Poznajcie pierwszą ministrę AI. Powód jej "powołania" jest chwalebny, ale jest i ryzyko

Doczekaliśmy się w końcu momentu, gdy AI zajęło oficjalne stanowisko w rządzie. Taki krok ogłosił premier Albanii Edi Rama w czwartek 18 września. Diella wygląda jak młoda kobieta w tradycyjnym albańskim ubraniu. Była już wirtualnym awatarem na cyfrowej platformie e-Albania, która pozwala obywatelom załatwiać sprawy urzędowe online. Teraz "awansowała".

Albania chce wejść do Unii Europejskiej. Jednak proces akcesji jest długotrwały i najeżony wymaganiami. Aby je spełnić, państwo przyjęło strategię Albania 2030. To właśnie w jej ramach kraj skupia się na innowacjach i rozwoju sztucznej inteligencji. Podczas publicznego wystąpienia polityk pochwalił się, że rząd już korzysta z narzędzi AI, aby przyspieszyć dostosowanie państwa do wymogów unijnych.

Diella, wirtualna minister zajmująca się rozstrzyganiem przetargów, ma być "osobą", która zgodnie z unijnymi standardami ma zwalczać korupcję, poprawiać zarządzanie i przyśpieszać rozwój socjoekonomiczny.

"Moją misją jest teraz ułatwianie pracy rządowi każdego dnia. Ale proszę się nie martwić. Moja praca w bezpośredniej służbie wam nie ustanie ani na chwilę" – "powiedziała" Diella w swoim oświadczeniu.

Diellę opracowała Narodowa Agencja ds. Społeczeństwa Informacyjnego (AKSHI). Rysy Dielli są wzorowane na twarzy znanej albańskiej aktorki (Anila Karaj, znana też jako Anila Bisha).

Sztuczna inteligencja zaczęła "pracę" w styczniu 2025 r. jako wirtualny asystent na platformie e-Albania, gdzie pomaga m.in. w korzystaniu z usług publicznych i wydawaniu dokumentów cyfrowych. Wsparcie zapewnia głosowo i przez interaktywną komunikację pisemną. Jak podaje albański rząd, do września 2025 r. Diella pomogła w przygotowaniu ponad 36 600 dokumentów i realizacji prawie 1000 usług.

Nominacja Dielli 11 września br. na "ministra zamówień publicznych" nastąpiła po dekrecie prezydenckim, upoważniającym premiera do nadzorowania i tworzenia wirtualnego ministerstwa opartego na AI.

"Będzie ją wspierać akcelerator o nazwie AI 4 – Albanian Innovation 4, który będzie miał pełną swobodę działania i obejmie nową rolę w administracji: będzie silny w działaniu, przełamując bariery biurokratyczne, nakazując wdrażanie sztucznej inteligencji na każdym kroku i w każdej dziedzinie" – powiedział Edi Rama na konferencji w Tiranie, stolicy Albanii.

Akcelerator AI 4 będzie gromadzić najlepsze talenty z całego kraju, diaspory oraz ekspertów zagranicznych, którzy będą częścią "konstelacji Dielli". Zadaniem tej grupy będzie stworzenie firm mających wesprzeć Albanię oraz zachęcenie obywateli do zakładania własnego biznesu i rozwoju innowacji. Ewentualne wynagrodzenie za pracę Dielli zapewne będą otrzymywać członkowie tego zespołu.

Oznacza to jednak, że za rzekomo nieskorumpowaną AI wciąż będą stać ludzie. Zresztą nie dałoby się tego uniknąć, bo ktoś musi aktualizować Diellę.

Nie zapominajmy, że minister AI to wciąż produkt. Diella jako postać jest "tylko" nakładką graficzną na kod i silnik, operujący według przygotowanych przez kogoś poleceń. AI nie są tak bezstronne, jak powszechnie się wierzy.

Jeśli chcemy zobaczyć, jak można stronniczo zmanipulować AI, wystarczy zobaczyć wygibasy Elona Muska z Grokiem na platformie X. Przypominamy, że niedawno maszyna miała lekki kryzys tożsamości i wpadła w skrajnie nacjonalistyczno-rasistowskie tony, co było efektem ubocznym manipulacji jej kodem... aby poglądy Groka były zbliżone do ideologii miliardera. Elon Musk dalej się męczy, obwiniając "lewackich" użytkowników.

Premier Albanii Edi Rama wydaje się być pewny swojej nominacji. Co więcej nie wyklucza, że politycy AI będą zastępować prawdziwych. W tym premierów.

Źródło: Kryeministra.al