Polscy wynalazcy przechodzą patentową drogę przez mękę. "Przez dwa lata wymienialiśmy maile z rzecznikiem patentowym"

Kwestia zdobywania patentów budzi wśród przedsiębiorców i wynalazców wiele emocji. – Uzyskanie patentu w Polsce jest gehenną i drogą przez mękę – skarży się na forum internetowym jeden z przedsiębiorców. Jak opisuje twórcy wynalazków są „nieprzystosowani genetycznie” do wypełniania setek stron dokumentacji, a instrukcje do ich wypełniania są w stanie zrozumieć tylko ci, którzy je piszą.

– Wydają poradniki, w których opisane są wszystkie procedury. Mają po kilkadziesiąt stron. Ja poddałem się po pierwszych trzech – wspomina Marek Bosak z Carbon Black Solutions, który to start-up opatentował metodę uzdatniania zużytej sadzy do parametrów sadzy technicznej. Przedsiębiorca zauważa, że kontaktu z rzecznikiem patentowym nie ułatwia fakt, że podstawowym środkiem komunikacji z nim pozostaje faks. Za jego pomocą przesyłane są wszystkie wiążące decyzje. Profili zaufanych w tym urzędzie nie uświadczysz.

Rozbudowane procedury z pewnością nie zachęcają do starania się o zastrzeżenie wynalazku. A pod tym względem i tak nie jest u nas najlepiej – liczba wniosków o wpis do polskiego i europejskiego urzędu patentowego (EPO) jest zatrważająco niska. Polskie media otrąbiły tu co prawda mały sukces, bo EPO przyznało nam w 2016 roku rekordową liczbę patentów. Ich liczba wzrosła o 19 proc. w porównaniu do ubiegłego roku. Oznacza to jednak ni mniej ni więcej, że dostaliśmy ich...180. Dla porównania nasi zachodni sąsiedzi, Niemcy, dostają ich rocznie kilkanaście tysięcy. Więcej patentów od nas dostają nawet niektóre firmy jak Philips, Samsung czy LG. Co więcej urzędnicy EPO zauważyli, że przyszły rok będzie dla nas zapewne gorszy – liczba nowych zgłoszeń zmniejszyła się bowiem o 28 proc.

– Nie wydaje mi się, by ilość formalizmu była w przypadku urzędu patentowego większa niż w innych urzędach – przekonuje jednak ekspert ds. prawa patentowego Marcin Borycki. I dodaje, że z roku na rok jest coraz bardziej przejrzyście. Urząd uruchomił specjalnie linie telefoniczne, które obsługują osoby przygotowywane do udzielania merytorycznych odpowiedzi na pytania wynalazców. Jego zdaniem klarownie przygotowana jest również strona internetowa.

– Trzeba jednak przyznać, że okres oczekiwania potrafi trwać latami. Nie ma żadnej górnej granicy – zauważa. Zdaniem Boryckiego problem z małą liczbą patentów leży jednak gdzie indziej.
– Wciąż problemem pozostaje brak świadomości – nasza PRL-owska zaszłość. Jeżeli nawet na studiach prawniczych nie ma obowiązkowego przedmiotu „prawo własności przemysłowej” to nie możemy mówić o właściwej edukacji w tym zakresie – opowiada.

Sęk w tym, że nie wszyscy wiedzą o co się ubiegają. Andrzej Pyrża, zastępca prezesa Urzędu Patentowego w rozmowie z PAP-em stwierdził, że urząd odmawia przyznania patentu aż w 30 proc. zgłoszeń. Według ustawy o prawie do własności przemysłowej czytamy, że „patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki – na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania”. Z tym właśnie bywa różnie.