Posłowie z sejmowej komisji obrony narodowej chcą dać więcej pieniędzy na rozwój polskiego przemysłowego potencjału obronnego i zapisać to w ustawie. W założeniu pozwoli to nie tylko na rozwój sektora zbrojeniowego, ale da również spore oszczędności dla MON. Tymczasem szef polskiej dyplomacji zapewnia, że do 2022 roku Polska wyda na zbrojenia ponad 130 mld złotych.
Posłowie z sejmowej komisji obrony narodowej zarekomendowali poprawkę, zgodnie z którą wprowadzono by sztywny limit wydatków na naukę, badania i rozwój przemysłu zbrojeniowego. Zgodnie z nią udział wydatków w wydatkach obronnych będzie wynosił nie mniej niż 2, 5 proc. (czyli 0,05 proc. PKB).
– Ta wielkość daje gwarancję, że polska nauka będzie miała wsparcie, będziemy mogli nie tylko przyjmować rozwiązania technologiczne z zewnątrz, a generować własne propozycje i własne produkty – argumentował poseł Stanisław Wziątek, autor poprawki. Cały czas ciągniemy się w ogonie państw NATO, w których na badania i rozwój wydaje się najmniej, w przeliczeniu na PKB.
Tymczasem szef polskiej dyplomacji Grzegorz Schetyna zapewnia, że Polska należy w tej chwili do nielicznego grona krajów, których wydatki obronne już dzisiaj zbliżają się do zobowiązań wynikających z przynależności do Sojuszu, a w 2016 roku osiągną wymagany pułap 2 procent PKB.
Polska DARPA
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, które w Polsce pełni trochę rolę amerykańskiej DARPA (Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych w Obszarze Obronności), przeznaczyło w tym roku na prace badawczo-rozwojowe związane z bezpieczeństwem i obronnością około 336 mln zł. Z tego połowa to dotacja Ministerstwa Obrony Narodowej.
Pieniądze idą między innymi na budowę BWP nowej generacji, wozów wsparcia bojowego czy program „Tytan”, czyli zaawansowanego indywidualnego systemu walki. Ten projekt to też wzorowy przykład w jaki sposób należałoby kompleksowo rozwiązać problem praw autorskich do produktów. Chodzi o to, że MON w zamian za finansowanie i obietnicę zakupu, stawałoby się właścicielem licencji i wydawało pozwolenia na eksport produkt.
NCBR podpisał też umowy na realizację czterech projektów z zakresu badań i powstania broni laserowej i elektromagnetycznej. Jednak daleko nam do DARP–y która stworzyła : Internet, satelity do globalnego pozycjonowania, technologia niskiej wykrywalności (stealth technology); bezzałogowe pojazdy powietrzne, czyli drony, i mikrosystemy elektromechaniczne, których dziś używa się wszędzie - od poduszek powietrznych, przez drukarki atramentowe, po gry wideo. Choć pierwotnym odbiorcą wynalazków DARPA była amerykańska armia, to efekty jej prac przyczyniły się w ogromnej mierze do powstania licznych branż o wielomiliardowych przychodach.
i3TO
W naszym wojsku za wsparcie technologi kosmicznych i satelitarnych odpowiada Inspektorat Implementacji Innowacyjnych Technologii Obronnych (I3TO). Podlega Ministrowi Obrony Narodowej i jego zadaniem jest analizowania oraz monitorowania rozwoju innowacyjnych technologii w tym inicjowanie i nadzorowanie wybranych projektów badawczych i rozwojowych.
I3TO zajmował się między innymi stworzeniem rozpoznawczych i bojowych systemów bezzałogowych oraz systemów rozpoznania zdolnych do wykrywania z dużych odległości małych obiektów latających.
Oszczędnośći
Wojsku niezbędne są nie tylko nowe technologie, ale również unowocześnianie dotychczasowych produktów. Dla przykładu, dzięki pracom prowadzonym nad modernizacją amunicji do czołgów „Leopard” przez WITU i MESKO, udało się z zaoszczędzić ministerstwu obrony narodowej około trzech miliardów złotych. Nie udało się jednak znaleźć środków na wdrożenie niektórych interesujących projektów, jak np. bezzałogowy statek powietrzny pionowego startu i lądowania „ATRAX”.
Podobny los spotkal prace nad kamuflażem pixelowym, stworzonym w Wojskowym Instytucie Techniki Inżynieryjnej, który może być hitem na skalę światową. Chodzi o system, który niczym kameleon może w przyszłości zmienić kolor obserwowanych gołym okiem obiektów, a także umundurowania. Wynalazek wyróżniono złotym medalem na wystawie Internatinal Innovention & Technology Exhibition ITEX 2014 w Kuala Lumpur.