Jak Netflix wykorzystał szansę i wykosił starych wyjadaczy. „Dylemat przełomowej innowacji” Joshuy Gansa

Jak gigant poniósł porażkę
Wszyscy znają Netflixa, ale czy ktoś kojarzy Blockbustera? No właśnie. A jeszcze w 2004 roku, kiedy o Netflixie mało kto słyszał, firma Blockbuster była liderem amerykańskiego rynku wypożyczalni wideo i DVD. Ten gigant posiadał sieć 9 tys. punktów usługowych, także w innych krajach. Jednak w 2010 roku biznes szedł już tak źle, że firma złożyła wniosek o upadłość. Budowane przez prawie 20 lat imperium błyskawicznie stoczyło się na samo dno.

Aby wypożyczyć film z Blockbustera, trzeba było udać się do punktu usługowego, wybrać płytę lub kasetę, obejrzeć, a następnie zwrócić do tego samego punktu. Całkiem wygodna opcja, jeśli wypożyczalnię masz pod domem. Jednak Netflix, który w tamtych czasach był dopiero raczkującym start-upem, przedstawił nową formę wypożyczania filmów - zamiast chodzić tam i z powrotem do punktu usługowego w celu wypożyczenia filmu, zaproponował innowacyjne rozwiązanie - przesyłanie płyt DVD za pomocą poczty. W ten sposób klienci mogli obejrzeć film i zwrócić go bez czasochłonnych podróży. Niedługo później Netflix wprowadził subskrypcje, dzięki którym wypożyczający mogli trzymać płyty tak długo, jak chcieli, pamiętając jedynie o miesięcznej opłacie. Klienci na całym świecie pokochali ten nowy model, a Blockbuster (i jego punkty usługowe) był skończony.

Klęski można było uniknąć
Jednak Blockbuster wcale nie musiał ponieść porażki, twierdzi autor książki „Dylemat przełomowej innowacji”, Joshua Gans. W rzeczywistości w 2000 roku firma dostała propozycję zakupu Netflixa, za jedyne 50 mln dol. (w 2014 roku Netflix był już wart ponad 26 mld dol.), ale odrzuciła tę szansę, twierdząc, że nowy gracz nie jest rentowny i świadczy usługi w rynkowej niszy.

Jednak obserwując niepokojący wzrost start-upu, w 2004 roku Blockbuster zdecydował się zabezpieczyć i zaproponował klientom pocztową wysyłkę DVD. Niestety, na tym etapie było już na to za późno - Netflix był liderem na rynku wypożyczania DVD na zasadzie wysyłki pocztowej i kurierskiej.

Blockbuster zderzył się z przełomową innowacją i przegrał. Posiadając taką samą jak Netflix zdolność do wykorzystania technologicznej szansy (w końcu przesyłanie filmów kurierem, a później subskrypcja internetowa, nie były chronione patentem), przegapił ją. Nic nie stało na przeszkodzie, by Blockbuster powielił model biznesowy zaproponowany przez Netflixa, lecz nie dostrzegł jego potencjału.

Prezes Canon Polska, Ian Maxwell, który napisał przedmowę do książki Gansa, na doświadczeniu własnej firmy przekonał się, jak bardzo przełomowe innowacje wpływają na sukces biznesowy. Canon, dzięki trafnym wyborom, jest dziś jedną z tych instytucji, które widząc przełomową innowację, wykorzystują ją i znakomicie na tym wychodzą. Książka Joshuy Gansa to opisuje i skłania do myślenia o kierunku rozwoju własnej firmy oraz podjęcia efektywnych działań, kiedy jeszcze jest na to czas.