Ile można dorobić do emerytury? Kiedy ZUS może zmniejszyć lub zawiesić świadczenie
Redakcja INNPoland
04 listopada 2021, 15:25·7 minut czytania
Publikacja artykułu: 04 listopada 2021, 15:25
Jeśli jesteś na emeryturze, ale dorabiasz dodatkową pracą, musisz uważać, ile masz przychodu. Jeśli twoje dodatkowe zarobki przekroczą kwoty graniczne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) może zmniejszyć, lub nawet zawiesić twoje świadczenie. Kwoty graniczne zmieniają się co kwartał, więc trzeba pamiętać, by być z nimi na bieżąco.
Reklama.
Czy twoja emerytura może zostać zawieszona? Kiedy ZUS może zmniejszyć twoje świadczenie i o ile? Ile można dorobić do emerytury w 2021 roku? Ile można było w poprzednich kwartałach i latach? Jak ZUS wylicza zmniejszenie świadczenia? O czym i kiedy, powinieneś poinformować ZUS, aby nie ryzykować utraty emerytury? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Jakie świadczenia emerytalne ZUS może zmniejszyć lub zawiesić?
emerytura
emerytura pomostowa
nauczycielskie świadczenie kompensacyjne
Kiedy twoja emerytura nie może zostać zmniejszona lub zawieszona?
Jeśli dorabiasz do emerytury, ale twoje przychody nie przekraczają niższej kwoty granicznej, ZUS nie zmniejszy twojego świadczenia, ani, tym bardziej, go nie zawiesi. Jeśli ją przekroczysz, możesz, niestety, spodziewać się zmniejszenia emerytury, ale o zawieszenie nie musisz się martwić do momentu, gdy twoje przychody nie osiągną wyższej kwoty granicznej.
Warto też zaznaczyć, że twoja emerytura nie zostanie zmniejszona ani zawieszona, jeśli przekroczyłeś powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn). Nie obowiązują cię już wówczas kwoty graniczne i twój dochód z dodatkowej pracy nie będzie miał wpływu na wysokość twojej emerytury.
Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której kontynuujesz pracę w tym samym miejscu, co przed przejściem na emeryturę, bez rozwiązania stosunku pracy. W takiej sytuacji ZUS zawiesi twoje świadczenie od razu, do czasu rozwiązania umowy i złożenia przez ciebie wniosku o wznowienie emerytury.
Zawieszeniu lub zmniejszeniu swojego świadczenia ze względu na wysokość zarobków nie podlegają też osoby uprawnione do emerytury częściowej. Ostatnią kwestią, o której warto w tym miejscu wspomnieć, jest to, że jeśli otrzymujesz zarówno emeryturę, jak i rentę, i ukończyłeś powszechny wiek emerytalny (przypomnijmy: 60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn) twoje zarobki dodatkowe mogą wpływać tylko na wysokość mniej korzystnego dla ciebie, czyli niższego z otrzymywanych świadczeń.
Zmniejszenie lub zawieszenie twojej emerytury, jeśli nie dotyczą cię wzmiankowane wyżej wyjątki, może nastąpić, jeśli twój przychód z działalności, od której odprowadzane są składki do ZUS, przekroczy kwoty graniczne.
Jeśli uzyskałeś dodatkowy przychód z któregokolwiek lub kilku typów działalności wymienionych powyżej, a nie obejmują cię omawiane wcześniej wyjątki, twoja emerytura może zostać zmniejszona lub zawieszona. To czy tak się stanie zależy od konkretnej kwoty, jaką udało ci się dorobić.
W każdym kwartale prezes Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) ogłasza przeciętne miesięczne wynagrodzenie dla kwartału poprzedzającego. Ta kwota jest dla ciebie kluczowa, bowiem to od niej zależy, ile można dorobić do emerytury.
To, ile możesz zarobić, bez obniżenia lub zawieszenia swojego świadczenia, czyli kwoty graniczne, liczone jest jako procent od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym kwartale:
Jeśli dorabiasz do emerytury do 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, twoje świadczenie nie zostanie zmniejszone. To tzw. niższa kwota graniczna
Jeśli dorabiasz do emerytury więcej niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale mniej niż 130 proc. tej kwoty, twoje świadczenie zostanie zmniejszone
Jeśli dorabiasz do emerytury ponad 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia twoje świadczenie zostanie zawieszone – to tzw. wyższa kwota graniczna.[/b]
Ile wynosi przeciętne miesięczne wynagrodzenie?
Jak widać wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na dany kwartał jest kluczową informacją dla każdego, kto chce dorobić do emerytury, a nie jest objęty wzmiankowanymi wcześniej wyjątkami. Jak już pisaliśmy powyżej, przeciętne miesięczne wynagrodzenie podawane jest przez GUS raz na kwartał i obowiązuje od:
1 grudnia
1 marca
1 czerwca
1 września
Obecnie obowiązujące więc kwoty graniczne dotyczą przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia dla drugiego kwartału tego roku, ogłoszone 1 września 2021 roku, które wynosi 5504,52 zł.
Oznacza to, że od 1 września obowiązują nowe kwoty graniczne, więc nawet jeśli twoje przychody mieściły się w kwotach granicznych w poprzednich miesiącach, powinieneś sprawdzić, czy tak samo jest przy ich nowych wysokościach. Pamiętaj też, że kwoty graniczne zmienią się znowu 1 grudnia tego roku.
Ile można dorobić do emerytury od września 2021 roku?
Przypomnijmy, kwoty graniczne decydujące o tym, ile można dorobić do emerytury bez zmniejszenia lub utraty świadczenia, wynoszą 70 proc. i 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia[/b] na dany kwartał. Od 1 września przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosi 5504,52 zł.
Ile można dorobić do emerytury od września 2021 bez utraty świadczenia?
Maksymalnie 3853,20 zł brutto. To pierwsza kwota graniczna, czyli 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w drugim kwartale 2021 roku. Tyle możesz dorobić do emerytury, aby nie została zmniejszona
Maksymalnie 7155,90 zł brutto. To druga kwota graniczna, czyli 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w drugim kwartale 2021 roku. Tyle możesz dorobić do emerytury, aby nie została zawieszona.
Ile można było dorobić do emerytury w poprzednich kwartałach?
Wyliczenia ZUS ile można dorobić do emerytury w 2020:
1 grudnia 2019 – 29 lutego 2020: do 3452,20 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 6411,10 zł bez zawieszenia świadczenia
1 marca 2020 – 31 maja 2020: do 3639,10 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 6758,20 zł bez zawieszenia świadczenia
1 czerwca 2020 – 31 sierpnia 2020: do 3732,10 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 6931,00 zł bez zawieszenia świadczenia
1 września 2020 – 30 listopada 2020: do 3517,20 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 6531,90 zł bez zawieszenia świadczenia
1 grudnia 2020 – 28 lutego 2021: do 3618,30 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 6719,70 zł bez zawieszenia świadczenia
Wyliczenia ZUS: ile można dorobić do emerytury 2021:
1 grudnia 2020 – 28 lutego 2021: do 3618,30 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 6719,70 zł bez zawieszenia świadczenia
1 marca 2021 – 31 maja 2021: do 3820,60 zł. bez zmniejszenia świadczenia, do 7095,40 zł bez zawieszenia świadczenia
1 czerwca 2021 – 31 sierpnia 2021: do 3977,10 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 7386,10 zł bez zawieszenia świadczenia
1 września 2021 – 30 listopada 2021: do 3853,20 zł bez zmniejszenia świadczenia, do 7155,90 zł bez zawieszenia świadczenia
Jak poinformować ZUS o przekroczeniu kwoty granicznej?
Jeśli dorabiasz do emerytury, nie obejmują cię opisane wcześniej wyjątki, a twoje przychody przekroczyły pierwszą kwotę graniczną, czyli 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (PMW), nie przekroczyły jednak drugiej kwoty granicznej, czyli 130 proc. PMW, ZUS twoją emeryturę odpowiednio zmniejszy. Obecnie, od 1 września 2021 roku (i do 1 grudnia tego roku) oznaczałoby to, że twoje zarobki znalazły się w przedziale pomiędzy 3853,20 zł. a 7155,90 zł.
Jeśli twoje przychody mieszczą się w tym przedziale, przekroczyły 7155,90 zł., lub wiesz z wyprzedzeniem, że przekroczysz w danym miesiącu któryś z progów granicznych, powinieneś niezwłocznie poinformować o tym ZUS. Państwowy ubezpieczyciel wyda wtedy decyzję o zmniejszeniu lub zawieszeniu wypłaty świadczenia od aktualnego, lub przyszłego miesiąca, oraz, jeśli twoja emerytura ma zostać zmniejszona, ogłosi o ile.
Jeśli zgłaszasz do ZUS-u nadwyżkę w wypłacie świadczenia za poprzednie miesiące, proces wygląda podobnie. Ostatecznie, w kolejnym roku kalendarzowym, ZUS rozliczy z tobą cały rok, pamiętaj, aby do lutego dostarczyć zaświadczenie o wysokości przychodów za poprzedni rok.
O ile ZUS zmniejsza emeryturę?
Wyliczając, o ile zmniejszy się twoja emerytura, ZUS odejmie kwotę graniczną przychodu, czyli 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia[/b] obowiązującego w danym kwartale (obecnie 3853,20 zł) od przychodu. Uzyskana różnica będzie kwotą, o którą zmniejszy się twoja emerytura.
Na przykład Barbara, która jest na emeryturze, ale nie osiągnęła jeszcze powszechnego wieku emerytalnego i nie dotyczą jej żadne inne omawiane wcześniej wyjątki, zarabia miesięcznie 4000 zł brutto, przekracza więc obecnie pierwszą kwotę graniczną, czyli 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
ZUS odejmie od jej świadczenia kwotę graniczną równą 70 proc. PMW, czyli, obecnie 3853,20. Różnica wyniesie 146,80 zł. O tyle zostanie zmniejszona emerytura Barbary.
Istnieje jednak jeszcze tak zwana kwota maksymalnego zmniejszenia. Oznacza ona najwyższe dopuszczalne prawnie obniżenie świadczenia emerytalnego i jest ustalana przy kolejnych waloryzacjach. W obecnej wysokości funkcjonuje od 1 marca 2021 roku i wynosi 646,67 zł.
W związku z tym, nawet jeśli z wyliczenia wychodziłoby, że twoja emerytura miałaby się zmniejszyć o kwotę wyższą, niż kwota maksymalnego zmniejszenia, ZUS nie może obniżyć twojego świadczenia o więcej niż 646,67 zł., choć, oczywiście, twoja emerytura może zostać zupełnie zawieszona, jeśli twój przychód przekroczył górną kwotę graniczną przychodu, czyli 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, obecnie 7155,90 zł.
Emerytura pomostowa
W przypadku emerytur pomostowych sytuacja jest taka sama, jak opisywaliśmy powyżej, jest jednak jeden bardzo istotny wyjątek. Emerytura pomostowa zostaje zawieszona niezależnie od wysokości zarobków, jeśli uprawniony do jej pobierania podejmuje pracę w "szczególnych warunkach" lub "o szczególnym charakterze" w myśl ustawy o emeryturach pomostowych.
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne podlega tym samym zasadom związanym z dorabianiem co inne świadczenia omawiane w artykule, a zatem dotyczą go te same kwoty graniczne przychodu, które mogą powodować jego obniżenie lub zawieszenie.
Jednak i tutaj pojawia się pewien istotny wyjątek: nauczycielskie świadczenie kompensacyjne zostanie zawieszone niezależnie od przychodu, jeśli osoba doń uprawniona podejmie pracę w placówce wskazanej w artykule 1 Karty Nauczyciela.
Chodzi o następujące placówki:
Publiczne lub niepubliczne przedszkole
Szkoła publiczna lub niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej
Publiczna lub niepubliczna placówka kształcenia ustawicznego
Twoje świadczenie zostanie zawieszone niezależnie od tego, czy w szkole zostałeś zatrudniony jako nauczyciel czy pracujesz w innym charakterze.