Inwestycja to wykorzystanie środków finansowych w taki sposób, by przyniosły zysk. Inaczej inwestują kraje (np. w autostrady czy kolej), inaczej firmy (np. w nowe maszyny czy ludzi) a inaczej osoby fizyczne, czasem zwane inwestorami prywatnymi. Inwestycje to także aktywa nabywane w celu uzyskania korzyści ekonomicznych, które są efektem przyrostu z ich wartości, uzyskania odsetek, dywidend lub innych źródeł w tym także z transakcji handlowych.

Zainwestowanie funduszy ma na celu zwiększenie majątku ich właściciela. Podstawowe wartości przy inwestowaniu to korzyści, nakład, ryzyko oraz czas.

Komisja Nadzoru Finansowego w informacjach dla osób, które chcą inwestować swoje pieniądze, wymienia dwa podstawowe rodzaje inwestycji:

• inwestycje rzeczowe, w których przedmiot inwestycji ma charakter materialny; w tego typu inwestycjach inwestor przede wszystkim oczekuje, że wartość przedmiotu inwestycji wzrośnie w okresie inwestowania (czasem również oczekuje okresowych dochodów z inwestycji);
• inwestycje finansowe, w których przedmiot inwestycji ma charakter niematerialny – jest to tzw. instrument finansowy; w tego typu inwestycjach korzyści pochodzą zarówno ze wzrostu wartości inwestycji, jak i z okresowych dochodów, jakie w okresie inwestowania może przynosić instrument finansowy.

Istnieje wiele możliwych inwestycji rzeczowych. Są nimi na przykład: inwestycje w złoto, inwestycje w dzieła sztuki, inwestycje w nieruchomości. Przedmioty inwestycji rzeczowych mają również wartość użytkową i mogą zaspokajać potrzeby konsumpcyjne (np. nieruchomość mieszkalna).

W przeciwieństwie do inwestycji rzeczowych, w inwestycjach finansowych przedmiot inwestowania, czyli instrument finansowy, sam w sobie nie przedstawia wartości użytkowej, lecz jedynie wartość pieniężną. Oznacza to, że instrument finansowy nie służy zaspokojeniu potrzeb konsumpcyjnych.

Istnieje wiele możliwych inwestycji rzeczowych. Są nimi na przykład: inwestycje w złoto, inwestycje w dzieła sztuki, inwestycje w nieruchomości. Przedmioty inwestycji rzeczowych mają również wartość użytkową i mogą zaspokajać potrzeby konsumpcyjne (np. nieruchomość mieszkalna).

W przeciwieństwie do inwestycji rzeczowych, w inwestycjach finansowych przedmiot inwestowania, czyli instrument finansowy, sam w sobie nie przedstawia wartości użytkowej, lecz jedynie wartość pieniężną. Oznacza to, że instrument finansowy nie służy zaspokojeniu potrzeb konsumpcyjnych.

Instrumenty finansowe

Instrument finansowy jest to kontrakt zawierany między dwiema stronami określający zależność finansową, w której obie strony pozostają. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje instrumentów finansowych:

• instrumenty dłużne (wierzycielskie), w których jedna strona kontraktu pożycza kapitał drugiej stronie, zaś druga strona zobowiązuje się zwrócić dług i zapłacić odsetki; typowymi przykładami instrumentów dłużnych są depozyty bankowe, kredyty bankowe, obligacje;
• instrumenty udziałowe (własnościowe), w których jedna strona kontraktu sprzedaje drugiej stronie prawo własności przedsiębiorstwa; typowym przykładem instrumentu udziałowego jest akcja emitowana przez spółkę akcyjną;
• instrumenty pochodne (terminowe), w których dwie strony określają transakcję, do której może lub musi dojść w przyszłości między tymi stronami; instrumenty pochodne stanowią najmłodszą grupę instrumentów finansowych; instrumenty te oprócz celu inwestycyjnego spełniają również cel zarządzania ryzykiem inwestycyjnym; podstawowymi instrumentami pochodnymi są opcje i kontrakty terminowe.

Współcześnie coraz więcej instrumentów finansowych stanowią tzw. instrumenty hybrydowe, które łączą cechy dwóch wymienionych powyżej grup instrumentów finansowych. Na przykład instrument hybrydowy może być połączeniem instrumentu dłużnego i instrumentu pochodnego. Takimi instrumentami są na przykład obligacje z dołączonymi prawami lub tzw. strukturyzowane depozyty.

Najważniejszymi instrumentami finansowymi, w które można inwestować środki pieniężne, są:

• depozyty bankowe w walucie krajowej i zagranicznej;
• bony skarbowe i inne instrumenty rynku pieniężnego;
• obligacje;
• akcje;
• jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych i certyfikaty inwestycyjne;
• produkty strukturyzowane i instrumenty pochodne.

Trzy pierwsze instrumenty są instrumentami dłużnymi, zaś akcja to instrument udziałowy. W pewnym uproszczeniu certyfikaty inwestycyjne i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych można potraktować jako instrumenty udziałowe, chociaż nie są to prawa własności przedsiębiorstwa. Produkty strukturyzowane mają charakter hybrydowy i zawierają zazwyczaj instrument pochodny.

Fundusze inwestycyjne

Ważną kategorią instrumentów finansowych wykorzystywanych w celach inwestycyjnych są jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym oraz certyfikaty inwestycyjne. Uczestnikami otwartego funduszu inwestycyjnego są wszyscy, którzy nabyli jednostki uczestnictwa. Jednostki te są w dowolnym momencie sprzedawane przez fundusz. W dowolnym momencie można także zażądać odkupienia ich przez fundusz (są następnie umarzane) – w ten sposób przestaje się być uczestnikiem funduszu.

Uczestnikami zamkniętego funduszu inwestycyjnego są wszyscy, którzy nabyli certyfikaty inwestycyjne emitowane przez fundusz. Ich liczba jest w danym momencie stała. Może zostać zwiększona dopiero wtedy, gdy fundusz wyemituje nowe certyfikaty. Oznacza to, że liczba uczestników zamkniętego funduszu inwestycyjnego nie zmienia się w dowolny sposób. Uczestnikiem zamkniętego funduszu inwestycyjnego można stać się wtedy, gdy zakupi się certyfikat inwestycyjny od innego uczestnika lub wtedy, gdy nabędzie się nowe certyfikaty inwestycyjne wyemitowane przez fundusz.