Sen o potędze, czyli Chiny na Nowym Jedwabnym Szlaku – część II

Pytaniem kluczowym oczywiście jest to, kto będzie beneficjentem planowanych rozwiązań. Władze chińskie przekonują, że jest to projekt typu win-win, który przyniesie konkretne korzyści ekonomiczne dla każdego z jego uczestników. Dla Chin Nowy Jedwabny Szlak (czy też koncepcja One Belt, One Road – nazwa preferowana przez oficjeli i media chińskie) oznacza przede wszystkim możliwość zwiększenia obrotów z państwami Unii Europejskiej. Już w 2013 r. wartość wspomnianych obrotów sięgnęła poziomu 559 mld dolarów[1], czyniąc Unię głównym partnerem handlowym Państwa Środka. Niewątpliwie usprawnienie transportu dóbr może w sposób znaczący powiększyć tę kwotę, jednocześnie zwiększając poziom wymiany handlowej z innymi, pozaunijnymi państwami położonymi na trasie Szlaku (w tym również z Rosją). Dodatkową motywacją dla Chin do podjęcia wzmożonych działań na rzecz pogłębienia integracji ekonomicznej z innymi państwami Azji i Europy może stać się zwycięstwo Donalda Trumpa w amerykańskich wyborach prezydenckich. Według Kevina Laia, głównego ekonomisty na obszar azjatycki w Daiwa Capital Markets, spełnienie przez Trumpa jego obietnic wyborczych dotyczących nałożenia 45% cła na produkty importowane z Chin oznaczałoby spadek chińskiego eksportu do USA o 87%, czyli 420 miliardów dolarów[2]. Samo ryzyko nastąpienia takiej sytuacji powinno być bodźcem dla Państwa Środka do poszukiwania nowych, alternatywnych rynków zbytu.

Koszt przedsięwzięcia szacuje się na kwotę od 60 do nawet 100 mld dolarów, które mają zostać pokryte w przeważającej mierze przez Państwo Środka. Mimo że dla Chin budowa Nowego Szlaku Jedwabnego wiąże się z koniecznością poniesienia znacznych wydatków, to wydaje się, że zarówno efekt propagandowy, jak i przede wszystkim długoterminowy zysk ekonomiczny powodują, że jest to opłacalna inwestycja.

Oczywiście projekt ten jest z naszej perspektywy istotny nie ze względu na globalną walkę o dominację między Stanami Zjednoczonymi a Chinami, ale z powodu profitów, jakie może przynieść Polsce. W czerwcu bieżącego roku z wizytą do Polski przyjechał Przewodniczący Xi. Rozmowy między Przewodniczącym ChRL a władzami naszego kraju zostały zdominowane właśnie przez zagadnienie Nowego Jedwabnego Szlaku i roli, jaką Polska ma odegrać w jego realizacji. Podsumowaniem wizyty było podpisanie oświadczenia o strategicznym partnerstwie. Zgodnie z treścią dokumentu Polska i Chiny mają pogłębiać współpracę na wielu obszarach, m.in. handlu, transportu, infrastruktury czy logistyki. Słowa mają zostać poparte czynami w postaci chociażby budowy wielkiego centrum komunikacyjnego pod Łodzią czy pięciokrotnego (z 10 do 50) zwiększenia liczby przewozów kolejowych na linii Łódź-Chengdu w 2018 r.

Abstrahując jednak od czerwcowej wizyty, wydaje się, że za istotnym znaczeniem Polski dla realizacji chińskiego projektu przemawia kilka czynników. Po pierwsze, zgodnie z opublikowaną przez Forbesa w 2010 r. mapą inwestycji chińskich, region Europy Środkowo-Wschodniej zdaje się na niej jawić jako biała plama w porównaniu do innych części świata[4]. Od tego czasu obroty handlowe między Chinami a Europą Środkowo-Wschodnią stale rosną, a w 2012 r. powołano wielostronną platformę współpracy w formacie „16+1”. Wciąż jednak pozostaje dla Chin wiele do nadrobienia w zakresie możliwych do dokonania inwestycji na tym właśnie obszarze[5]. Po drugie, ze względu na nasz potencjał gospodarczy i ludnościowy można uznać Polskę za naturalnego lidera tego regionu, a więc też i najsilniejszego partnera Chin spośród przedstawicieli Europy Środkowo-Wschodniej. Świadczy również o tym to, że jako jedyne państwo regionu Polska znalazła się wśród członków założycieli Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB), który ma współfinansować budowę Szlaku. Po trzecie, jest to naturalna konsekwencja naszego położenia geograficznego – nić Szlaku biegnąca przez Rosję będzie prowadziła do Europy Zachodniej poprzez terytorium Polski.