W tej kategorii jesteśmy na pierwszym miejscu wśród dużych, unijnych krajów. Wyprzedza nas tylko Cypr. Finanse publiczne Polski są jednymi z najbardziej nieprzejrzystych w całej Wspólnocie.
O sprawie mówił w Business Insider Polska dr Sławomir Dudek, główny ekonomista Forum Obywatelskiego Rozwoju i były, wieloletni pracownik ministerstwa finansów. Jak przekonywał w wywiadzie, niepokoić powinna niebotyczna kwota transakcji sektora finansów publicznych, która jest poza kontrolą parlamentu.
Chodzi o notyfikację fiskalną, którą szefowie resortów finansów muszą co roku przesyłać do Komisji Europejskiej. Ministrowie rozliczają w niej różnice między obiektywnym deficytem według metodologii unijnej (która ma być odporna na wszelkie manipulacje, czy kreatywną księgowość), a krajowym deficytem w sektorze centralnym w ujęciu metodologii krajowej w danym kraju.
Jak przekonuje ekspert, wnioski są przerażające. Polska jest na pierwszym miejscu wśród dużych krajów Unii z najbardziej nieprzejrzystymi finansami. Przed nami znalazł się tylko mały Cypr.
– U nas różnica między prawdziwym obrazem budżetu centralnego, a tym, nad czym kontrolę ma parlament, wniosła 6,6 proc. PKB, tj. 150 mld zł w 2020 r. Taka suma jest poza kontrolą społeczeństwa w ramach procesu budżetowego, co zresztą wyliczył sam Minister Finansów. To pokazuje olbrzymią skalę omijania reguł przez ten rząd, skalę nieprzejrzystości finansów publicznych, skalę kreatywności – mówi Sławomir Dudek.
Dziura budżetowa
Deficyt budżetowy w Polsce w 2020 r. wyniósł ok. 84 mld zł z zakładanych po nowelizacji budżetu ok. 110 mld zł. Jego mniejsza wysokość wynika m.in. z powodu niższej od rządowych prognoz skali recesji w Polsce - to przełoży się na wyższe od planowanych dochody podatkowe.
Mimo to, ubiegłoroczna dziura budżetowa Polski była największa od początku XXI wieku. Dotychczas nigdy nie przekroczyła 50 mld zł.
Tylko w ciągu ostatniego miesiąca 2020 r. dziura w kasie państwa urosła o ponad 70 mld zł. W samym grudniu wydatki z budżetu sięgnęły ponad 100 mld zł, podczas gdy średnia z poprzednich miesięcy wynosiła ok. 36 mld zł
"Uważam, że rząd celowo niszczy przejrzystość finansów publicznych i marginalizuje znaczenie resortu finansów. Bo jak mawiał Orwell - wielkim wrogiem jasnego języka jest nieszczerość. I o to tu chodzi."