Coraz młodsi mają uczyć się kodowania. Wszystko po to, by jak najlepiej od najmłodszych lat przystosowywali się do potrzeb rynku pracy. Kodowanie ma uczyć logicznego myślenia, rozwijać kreatywność i zdolności analityczne. Tylko czy każdy faktycznie może się tego nauczyć? Czy każdemu to się w życiu przyda? A tak w ogóle to, o co w tym wszystkim chodzi?
Pamiętam swoje pierwsze lekcje informatyki. Kazano nam robić jakieś operacje w DOS-ie. Kompletnie nie wiedziałam, o co w tym chodzi. To była męka. Dziś jak słyszę: "kodowanie" za raz przypominają mi się tamte lekcje i zachodzę w głowę, jak mają sobie z czymś takim poradzić przedszkolaki. Bo mówi się, że nawet one będą stawiać pierwsze kroki w kodowaniu właśnie.
Jak to możliwe?
Iwona Brzózka-Złotnicka: Kodowanie to przede wszystkim sposób myślenia. Dostrzeganie zależności, szukanie reguł, tworzenie pewnych zasad. Najmłodszym łatwo to wytłumaczyć opowiadając, czym jest przepis - na przykład jakie czynności trzeba wykonać i w jakiej kolejności zrobić, gdy gotujemy jajko.
Kodowanie to przekładanie na język komputera naszych pomysłów. Tylko w taki sposób, aby komputer je zrozumiał. Do porozumienia z komputerem służą specjalne języki. Używając ich w odpowiedni sposób, osiągamy efekt, jaki sobie założyliśmy.
Czyli trzeba mieć jeszcze zdolności językowe? No, ładnie. Jak te dzieciaki to ogarniają?
Najmłodsi tego myślenia programistycznego uczą się przede wszystkim w trakcie różnego typu zabaw logicznych. Na początku robią to w ogóle, bez użycia jakiegokolwiek sprzętu. Dopiero w dalszej kolejności zaczyna się kodowanie na urządzeniach mobilnych.
To znaczy?
To znaczy, że uczą się tworzyć proste animacje i projekty, składając ze sobą klocki (puzzle). Pomagają im w tym specjalne aplikacje stworzone właśnie z myślą o najmłodszych. Jedną z takich aplikacji, jest np. Scratch Junior (MIT).
Często określenia "kodowanie" używa się zamiennie z "programowanie"? Czy to właściwe?
Programowanie jest pojęciem szerszym. Kodowanie jest częścią programowania, które jest procesem złożonym z kilku etapów. Na przykład programowanie aplikacji zaczyna się już na etapie jej projektowania - myślenie, dla kogo ona ma być, jaki problem ma rozwiązywać, do czego ma służyć, jak ma wyglądać, na jakich urządzeniach ma działać itd. Kolejnym etapem jest właśnie "zakodowanie" naszego pomysłu, czyli przełożenie go na język komputera tak, aby w rezultacie był on czytelny dla każdego. Na tym nie koniec, bo niezbędne jest jeszcze przetestowanie zaproponowanych rozwiązań i ewentualne wdrożenie zmian.
A czemu kodowanie służy? Jakie rzeczy można za jego pomocą robić?
Najmłodsi kodując, tworzą nieskomplikowany kod, dzięki któremu na ekranie mogą na przykład zobaczyć poruszające się postacie, które wykonują obroty, podskakują, mówią i zmieniają wygląd.
Dziecięce projekty od razu są kolorowe i przyjazne. Im dalej, tym są one bardziej zaawansowane, bardziej wymagające, ale też w efekcie końcowym otrzymujemy projekty, aplikacje, które mogą wykorzystywać inni i które odpowiadają na czyjeś potrzeby.
Nasi uczniowie są autorami animacji wybuchu wulkanu, układu pokarmowego, gry uczącej pocztu królów polskich, ortografii, tabliczki mnożenia i wielu innych.
Kto może się uczyć kodowania? I czy to trudne? Czy trzeba znać matematykę i zapamiętać dużo komend... kodów?
Każdy może i powinien przynajmniej spróbować. Nauka kodowania - szczególnie na początkowym etapie - nie musi być trudna. Dzieci uczą się go poprzez zabawę, więc nie ma mowy o generowaniu skomplikowanych kodów na początku.
Nauka programowania jest przyjemna, tak samo jak nauka matematyki może być przyjemna. Tu nie ma teorii, ale realne problemy, które trzeba rozwiązać i to właśnie jest najbardziej motywujące dla dzieci i młodych ludzi. Nic tak bowiem nie cieszy, jak patrzenie na pozytywne efekty swojej pracy.
Co zatem daje kodowanie osobie, która pojęła, o co w nim chodzi i zaczęła posługiwać się tym specyficznym językiem - nawiązała "dialog" z komputerem?
Nauka kodowania rozwija zdolności analityczne, uczy myślenia przyczynowo-skutkowego, rozwiązywania problemów, kreatywności. Do tego jeśli odbywa się ona w zespole, to ma dodatkowe wartości, bo uczy pracy w grupie, współdziałania. To wszystko są uniwersalne kompetencje - kompetencje przyszłości, które przydadzą się w życiu zawsze - bez względu na to, co będziemy dalej robić i jak się potoczy nasza kariera.
Iwona Brzózka-Złotnicka jest koordynatorką ogólnopolskiego programu edukacyjnego firmy Samsung - "Mistrzowie Kodowania"