Czego współcześni przedsiębiorcy mogliby się nauczyć od Jana Wedla. 100 lat temu był Steve'em Jobsem polskiego handlu

– Nie mogę podać dokładnych kwot, ale na inwestycje przeznaczymy dziesiątki milionów złotych. Zaczniemy już w tym roku powiększeniem naszej fabryki, która znajduje się na warszawskiej Pradze. Kolejnym etapem inwestycji Wedla będzie uruchomienie produkcji nowych słodyczy, które uzupełnią asortyment kilkudziesięciu wyrobów czekoladowych oferowanych przez firmę – deklaruje Maciej Herman, dyrektor sprzedaży i marketingu Lotte Wedel.

Pomysł, że japoński właściciel Wedla będzie uczył Europejczyków jak się zarabia na czekoladzie, jest co najmniej dziwny. Wystarczy sięgnąć do historii firmy, a okaże się, że Jan Wedel i jego menedżerowie bili na głowę patenty współczesnej korporacji. Dzięki temu, że zachowały się akta firmy E.Wedel, wiemy mniej więcej jak przedwojenny właściciel nią zarządzał.

Biznesmen sam spotykał się z konstruktorami maszyn i urządzeń namawiając ich do opracowywania patentów dla siebie. Wrażenie w fabryce Wedla robiła przede wszystkim pierwsza w pełni automatyczna linia do produkcji herbatników. Prasy do wyciskania masła kakaowego i mieszadła do mas były najnowocześniejsze jak na tamte czasy.

To jednak nic przy zmodernizowanym biurze, gdzie zainstalowano coś w rodzaju prekursora e-maila – pocztę pneumatyczną. Specjalne rury przesyłały w obu kierunkach dokumenty w tubach, łącząc biura oraz księgowość z magazynami i działem wysyłki towaru. Dzięki temu nikt z pracowników nie tracił czasu na bieganie z kwitami po zakładzie. W latach '90-tych taka forma komunikacji była obecna w zasadzie przy kasie każdego hipermarketu. To pokazuje, jak Wedel wyprzedzał myślą świat biznesu.

Świetnie czuł marketing i reklamę. Wydawał duże pieniądze i zatrudniał najlepszych artystów do zaprojektowania nowych pudełek czekoladek i opakowań innych słodyczy. Jako pierwszy wprowadził w naszym handlu elementy kolekcjonerskie do produktów: karty i figurki, jakie znamy dziś z Kinder Niespodzianki.

Szerokim gestem sponsorował też wydarzenia, w których o Polakach i polskich markach mogło być głośno na świecie.

Firma dostarczała cukier i czekoladę na wyprawę w góry Kaukazu, a w 1939 roku na wyprawę na Nanda Devi East – mającą być początkiem podboju Himalajów. Reklamą firmy stał się list pilota Stanisława Karpińskiego, który wsławił się brawurowym rajdem lotniczym z Polski przez Afrykę do Azji. "Cukry i czekolady Wedla były mi w locie jedynym i świetnym środkiem odżywczym".

Choć ze swoim majątkiem Jan Wedel mógł przeczekać wojnę w dowolnym miejscu na świecie, pozostał w okupowanej Warszawie. Wciąż zatrudniał, chroniąc warszawiaków przed wywózką na roboty. Już w listopadzie 1944 roku na Pradze wyprodukowano pierwszą partię karmelowych cukierków wedlowskich. Niektóre budynki fabryki uległy uszkodzeniu podczas wojny. Wedel miał plan ich odbudowania. Jedną ze swoich ocalałych kamienic zastawił pod kredyt na odbudowę. Nie dokończył dzieła, bo w 1948 roku zakład znacjonalizowano. Przedsiębiorca został wyrzucony z biura przez przedstawicieli rady robotniczej. Fabrykę czekolady przekazano Zjednoczeniu Przemysłu Cukierniczego.

W 1991 roku pomimo protestów spadkobierców Jana Wedla (zmarł w 1960 roku) fabrykę sprywatyzowano i trafiła na giełdę, a później w ręce koncernu PepsiCo. Ten rozsprzedał kilka marek pomiędzy kolejnych nabywców. Kiedy w 2010 roku kolejny właściciel, koncern Kraft Foods zmuszony był sprzedać zakłady E.Wedel, eksperci wyceniali ich wartość pomiędzy 800 mln, a miliardem złotych. Właścicielem do dziś jest japońska Grupa Lotte, której menedżerowie głowią się jak zarabiać na czekoladzie.