Obligacje o ujemnej rentowności. To nie sukces rządu, lecz „wygodne ujęcie faktów”

Polska sprzedała obligacje za 1,5 mld euro – taka informacja obiegła polskie media. A rząd chwaląc się swoim „osiągnięciem”, powiedział, że po raz pierwszy na przetargu publicznym na rynku euro udało się Polsce sprzedać dług o ujemnej rentowności wynoszącej 0,1 proc.

Niemal 80 proc. naszych obligacji trafiło za granicę. Kupili je głównie inwestorzy z Niemiec i Austrii – aż 20 proc. Swoją cegiełkę dołożyli też kupcy z Wielkiej Brytanii i Irlandii – 15 proc. Co ciekawe, aż 17 proc. euroobligacji kupiły banki centralne i publiczne instytucje.

Nie oznacza to jednak, że inwestorzy podejmują nierozważne decyzje. Takie obligacje to dla nich po prostu bezpieczna lokata z gwarantowaną spłatą, w końcu ryzyko bankructwa kraju jest niewielkie. Co więcej, w portfelach inwestorów nasze obligacje stanowią tylko cześć inwestycji.

– Taka forma inwestycji jest tym bardziej atrakcyjna, im bardziej niepewne jest otoczenie gospodarcze, a akurat w tym momencie rozprzestrzeniające się zagrożenie koronawirusem i spadki na giełdach wywołane osłabieniem gospodarki chińskiej z pewnością przesuwają zainteresowanie bezpiecznymi inwestycjami do innych części świata – wyjaśnia dr Anna Czarczyńska, ekspertka w dziedzinie ekonomii z Akademii Leona Koźmińskiego.

I dodaje, że to, iż udało nam się pożyczyć pieniądze na ujemny procent, świadczy o wysokim zaufaniu do wypłacalności naszego należącego do UE kraju w średnioterminowej przyszłości.

Nie oznacza to jednak, że na obligacjach zrobiliśmy interes życia, a rząd dokonał niemożliwego. W otoczeniu niskich stóp procentowych coraz trudniej znaleźć inwestorom relatywnie bezpieczne inwestycje, dlatego kupują nawet takie z ujemną rentownością. Jeszcze kilka lat temu była to wyjątkowa sytuacja, ale w świecie niskich stóp procentowych liczba obligacji o ujemnej rentowności rośnie.

– Obecnie na świecie ok. 30 proc. obligacji o rankingu inwestycyjnym, czyli najbezpieczniejszych, ma już ujemną rentowność. W przypadku obligacji w euro nawet takie kraje jak Bułgaria już emitują obligacje o ujemnym oprocentowaniu – wyjaśnia dr Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR.

Niemieckie 5-letnie obligacje mają teraz rentowność -0,6 proc., czyli jeszcze mniej niż -0,1 proc. w przypadku polskich. Ponadto polski rząd bierze na siebie ryzyko walutowe – osoby zaciągające kredyty hipoteczne we frankach przekonały się w praktyce co to może znaczyć – wyjaśnia dr Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR.

I dodaje, że w przypadku obligacji złotowych nie wygląda to już tak dobrze: - Obligacje złotowe sprzedawane przez nasz rząd mają dodatnie rentowności – rząd musi płacić za pożyczenie tych środków. W sytuacji, gdy inwestor ma wziąć na siebie ryzyko walutowe, uwzględnić inflację i kupić polskie obligacje w złotych, a nie w euro, wymaga już znacznie wyższego oprocentowania – dodaje.

To jednak nadal jest pożyczka, którą będziemy spłacać nie tylko my, lecz także przyszłe pokolenia. Co więcej, obarczona ryzykiem walutowym. O tym, jak jest ono ogromne przekonali się nie tak dawno frankowicze.

– Pożyczki należy zaciągać w walucie, w której się ma dochody, a dochody budżetu są w złotówkach – ocenia ruch rządzących dr Anna Czarczyńska.

Ogólny wniosek jest więc tak, że nawet nominalnie opłacalne zaciągnięcie pożyczki ciągle pozostaje pożyczką, co jest przejawem problemów z finansowaniem bieżących wydatków przez rząd.

Co więcej, jak słusznie zauważa dr Czarczyńska, rosnący popyt na obligacje ujemnie oprocentowane jest sygnałem zbliżającego się spowolnienia gospodarczego, bo to oznacza, że na niczym innym aż tak bezpiecznie w najbliższej przyszłości zarobić się nie da.