesowej zwyczaj wręczania wizytówek (po chińsku名片, míngpiàn) ma szczególne znaczenie w nawiązywaniu relacji, co wiąże się z jego długą historią w tym kraju. Jak wręczyć wizytówkę w Chinach i nie popełnić gafy?
Już w XV wieku Chińczycy, chcąc poinformować kogoś o chęci złożenia wizyty, przekazywali też zamiar poprzez przesyłanie karteczek ze swoim nazwiskiem. Wizytówki wręczano również przy wejściach do miejsc przeznaczonych dla elit, by właściciel lokalu mógł zdecydować, czy dana osoba cieszy się wystarczająco wysoką pozycją w społeczeństwie, żeby wejść.
W kraju, w którym tworzenie sieci stałych kontaktów biznesowych jest tak silnie wpisane w tradycję, w relacjach z partnerami szczególnie łatwo o potknięcia wynikające z kulturowych różnic. Choć pewne zachowania związane z wręczaniem wizytówek wydają się być faux-pas we wszystkich kulturach (dawanie pogiętej czy brudnej wizytówki nigdy nie jest dobrym pomysłem), to pewne gesty konieczne dla nawiązania pomyślnej współpracy z Chińczykami są dla Europejczyka co najmniej nieoczywiste. Dlatego właśnie przedstawiamy poradnik pozwalający uniknąć tego typu pomyłek.
Przygotowanie
Wybierając się w podróż biznesową do Państwa Środka warto zawczasu zaopatrzyć się w pokaźną ilość wizytówek, gdyż rozdaje się je tam dużo częściej niż na Zachodzie. Jeśli jednak skończą się nam zbyt szybko, nic straconego- ze względu na ich powszechność w codziennym życiu kilkadziesiąt sztuk wizytówek można w Chinach wydrukować w dwie godziny.
Nazwa stanowiska zapisana na wizytówce powinna jasno wskazywać, jaką pozycję w firmie zajmuje dana osoba, gdyż w kulturze chińskiej ważne jest określenie jednostki w hierarchii grupy. Jeśli nasza firma jest największa lub najstarsza w swoim segmencie rynku, warto to podkreślić. Choć wyglądem wizytówki chińskie zasadniczo nie różnią się od zachodnich, to miłym akcentem graficznym będzie użycie złotego tuszu do druku tekstu, gdyż ten kolor kojarzy się z bogactwem i pomyślnością.
Tłumaczenie
Nawet jeśli nasz chiński partner dobrze mówi po angielsku, zaprezentowanie mu wizytówki w jego języku z pewnością spotka się z jego uznaniem. Dlatego najlepiej sprawdzą się wizytówki dwustronne, z tekstem po angielsku lub polsku po jednej stronie, a z tekstem po chińsku po drugiej. Warto też pomyśleć o utworzeniu i umieszczeniu na wizytówce swojego chińskiego imienia. Chińczycy w kontaktach z mieszkańcami Zachodu często posługują się wybranym przez siebie imieniem „zachodnim” (najczęściej angielskim). Naśladowanie tego zwyczaju zostanie bardzo dobrze odebrane przez chińskich współpracowników, jednak wiąże się z pewnym ryzykiem- źle dobrane imię może nas ośmieszyć. Nie powinniśmy więc wymyślać go samodzielnie- najlepszym sposobem na znalezienie odpowiedniego imienia jest poproszenie o pomoc znajomego Chińczyka, ale w sytuacji, w której nie znamy nikogo z Chin, dobrym wyjściem jest zwrócenie się z tym problemem do tłumacza języka chińskiego.
Wręczanie
Wizytówkę wręcza się obiema rękami, prezentując ją chińskiemu partnerowi od strony z tekstem w języku chińskim, zwykle przy rozpoczęciu rozmowy. Przyjmując ją, również powinno się robić to oburącz. Należy przeczytać, co jest na niej napisane, by okazać szacunek osobie, która nam ją właśnie wręczyła. Pod żadnym pozorem nie wolno nam przekazywać ich w nonszalancki sposób, na przykład kładąc stos wizytówek na stole i zachęcając Chińczyków do wzięcia sobie jednej z nich, czy też rzucając nimi jak kartami do gry w kierunku partnerów biznesowych, co zaskakująco często zdarza się Amerykanom.
Jeśli chodzi o kolejność wręczania swoich wizytówek w przypadku kontaktu z grupą, powinniśmy zaczynać rozdawanie od osoby postawionej najwyżej w hierarchii danej firmy, niezależnie od takich czynników jak np. płeć osób w grupie.
Ponadto należy pamiętać o tym, by nie chować niedbale wizytówki do kieszeni, aby nie urazić naszego partnera, nie wolno również zapisywać niczego na otrzymanej wizytówce, przynajmniej dopóki nasz chiński współpracownik może to zobaczyć.
Choć Chińczycy nierzadko są w stanie wybaczyć wiele błędów partnerom z Zachodu, przestrzeganie zasad chińskiej etykiety znacznie ułatwia i tak niełatwy proces nawiązywania współpracy z partnerem biznesowym pochodzącym z tak innej kultury. Nie należy jednak zapominać o tym, że udana wymiana wizytówek to tylko wstęp do długotrwałego procesu budowania dobrej relacji z chińskim partnerem.