Nobel z ekonomii przyznany. Za badania dotyczące związków przyczynowo-skutkowych

Natalia Gorzelnik
Nobel z ekonomii dla Davida Carda oraz Joshuy D. Angrista i Guido W. Imbensa. Tegoroczni laureaci "pokazali, jakie wnioski na temat przyczyn i skutków można wyciągnąć z naturalnych eksperymentów". Chodziło o odpowiedzi na pytania m.in. jak imigracja wpływa na poziom płac i zatrudnienia oraz jak wykształcenie kształtuje przyszłe dochody.
Nagroda Nobla z ekonomii 2021 trafiła do Davida Carda oraz Joshuy D. Angrista i Guido W. Imbensa. (fot. PETER KNEFFEL/AFP/East News)

Nagroda dla Carda, Angrista i Imbensa

Komitet Noblowski - złożony z profesorów ekonomii Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk - zdecydował, że nagroda im. Alfreda Nobla z zakresu nauk ekonomicznych trafi w połowie do Davida Carda a w drugiej połowie do Joshuy D. Angrista i Guido W. Imbensa.
David Card z Uniwersytet Kalifornijskiego w Berkeley został nagrodzony “za empiryczny wkład w ekonomię pracy”. Joshua D. Angrist z Massachusetts Institute of Technology, Cambridge i Guido W. Imbens z Uniwersytetu Stanforda zostali nagrodzeni “za wkład metodologiczny w analizę związków przyczynowych”.

Laureaci ekonomicznego Nobla

David Card analizował wpływ płacy minimalnej, imigracji i edukacji na rynek pracy. Jego badania z początku lat 90. pokazały m.in., że podniesienie płacy minimalnej nie prowadzi do zmniejszania liczby miejsc pracy. Stąd wiadomo również, że dochody osób urodzonych w danym kraju mogą rosnąć - dzięki pracy imigrantów.


Joshua Angrist i Guido Imbens kontynuowali prace nad prowadzonymi przez Davida Carda eksperymentami naturalnymi i rozwiązali związane z nimi problemy metodologiczne - pokazując, w jaki sposób można z nich wyciągać precyzyjne wnioski. Przypomnijmy, w zeszłym roku ekonomicznego Nobla otrzymali - Paul Robert Milgrom i Robert Butler Wilson z Uniwersytetu Stanforda w Kalifornii. Zostali wyróżnieni za badania nad znaną w mikroekonomii teorią aukcji.

Nobel z ekonomii

Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych jest przyznawana przez Komitet Noblowski. Jako jedyna spośród wszystkich pozostałych nagród nie została przewidziana w testamencie fundatora – Alfreda Nobla. Jest ona ufundowana przez bank i nie pochodzi z funduszy, z których pochodzą pozostałe Nagrody Nobla.

Łącznie, od początku jej ustanowienia w 1968 r. i przyznania jej po raz pierwszy w roku 1969, otrzymało ją 89 ekonomistów, wśród nich tylko dwie kobiety – Elinor Ostrom (w 2009 r.) i Esther Duflo (w 2019 r.). Esther Duflo, 48-letnia francusko-amerykańska specjalistka od ekonomii eksperymentalnej, należy też do grupy najmłodszych wyróżnionych ekonomistów, do najstarszych zaś zmarły w 2018 r. polsko-amerykański naukowiec specjalizujący się m.in. w teorii gier – Leonid Hurwicz. Został on wyróżniony Noblem w wieku 91 lat w 2007 roku.

Noble 2021

W poniedziałek 4 października Instytut Karoliński w Sztokholmie zdecydował, że tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii trafi do Davida Juliusa i Ardema Patapoutiana za odkrycie dotyczące receptorów temperatury i dotyku.

Nobliści wyróżnieni w dziedzinie fizyki są badaczami zmian klimatycznych. Syukuro Manabe pokazał, jak zwiększony poziom dwutlenku węgla prowadzi do wzrostu temperatury na Ziemi. Jego badania są podstawą rozwoju obecnych modeli klimatycznych. Klaus Hasselmann stworzył natomiast model łączący pogodę i klimat. Jego prace pomogły w udowodnieniu, że rosnąca temperatura atmosfery spowodowana jest emisją CO2 przez człowieka.

Laureatami tegorocznej Nagrody Nobla z dziedziny chemii zostali natomiast Benjamin List i David W.C. MacMillan. Nagrodę przyznano za “rozwój asymetrycznej organokatalizy”. Jej zastosowania obejmują badania nad nowymi farmaceutykami, a także pomogły uczynić chemię bardziej ekologiczną.
Czytaj także: Nie masz pojęcia, o co chodzi z Noblem z chemii? Naukowcy przystępnie nam to wytłumaczyli