Komisja Europejska przyjęła już 5 krajowych programów operacyjnych i 7 regionalnych (RPO). Krajowy Program Inteligentny Rozwój oraz 9 RPO oczekują na taką decyzję. Polsce zależy by został przyjęty najpóźniej na początku 2015 r. - przekonuje Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju .
Co już mamy
Dotychczas Komisja Europejska zatwierdziła 5 krajowych programów operacyjnych:
- Polska Cyfrowa (PO PC) to prawie 2,2 mld euro z UE na szerokopasmowy internet, e-administrację i podniesienie kompetencji cyfrowych społeczeństwa.
- Program Pomoc Techniczna (PO PT) to nieco ponad 700 mln euro z UE na „oliwienie” systemu wdrażania funduszy unijnych w Polsce tak, by inwestowanie tych pieniędzy odbywało się prawidłowo. Z tej puli pochodzić będą środki m.in. na szkolenia dla beneficjentów i pracowników instytucji wdrażających fundusze.
- Program Polska Wschodnia (PO PW), z budżetem 2 mld euro z UE, to dodatkowe, obok programów krajowych i regionalnych, wsparcie dla województw lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Środki z programu przeznaczone zostaną na podnoszenie przedsiębiorczości i innowacyjności w tych regionach, a także transport publiczny i drogi w miastach wojewódzkich Polski Wschodniej oraz kolej.
- Program Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) to, podobnie jak jego poprzednik z perspektywy 2007-2013, największy polski program operacyjny. Jego budżet wynosi 27,4 mld euro z UE. Będzie źródłem funduszy na infrastrukturę transportową, ochronę środowiska, energetykę, gospodarkę niskoemisyjną, ochronę zdrowia i kulturę.
- Program Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER), to 4,65 mld euro z UE i Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych. Fundusze przeznaczone zostaną na aktywizację zawodową osób młodych - 15-29 lat, reformy polityk publicznych w obszarze rynku pracy, gospodarki i edukacji, rozwój szkolnictwa wyższego, wyższą jakość usług służby zdrowia i programy profilaktyczne oraz na innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową.
Na zatwierdzenie oczekuje jeszcze Program Inteligentny Rozwój (PO IR), czyli 8,6 mld euro z UE, które zainwestujemy w innowacyjność polskiej gospodarki, współpracę nauki z biznesem, rynkowe wdrażanie efektów badań. Wsparcie będzie rozdzielane przez NCBR i Ministerstwo Gospodarki. Natomiast programy regionalne, nad którymi pieczę sprawują zarządy poszczególnych województw, to w sumie 31,3 mld euro. Programy są sukcesywnie przyjmowane przez Komisję Europejską.
Planowane wydatki
W nowej perspektywie akcent położymy na działania prowadzące do wzrostu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki opartej na wiedzy, kapitale intelektualnym oraz korzyściach z przemian cyfrowych – a nie na niskich kosztach pracy. Lwia część środków - ponad połowa z 40,2 mld euro dla Polski z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, trafi na wsparcie badań naukowych, technologie informacyjno-komunikacyjne, konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarkę niskoemisyjną - informuje MIR.
W 2019 r. Komisja Europejska sprawdzi, jak Polska realizuje założone cele. Wynikiem będą decyzje o przyznaniu poszczególnym częściom programów puli środków zwanej rezerwą wykonania.
Zdecydowanie więcej środków niż w obecnej perspektywie (40 proc. puli wobec 25 proc. w latach 2007-2013) podzielą marszałkowie województw w ramach programów regionalnych. Programy regionalne będą dwufunduszowe, tzn., że można będzie z nich pozyskać środki na projekty „miękkie”, dotyczące np. podnoszenia kwalifikacji pracowników, szkoleń, outplacementu, oraz typowo inwestycyjne. Ma to zwiększyć skuteczność inwestowania funduszy unijnych.
Wybrane obszary, w które chce zainwestować rząd:
• przedsiębiorczość – około 20 mld euro,
• budowa i modernizacja dróg – blisko 15 mld euro,
• kolej – około 10 mld euro,
• transport publiczny – około 4,4 mld euro,
• aktywizacja zawodowa i poprawa sytuacji na rynku pracy osób młodych (15-29 lat) – prawie 1,8 mld euro,
• szkolnictwo wyższe – około 1,2 mld euro,
• dostęp do szerokopasmowego internetu – ponad 1 mld euro,
• cyfryzacja administracji, usługi publiczne dostępne przez internet – prawie 1 mld euro,
• bezpieczeństwo energetyczne – ponad 1 mld euro.
Głównymi beneficjentami pozostaną przedsiębiorcy i samorządy.