Pracujesz w upale? Sprawdź, jakie masz prawa i czy szef nie igra z twoim zdrowiem i życiem
Temperatury w Polsce dobijają do poziomu 30 stopni Celsjusza, w wielu miejscach go przekraczają. Oznacza to, że wielu pracowników musi wykonywać swoje obowiązki zawodowe w upale. Takie warunki są utrudnieniem i wymagają od pracodawców przedsięwzięcia dodatkowych czynności, które mają na celu ułatwienie pracy.
Jeśli pracodawca nie wypełni swoich obowiązków, to może czekać go wysoka kara. Jednym z drastyczniejszych przykładów jest kara w przypadku udaru słonecznego pracownika. Żeby uniknąć finansowych konsekwencji, a także problemów zdrowotnych, warto dowiedzieć się, jakie zasady pracy obowiązują w trakcie upalnych dni.
Jaką karę zapłaci pracodawca, jeśli zatrudniony zasłabnie z powodu wysokiej temperatury w pracy?
Finansowe konsekwencje pracodawcy za niezapewnienie właściwych warunków zatrudnionym mogą być naprawdę wysokie. Przykładem takiej sytuacji może być dopuszczenie okoliczności, w których osoba wykonująca swoje obowiązki zawodowe zasłabnie, dozna udaru słonecznego, albo będzie mierzyła się z innymi problemami zdrowotnymi. Warto wiedzieć, że uciążliwy upał jest przyczyną nie tylko komplikacji zdrowotnych, ale w niektórych przypadkach nawet i śmierci.
Jeśli właściciel firmy nie będzie przestrzegał zasad prawa pracy, to może zostać nałożona na niego grzywna. Widełki to przedział od 1000 zł do nawet 30 000 zł. Jednak najostrzejszy wymiar kary to pozbawienie wolności do lat 3.
Ostatni przypadek dotyczy pracodawców, których niedopatrzenie zasad i obowiązków wynikających z BHP doprowadziło do narażenia zatrudnionych na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Kiedy pracownik ma prawo odmówić wykonywania obowiązków?
Zatrudnieni mają do dyspozycji opcje prawne, umożliwiające im odmowę wykonywania obowiązków. Może stać się to w przypadku, kiedy warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia czy życia pracownika lub kiedy wykonywana praca grozi stworzeniem takiego niebezpieczeństwa w stosunku do innych osób.
Warto podkreślić także, że zatrudnieni powinni reagować na brak bezpieczeństwa w miejscu pracy, także tego wynikającego z upałów. Artykuł 210 §1 kodeksu pracy jasno wskazuje, że pracownik może zaprzestać wykonywania obowiązków, jeśli warunki pracy nie spełniają przepisów bezpieczeństwa i higieny oraz zagrażają jego zdrowiu lub życiu
W związku z tymi warunkami osoba zatrudniona może zaprzestać wykonywania pracy w trakcie uciążliwych upałów. Powinna przy tym od razu powiadomić przełożonego. To ważny element, ponieważ w każdym przypadku, kiedy ktoś oddali się z miejsca pracy bez powodu, to może to spowodować nałożenie kary porządkowej, czy w skrajnym przypadku rozwiązania umowy o pracę i to bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Jakie obowiązki w trakcie upałów mają pracodawcy?
Pracodawca może, ale nie musi wprowadzić przerwy regeneracyjne w trakcie pracy. Ma też opcję zezwolenia zatrudnionym na wcześniejsze opuszczenie miejsca, w którym wykonują oni swoje obowiązki zawodowe. Rozwiązaniem jest także rotacyjny harmonogram pracy. Każda z tych decyzji nie może jednak wpłynąć na obniżenie wynagrodzenia pracowników.
Obowiązkiem pracodawcy jest także zapewnienie wody, napojów profilaktycznych, a także posiłków w trakcie upałów. Dotyczy to m.in. właśnie osób zatrudnionych na stanowiskach pracy, gdzie temperatura wynosi więcej niż 28 stopni Celsjusza w przestrzeni zamkniętej i 25 stopni Celsjusza w otwartej.
Pracodawca powinien też wywiązać się z tego zakresu obowiązków w przypadku upału przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, który powoduje w trakcie zmiany roboczej wydatek energetyczny powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet.
Warto przy tym zaznaczyć, że napoje i woda powinny być dostępne stale i to w ilości dostatecznej, umożliwiającej zaspokojenie potrzeb zatrudnionych w trakcie całej zmiany roboczej. Woda musi być też udostępniona do celów higienicznosanitarnych, gospodarczych, a także przeciwpożarowych.
W przypadku tzw. prac brudzących, które wykonuje się w wysokiej temperaturze, pracownicy powinni mieć zapewnione 90 l wody do celów higieniczno-sanitarnych. Jeśli mogą oni korzystać z natrysków, to dolny limit dostępnej wody powinien zamykać się w objętości 60 l.