YouTube, aplikacje i obrazki – w ten sposób nauczysz się lepiej niż w szkolnej ławce

Być może podział na umysły ścisłe i humanistyczne nie byłby wcale tak oczywisty, gdyby stosowano inną formę edukacji. Niejednokrotnie słyszałam od znajomych: „Gdybym miał inną nauczycielkę matematyki, to z pewnością, nie byłbym tak uwsteczniony w tej dziedzinie. Ale nigdy nie byłem w stanie nauczyć się czegoś, co według mnie nie miało praktycznego zastosowania. A praktycznego działania całki i różniczki nikt mi nie nakreślił”, „Gdybym miała innego polonistę, być może dziś byłabym pisarzem, a tak sklecenie choćby jednego zdania, to dla mnie męka”. Albo: „Kompletnie nie mam zdolności do nauki języków”, „Komputery? Programowanie? Rety, trzymam się od tego z daleka. Dla mnie to czarna magia”.

Czy na pewno fakt, że coś przychodzi nam trudniej, w kwestii przyswajania wiedzy, a co innego łatwiej, zależy od przedmiotu, od tego czy zapis dotyczy liter, czy liczb? A może po prostu każdy z nas inaczej odbiera bodźce z zewnątrz. Może jeden porusza się lepiej w obszarze abstrakcji, a inny woli bazować na konkretach, jeden woli obraz, drugi audio, a trzeci połączenie tych obu.

Dobrzy edukatorzy wychodzą z założenia, że jeśli pracuje się z osobą, która nie ma wyraźnych dysfunkcji związanych z przyswajaniem wiedzy, to znajdzie się sposób, by do takiej osoby dotrzeć i przekazać jej wiedzę w przystępny dla niej i w ciekawy sposób. Jak to można zrobić? Oto kilka przykładów innowacji edukacyjnych, nowatorskiego podejścia do kształcenia, które pokazują, że w tej branży jest naprawdę wielkie pole do popisu i szansa na spożytkowanie własnej kreatywności.

Kto nie marzył, by zamiast nudnego wkuwania na pamięć 118 pierwiastków z Układu Okresowego i ich liczb atomowych, dowiedzieć się po prostu jakie może być ich faktyczne zastosowanie, w jakie układy i z kim mogą wchodzić, jakie „afery” powodować? O tym samym musiał też chyba marzyć brytyjski dziennikarz Brady Haran, który wraz z zespołem naukowców z Wydziału Chemii Uniwersytetu Nottingham postanowił stworzyć Filmowy Układ Pierwiastków Chemicznych, w którym zrealizował to, czego kiedyś nie dała mu szkoła.

Każdy pierwiastek zdobył u Harana szansę bycia gwiazdą. Każdemu poświęcony został osobny film, w którym ukazane są wszystkie najciekawsze informacje, ukazujące szczególny charakter, osobowość i styl życia danego pierwiastka. Jak w dobrym kinie, tak i tu jest ciekawa fabuła, akcja, sensacja, groza, ale i doza humoru. Jest również niezwykły narrator, łączący wszystkie opowieści prof. Martyn Poliakoff o wyglądzie z jednej strony przypominającym Alberta Einsteina, a z drugiej balansującym na granicy pasji i naukowego szaleństwa.

Filmy o pierwiastkach są wciąż aktualizowane o nowe fakty ze świata nauki, a pracuje nad tym nieustannie 10-osobowa ekipa badaczy. O tym, jak bardzo potrzebne jest takie właśnie przekazywanie wiedzy, świadczy popularność chemicznego serialu w internecie, plasująca się już na poziomie kilkunastu milionów odsłon.

Zapewne wielu już słyszało o rewolucyjnej metodzie wizualnego nauczania języka chińskiego – "Chineasy", którą stworzyła mieszkająca od lat w Londynie Tajwanka ShaoLan. Swój niezwykły sposób nauki języka chińskiego, w oparciu o obrazki skojarzone bezpośrednio z podmiotami, o których mówią dane chińskie znaki, wymyśliła poszukując skutecznego nauczania tego języka w angielskich szkołach. Ponieważ jej uczniami głównie były dzieci, metoda musiała być prosta, kolorowa i w oczywisty sposób odsłaniająca znaczenie każdego ze znaków. Tak właśnie powstał „Chineasy” („Chinese” + „easy”), który zafascynował ludzi na całym świecie.

W Polsce książkę do nauki czytania po chińsku autorstwa ShaoLan, wydało Wydawnictwo Naukowe PWN. Co ciekawe, metoda i piktogramy stworzone przez Tajwankę są intuicyjnie zrozumiałe chyba dla każdego na świecie. Nie dziwi więc, że tuż po prezentacji metody w 2013 r. na konferencji TEDx, o wydanie książki z zestawem piktogramów zaczęło się ubiegać kilkadziesiąt państw. Polskie wydanie było 13 wersją językową, która ukazała się drukiem.

Tak radykalny krok rządu UK podyktowany został faktem, że brytyjscy uczniowie z roku na rok osiągają coraz gorsze rezultaty z matematyki. Ministerstwo uznało, że tylko całkowita zmiana systemu nauczania matematyki w szkołach, może dokonać oczekiwanej rewolucji w wynikach uczniów. A ponieważ w rankingach OECD najlepiej w tej kwestii wypadają szkoły z Szanghaju, właśnie tam minister edukacji Nick Gibb postanowił wysłać belfrów z wysp.

I tak poprzez zabawę, niejako mimochodem, nauka sama wdziera się w umysły młodych. Czy tak zresztą nie powinno być? W końcu jak pokazuje wiele badań, właśnie to, co przyswajamy niejako mimochodem, z pasji, praktykując, doświadczając, utrwala się najlepiej w naszej pamięci i w najlepszy sposób układa się nam w kolejne piętro naszej światopoglądowej układanki.

Co prawda dziś, w dobie internetu i różnych aplikacji mobilnych są znacznie prostsze sposoby na „podróżowanie” bez ruszania się z domu, ale nie zawsze, co prostsze oznacza lepsze. Często to, w co bardziej się zaangażujemy, włożymy więcej pracy i wysiłku lepiej się nam utrwala i lepiej buduje nasz zasób wiedzy.