Polscy chemicy odkryli, że kryptonit istnieje naprawdę.
Polscy chemicy odkryli, że kryptonit istnieje naprawdę. Fot. Gareth Simpson/http://skroc.pl/aa955/flickr.com CC-BY/http://skroc.pl/8ce73

Fani filmów czy serialu o przygodach Supermana doskonale pamiętają, że jedyną bronią, która była w stanie zagrozić superbohaterowi, był pozaziemski promieniotwórczy pierwiastek kryptonit z planety Krypton. Teraz dwóch polskich chemików, Patryk Zaleski-Ejgierd oraz Paweł Łata z Instytutu Chemii Fizycznej PAN odkryło, w jaki sposób zsyntezować jego pierwszy trwały związek! Krypton ma postać gazu szlachetnego, a jego powstanie jest możliwe we współczesnych laboratoriach.

REKLAMA
Groźne promieniowanie
Kryształów z kryptonitu używał m. in. najgroźniejszy przeciwnik Supermana – Lex Luthor. W wydanej w 1962 roku serii komiksu Action Comics, pierwiastek został opisany jako „jedyna rzecz we wszechświecie, jakiej powinien obawiać się Człowiek ze stali”. Przyczyną było emitowanie śmiertelnego dla mieszkańców planety Krypton, z której pochodził superbohater – promieniowania. Tak jego powstanie opisuje Wikipedia:
Wikipedia

Powstał na rodzimej planecie Supermana o nazwie Krypton, w wyniku reakcji łańcuchowej w jądrze planety. Wraz z wydobywaniem się na powierzchnię tego pierwiastka, jego radioaktywne promieniowanie zaczęło zabijać miliony Kryptonian. Eksplozja planety Krypton spowodowała rozsianie się Kryptonitu po wszechświecie, a jego fragmenty znalazły się również na Ziemi jako meteoryty. Stały się one główną bronią różnych złoczyńców w walce z Supermanem.

Na poniższym filmie kryptonit zagraża serialowemu Supermanowi, w którego postać wcielił się Dean Cain.
Z kryptonitem musiał się także zmierzyć filmowy Superman, w którego postać wcielił się Christopher Reeve.
Superman nie ma powodu do paniki!
Tymczasem Patryk Zaleski-Ejgierd oraz Paweł Łata odkryli, że z pierwiastka o liczbie atomowej 36 może powstać związek chemiczny, co dotąd było uważane za niemożliwe. Kryptonit ma postać gazu szlachetnego. Tak wyniki przeprowadzonych przez siebie badań naukowcy opisali w komunikacie przesłanym Polskiej Agencji Prasowej:
Patryk Zaleski-Ejgierd

Przewidziana przez nas substancja to związek kryptonu nie z azotem, lecz z tlenem. W konwencji komiksu należałoby go zatem nazwać nie tyle kryptonitem, ile kryptoksydem. Jeśli więc Superman nas czyta, uspokajamy: na razie nie ma powodu do paniki! Nasz monotlenek kryptonu, KrO, najprawdopodobniej w ogóle nie istnieje w naturze. Zgodnie z obecną wiedzą, głęboko we wnętrzach planet, a więc w jedynych miejscach, gdzie mamy ciśnienia wystarczające do jego syntezy, ani tlen, ani tym bardziej krypton po prostu nie występują.

Jednak wytworzenie związku chemicznego – monotlenku kryptonu, jest możliwe we współczesnych laboratoriach. Przeprowadzone przez naukowców symulacje komputerowe wykazały, że tego typu kryształy mogą powstawać w wyniku działania ciśnienia od 3 do 5 mln atmosfer. Ale na naszej planecie działanie kryptonitu byłoby niegroźne. Pod wpływem ciśnienia ziemskiego, które jest bardzo niskie, kryształy z pierwiastku natychmiast rozpadłyby się.

Napisz do autora: kamil.sztandera@innpoland.pl