Sucha beskidzka wyszywana. Ta firma zrobiła biznes na pluszowej garmażerii

Koszulkowa odskocznia od etatu
Początki Chrum sięgają 2002 roku. Wtedy Bartek Nowakowski uznaje, że poza pracą w agencji reklamowej, potrzebuje dodatkowego zajęcia. – Robienie koszulek było dla mnie jak hobby. Odbywało się to w całkowitej tajemnicy, nie chciałem żeby ktokolwiek, nawet najbliższe mi osoby, poza moją ówczesną partnerką, wiedziały, co robię – wyjaśnia. Uważałem wtedy, że Chrum powinno się samo obronić – bez pomocy kogokolwiek z zewnątrz. A skąd nazwa? Pracowałem wtedy w reklamie, wiedziałem, że musi być krótka, chwytliwa. Poza tym lubię świnie. Są bardzo inteligentne, ale ludzie dostrzegają tylko to, że są brudne. Podobała mi się ta dwuznaczność – podsumowuje.

Firma zaczęła działać jako mała marka odzieżowa, a Nowakowski mógł realizować swoje autorskie pomysły. Koszulki były dla niego świetnym nośnikiem, na którym mógł nadrukować cokolwiek chciał. Irytował go fakt, że poza rozwijającymi się sieciówkami nie było żadnej alternatywy – nie istniały lokalne firmy, które mogły oferować oryginalne, nieszablonowe T-shirty, a rynek zalewała fala źle wykonanych, jednolitych ubrań.

– Wbrew pozorom praca w korpo ma wiele plusów. Polecam ją każdemu młodemu człowiekowi, bo uczy ona samodyscypliny, odnajdywania się w różnych skomplikowanych strukturach, czy pracy przy poważnych projektach. Ale powinna być etapem, a nie sensem życia – przestrzega. – Lubiłem pracę w reklamie, ale miałem dość, że wymyśliłem reklamę z udziałem kota, a po przejściu wszystkich szczebli firmowej drabiny na końcu wychodził pies. Do tego tworzenie kampanii reklamowej to bardzo czasochłonny proces. W ciągu pracy w jednej agencji, z kilkudziesięciu pomysłów realizowałem jeden. W głowie było ich mnóstwo, ale większość zostawała w szufladzie. Kiedy skończyłem pracę w mojej piątej już firmie w 2006 roku, zrozumiałem, że formuła się wyczerpała. Co miałem zrobić, iść do kolejnej? To mi już nie wystarczyło – tłumaczy.

Chrum: Reaktywacja
Przygotowania do nowego startu zaczął od wymiany materiałów, na których umieszczał swoje wzory. Jak już wspomniano, na początku kupował koszulki hurtowo, z czasem jednak zaczął zlecać ich szycie przedsiębiorstwu w Łodzi, jednak dla Nowakowskiego było to ciągle za mało – chciał mieć kontrolę nad całym procesem produkcji. Tak założył szwalnię na Warszawskim Mokotowie.

– Własna linia produkcyjna powoduje, że można decydować o wszystkim – co chce się robić, z czego to zrobić, na czym, w jaki sposób. Początkowo współpracowaliśmy z różnymi szwalniami, które nie miały problemu z naszym, często specyficznym poczuciem humoru. Tylko jedna zdecydowała się zerwać z nami współpracę. Na zlecenie Polsatu mieliśmy zrobić bluzkę inspirowaną serialem Prison Break – zaprojektowaliśmy wzór i zleciliśmy go firmie spod Warszawy – tłumaczy. Nasz nadruk odwzorowywał tatuaże głównego bohatera serii, w których ukrył mapę ucieczki z więzienia. Ponieważ w ich skład wchodziły wątki mitologiczne, jak wizerunki demonów i potworów, szwalnia odmówiła. Jej właściciele stwierdzili, że to obraża ich uczucia religijne. Udało nam się dotrzymać terminu i zrealizować zlecenie, ale kosztowało mnie to dużo dodatkowego, zbędnego stresu. Nauczyłem się również, że nie do końca można polegać na innych. To był jeden z powodów, dla których chciałem mieć pełną kontrolę nad produkcją – konkluduje.

Wędlina do łóżka
Dla założyciela marki rok 2012 jest przełomowy – wtedy następuje pełna reaktywacja Chrum. Rusza nowa strona internetowa, z odświeżoną szatą graficzną a image marki zostaje ujednolicony – zaczyna przedstawiać się ją jako „garmaż odzieżowy”. W swoich produktach Nowakowski coraz mocniej podkreśla autoironię i samoświadomość marki. Stacjonarne sklepy na warszawskim Powiślu i krakowskim Kleparzu wzorowane są na stylistyce sklepów mięsnych, z tą różnicą, że na hakach zamiast wędlin i podrobów wiszą koszulki i... pluszowe kiełbasy.