Nie była już ministrem, ale podpisała rozporządzenie? "Wydane z naruszeniem Konstytucji RP"
O sprawie pisze Patryk Słowik w Gazecie Prawnej. Chodzi o rozporządzenie dotyczące deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych.
Dokument został opublikowany z datą 12 czerwca i jest podpisany „Minister Finansów: T. Czerwińska”. Nie ma wątpliwości, że Teresa Czerwińska w tym momencie od kilku dni była po prostu obywatelem, a nie ministrem.
Ministerstwo Finansów przyznało, że dokument został podpisany wcześniej – było to 30 maja 2019 roku. Zdaniem dr. hab. Jacka Zaleśnego z UW nie zmienia to faktu, że datą wydania rozporządzenia jest 12 czerwca. Kluczowe jest bowiem to, co znajduje się w Dzienniku Ustaw, a nie obieg dokumentów wewnątrz rządu.
– Niewyobrażalny bałagan. Na tej samej zasadzie ja mógłbym dziś wysłać rozporządzenie do Rządowego Centrum Legislacji z żądaniem jego opublikowania – komentuje Borys Budka (PO), minister sprawiedliwości w 2015 r.
Czy rozporządzenie Czerwińskiej jest ważne?
Eksperci pytani przez Patryka Słowika mówią, że rozporządzenie jest wydane wadliwie. Zadaniem urzędników jest jego natychmiastowe uchylenie i wydanie nowego – może mieć identyczną treść, ale prawidłowy podpis.
– Rozporządzenie zostało zatem wydane przez osobę nieuprawnioną. Nie ma przy tym znaczenia, że osoba ta w przeszłości pełniła taką funkcję. Na tej samej zasadzie przedmiotowego rozporządzenia nie mogli wydać Leszek Balcerowicz, Marek Borowski ani Jacek Rostowski. Podobnie jak Teresa Czerwińska sprawowali oni funkcję ministra finansów, ale nie 12 czerwca 2019 r. Rozporządzenie jest obarczone wadą konstytucyjną w postaci wydania przez nieuprawniony podmiot i jako takie jest wydane z naruszeniem art. 92 Konstytucji RP. Niemniej jednak jako ogłoszone w Dzienniku Ustaw cieszy się domniemaniem zgodności z Konstytucją RP i podlega stosowaniu – twierdzi cytowany przez gazetę dr hab. Jacek Zaleśny, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego.
Dodaje, że mimo wszystko należy to rozporządzenie uchylić i opublikować nowe.
Co na to resort finansów? Powołuje się na upoważnienie zawarte w art. 23 ust. 12 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych.
Zgodnie z tą delegacją rozporządzenie nie jest wydawane samodzielnie przez Ministra Finansów (jako ministra właściwego do spraw instytucji finansowych), lecz w porozumieniu z Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (jako ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego). Minister Finansów Teresa Czerwińska podpisała rozporządzenie w dniu 30 maja 2019 r., zatem w czasie kiedy pełniła funkcję ministra. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podpisała rozporządzenie w porozumieniu w dniu 12 czerwca 2019 r.
Dalej ministerstwo przywołuje rozporządzenie z 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej".
Jeżeli rozporządzenie jest wydawane wspólnie albo w porozumieniu z innym organem, za datę rozporządzenia przyjmuje się datę jego podpisania przez organ współuczestniczący w wydaniu tego rozporządzenia; organ współuczestniczący w wydaniu rozporządzenia podpisuje je w drugiej kolejności.
I wreszcie, przywołując ustawę z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, resort stwierdza, że:
Jeżeli rozporządzenie jest wydawane w porozumieniu z innym organem, podpisu tego organu nie zamieszcza się w tekście rozporządzenia ogłaszanym w dzienniku urzędowym. Zatem zgodnie z wyżej wymienionymi zasadami datą niniejszego rozporządzenia jest dzień podpisania rozporządzenia w porozumieniu przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, jednocześnie jej podpis nie został zamieszczony w Dzienniku Ustaw.